Systemic Transformation and Post-communist Society
Attitudes towards Privatization and Re-privatization in Polish Public Opinion after 1989
Abstract
The article examines the attitude of Polish society towards the processes of privatization and re-privatization, inherent in the transition from a collectivist-planned economy to a capitalist mixed economy system. The authors of the article explore the manner in which Polish society embraced the processes of privatization and re-privatization, encompassing the dissemination of private property in all its forms and the restitution of property nationalized by the communists after the war. This inquiry delves into how Polish citizens, thrust into the transition period without conscious choice, adapted to and familiarized themselves with the principles underpinning the functioning of a market economy. The study reveals that privatization and re-privatization were met with ambivalence during the discussed period. Privatization, as an objectively visible process, was received positively in the first months of transformation. While privatization was initially viewed positively in the early months of the transformation, perceptions turned mostly negative over time, due to various unfavorable phenomena associated with privatization. Once the fundamental privatization processes were completed, the public ceased to be inundated with reports of irregularities and associated scandals. Positive evaluations increased as the public reassessed the situation. Similarly, despite the absence of a systemic solution to the reprivatization issue, public opinions evolved regarding the return of nationalized property to former owners or their heirs. The relatively consistent support for such a solution, evident in the last decade of the 20th century, eventually became an advantage for opponents of reprivatization. Therefore, notwithstanding the widely acknowledged success of the transformation in Poland, public sentiment retained a degree of skepticism regarding the requisite ownership reforms perceived as essential for this success. These reforms were often construed less as an integral facet of the transformation process and more as an unavoidable concession, akin to a necessary evil.
References
CBOS (1990), Opinie o prywatyzacji gospodarki. Komunikat badań, Warszawa, marzec 1990 r.
CBOS (1991), Opinia publiczna o prywatyzacji. Komunikat z badań, Warszawa, maj 1991 r.
CBOS (1992a), Opinia publiczna o prywatyzacji, reprywatyzacji i Programie Powszechnej Prywatyzacji, Warszawa, październik 1992 r.
CBOS (1992b), Opinie o prywatyzacji. Komunikat z badań, Warszawa, grudzień 1992 r.
CBOS (1993), Opinia społeczna o prywatyzacji, powszechnej prywatyzacji i projekcie „Sieci”. Komunikat z badań, Warszawa maj 1993.
CBOS (1995), Stosunek Polaków do prywatyzacji. Komunikat z badań, Warszawa, lipiec 1995.
CBOS (1998), Ocena tempa i skutków prywatyzacji polskiej gospodarki. Komunikat z badań, Warszawa, lipiec`98.
CBOS (1999), Opinie o prywatyzacji i reprywatyzacji. Komunikat z badań, Warszawa, maj`99.
CBOS (2004), Opinie o reprywatyzacji. Komunikat z badań, Warszawa, sierpień 2004.
CBOS (2005), Opinie o prywatyzacji. Komunikat z badań, Warszawa, luty 2005.
CBOS (2006), Ocena procesu przekształceń własnościowych. Komunikat z badań, Warszawa, lipiec 2006.
CBOS (2009a), Bilans zmian w Polsce w latach 1989-2009. Komunikat z badań, Warszawa, luty 2009.
CBOS (2009b), Prywatyzacja – oceny, skojarzenia, oczekiwania i obawy, Warszawa, październik 2009.
CBOS (2017), Wokół reprywatyzacji, Warszawa, czerwiec 2017.
CBOS (2019), Problem reprywatyzacji w opiniach Polaków, Warszawa, wrzesień 2019.
Główny Urząd Statystyczny (2013), Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych w 2012 roku, Warszawa, 31 maja 2013.
Jaroszyk J. (2023), Nacjonalizacja i reprywatyzacja. O tym, dlaczego w Polsce nie uchwalono ustawy reprywatyzacyjnej [w:] Procesy modernizacyjne w „Młodszej Europie” z perspektywy interdyscyplinarnej, red. P. Grata, J. Kinal, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego (w druku).
Kaliński J. (2009), Transformacja gospodarki polskiej w latach 1989-2004, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Kaliński J. (2017), Przekształcenia własnościowe [w:] Problemy gospodarcze Trzeciej Rzeczypospolitej, red. A. Jarosz- Nojszewska, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Ministerstwo Skarbu Państwa (2015), Raport o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji w roku 2015, Warszawa.
Orzechowski H. (2018), Co z mieniem ofiar Holocaustu? Polska na cenzurowanym, Co z mieniem ofiar Holokaustu? Polska na cenzurowany. m - Money.pl.
Pancer-Cybulska E. (2000), Procesy transformacji w Polsce. Przekształcenia własnościowe [w:] Polityka gospodarcza, red. B. Winiarski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ustawa z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (1990), Dz. U. 1990, nr 51, poz. 298.
Ustawa z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (1993), Dz. U.1993, nr 44, poz. 202.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników (1996), Dz. U. 1996, nr 118, poz. 561.
Wniosek Prezydenta RP z dnia 22 marca 2001 r. (2021), druk nr 2719 , orka.sejm.gov.pl/Rejestrd.nsf/wgdruku/2719/$file/2719.pdf.
Copyright (c) 2024 Ignatianum University in Cracow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
