Witolorauda by Józef Ignacy Kraszewski in the Works by Stanisław Moniuszko
Abstract
The article presents an analysis of Stanisław Moniuszko’s artistic adaptation methods of Józef Ignacy Kraszewski’s Witolorauda in the mythological cantatas Milda, Nijoła, and Krumine, alongside an examination of the interplay between words and music in Moniuszko’s compositions inspired by Kraszewski’s epic. Drawing on correspondence and journalistic texts of both artists, the study explores their behind-the-scenes collaboration and Moniuszko’s artistic vision, particularly concerning the relationship between music and literature. The sources utilized in the article serve as a testament to the composer’s approach to setting great poetry to music, encompassing his programmatic declarations on this subject matter. Apart from elucidating specific rhetorical connection between sounds and words in the aforementioned works, the article analyzes how Moniuszko’s music reflected the “Lithuanianness” of Kraszewski’s literary fantasy, given Moniuszko’s own connection to the Vilnius Region. The conclusions derived from this analysis have the potential to delineate and enrich comprehension of the creative persona of Stanisław Moniuszko, while also exemplifying the manifestation of the interconnectedness of the arts during the era of Polish Romanticism.
References
[Anonim], 1841, Witolorauda. Pieśń z podań przez I. J. Kraszewskiego. Wilno 1840, „Biblioteka Warszawska” t. 1, s. 166-169.
Bylicki F., 1880, Stanisław Moniuszko. Widma, Sonety Krymskie, Milda: studium, Kraków.
Chłopicki E. [na podstawie Witoloraudy Kraszewskiego], 1848, Milda. Kantata mitologiczna (libretto do muzyki Stanisława Moniuszki), Wilno.
Lachowicz S. A., Stanisław Moniuszko, 1842, „Tygodnik Petersburski” nr 81, s. 549-550.
Moniuszko S., 1969. Listy zebrane, do druku przygotował Witold Rudziński, Kraków.
Moniuszko S., 1842, Śpiewnik domowy, „Tygodnik Petersburski ” nr 72, s. 493-494.
Podbereski R., 1849, Milda. Kantata mitologiczna, „Rocznik Literacki”, Wilno, s. 95-110.
Kraszewski J. I., 1846, Anafielas.Pieśń z podań Litwy, Wilno.
Kraszewski J. I., 1859, Milda. Kantata mitologiczna (libretto do muzyki Stanisława Moniuszki), Warszawa.
Sikorski J., 1846, Kompozycye do śpiewu z towarzyszeniem fortepianu pp. Ignacego Komorowskiego, Quattriniego, Teychmana i St. Moniuszki, „Biblioteka Warszawska” t. 3, s. 148-158.
Bibliografia przedmiotu:
Bobrzecki K., 2017, Operowy świat ballad Stanisława Moniuszki, „Muzyka: historia,
teoria, edukacja” nr 7, s. 11-18.
Danek W., 1970, hasło Józef Ignacy Kraszewski, w: Polski Słownik Biograficzny t. XV, Kraków, s. 221-229.
Danilewiczowa M., 1937, hasło Edward Chłopicki, w: Polski Słownik Biograficzny t. III, Kraków, s. 309-310.
Dziębowska E., 2000, hasło Stanisław Moniuszko, w: Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna „m” t. 6, Kraków, s. 303-335.
Jachimecki Z., 1983, Moniuszko, Kraków.
Krechowiecki A., 1912, Józef Ignacy Kraszewski, „Pamiętnik Literacki” 11/1/4, s. 371-383.
Litwinowicz M., 2003, Litewskie „starożytności” według Kraszewskiego, „Pamiętnik Literacki” 94/2, s. 7-27.
Łoboz M., 2012, Skrzypce Paganiniego. Józefa Ignacego Kraszewskiego ideał niedościgniony, w: Kraszewski. Poeta i światy pod red. T. Budrewicza, E. Ihnatowicz i E. Owczarz, Toruń, s. 171-190.
Opacka A., 1988, Litewska epopeja J.I. Kraszewskiego. Szkice o „Anafielas”, Katowice.
Prusinowska J., 2002, Dwie pieśni – jeden świat. „Witolorauda” i „Kalevala”, „Tautosakos darbai” XVII (XXIV).
Prymak-Sawic A., 2019, Litwa mityczna według Józefa Ignacego Kraszewskiego, „Bibliotekarz Lubelski”, t. 62, s. 143-182.
Rudkowska M., 2001, Gruzy i ruiny w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, „Napis”, seria VII,.
Rudziński W., 1976, hasło Stanisław Moniuszko, w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXI, Wrocław, s. 655-658.
Rudziński W., 1955, Stanisław Moniuszko. Studia i materiały, t. 1, Kraków.
Rudziński W., 1972, Moniuszko, Kraków.
Rudziński W., 1988, Moniuszko i jego muzyka, Warszawa.
Sokalska M., Carl Loewe i Stanisław Moniuszko czytają ballady Mickiewicza, opublikowane materiały internetowe, https://moniuszko200.pl/pl/publikacje/malgorzata-sokalska-carl-loewe-i-stanislaw-moniuszko-czytaja-ballady-mickiewicza [dostęp: 21.03.2022].
Sokalska M., 2018, Dźwiękiem i słowem o poezjach Mickiewicza. Wokół lektury książki „Stanisław Moniuszko i inni kompozytorzy wobec poezji Adama Mickiewicza”, „Konteksty Kultury” nr 15, z. 2, s. 214-227.
Świerzewski S., 1963, J.I. Kraszewski i polskie życie muzyczne XIX wieku, Kraków.
Stanisław Moniuszko, 1964, opr. Jan Prosnak, Kraków.
Sułek M., 2016, Stanisław Moniuszko i inni kompozytorzy wobec poezji Adama Mickiewicza, Kraków.
Wypych-Gawrońska A., 2019, Literatura i literaci w życiu i twórczości Stanisława Moniuszki, „Edukacja Muzyczna”, z. XIV, s. 77-100.
Życie – twórczość – konteksty. Eseje o Stanisławie Moniuszce, 2019, pod red. M. Dziadek, Warszawa.
Copyright (c) 2024 Ignatianum University in Cracow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
