Black dandies
The meaning of the congolese la sapeur outfits
Abstract
This article presents one of the most recognizable movements nowadays, especially in the media and the culture – SAPE, which originates from the Republic of Congo and the Democratic Republic of Congo. Its recognition grows in the European centers of the African diaspora. Despite its informal character, it creates a community of men for whom fashion and elegance become the core of their identity and define their lifestyle. The article describes not only the history of the movement and its expansion beyond both Congas to other African and European countries, but also follows the meanings of outfits or patterns of specific behaviors in the personal image creation of the dandies (les sapeurs) in the community they belong to.
References
Barthes, R. (2000). Mitologie. Tłum. A. Dziadek. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Barthes, R. (2005). System mody. Tłum. M. Falski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bourdieu, P. (2004). Męska dominacja. Tłum. L. Kopciewicz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Cohen A. P. (2005). Wspólnoty znaczeń. W: M. Kępny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 192-215.
Dziadowiec, J., Wiącek E. (2015). Góralszczyzna, góralskość – konstruowanie i funkcjonowanie podhalańskiego mitu. W: E. Wiącek (red.), Semiotyczna mapa Małopolski. Kraków: Księgarnia Akademicka, 251-354.
Eco, U. (1999). Semiologia życia codziennego, Tłum. J. Ugniewska, P. Salwa. Warszawa: Wydawnictwo PIW.
Gondola, Ch., D. (1999). Dream and Drama: The Search of Elegance among Congolese Youth. African Studies Review, vol. 42, no 1, 23-48.
Hendrykowski, M. (2013). Semiotyka mody. Kultura współczesna: teoria, interpretacje, krytyka, nr. 4, 227-240.
Hochschild, A. (2012). Duch króla Leopolda. Opowieść o chciwości, terrorze i bohaterstie w kolonialnej Afryce, Tłum. P. Tarczyński. Warszawa: Świat Książki.
Laskowska-Otwinowska, J. (2022). Afrykańscy styliści. Od batiku po salony modowe. W: L. Buchalik, J. Różański (red.), Ex Africa Semper Aliouid Novi, Tom 4. Żory: Muzeum Miejskie w Żorach, Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne, 100-108.
Lubińska, A. (2014). Historia ruchu SAPE w kontekście dandyzmu europejskiego, Wydział Orientalistyczny UW. Pozyskano z: https://www.academia.edu/8352388/Historia_ruchu_SAPE_w_kontek%C5%9Bcie_dandyzmu_europejskiego (dostęp: 29.09.2023).
Madichie, N. O. (2020). Consuming Passion for fashion, identity construction & and entrepreneurial emergence at the bottom of the pyramid. Small Enterprise Research. 1-28, DOI: 10.1080/13215906.2020.1761870.
Martizez-Mora I. M. (2011). Czarni dandysi. Forum. 8 (2011), 18-20.
Massaka, I. (2021). Język ubioru w kongijskim ruchu SAPE i jak można go rozumieć. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura, 13 (1), 55-65.
Mbembe, A. (2001). On the Postcolony. Berkeley: University of California Press.
Pawłowska, A. (2019). „All Congolese are sapeurs”, czyli o współczesnych elegantach z Konga. W: E. Letkiewicz (red.), Ciało, strój, biżuteria w kontekście przemian kulturowych, społecznych i politycznych drugiej połowy XX wieku. Lublin: Wydział Artystyczny UMCS w Lublinie, 267-280.
Picarelli, E. (2015). Elegance and retrospective sartorialism among young African males. Clothing Cultures. Vol. 2, No. 2, 209-223, DOI: 10.1386/cc.2.2.209_1.
Pinheiro, R., Scalco, L. M. (2012). Brand Clans: Consumptions and Rituals Among Low-income Young People in the City of Porto Alegre. International Review of Social Research. Vol. 2, Issue 1, February 2012, 107-126, DOI: 10.1515/irsr-2012-0008.
Reybrouck, D. Van, Kongo. Opowieść o zrujnowanym kraju, Tłum. M. Falski. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Simmel, G. (2006), Z psychologii mody. Studium socjologiczne. W: G. Simmel, Most I drzwi. Wybór esejów. Tłum. M. Lukasiewicz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Thomas, D. (2003). Fashion Matters: „La Sape” and Vestimentary Codes in Transnational Contexts and Urban Diasporas. MLN. Vol. 118, No. 4, French Issue (Sep. 2003), 947-973.
Czarna dziewczyna (oryginalne tłumaczenie tytułu francuskiego La Noire de… to „Murzynka Pani X”), reż. Ousmane Sembene, 1966.
Sapeurs: Ladies and Gentlemen of the Congo
https://www.youtube.com/watch?v=DOd3cmrGlt0 (dostęp 29.09.2023)
Guinness - "Sapeurs" (AMV BBDO), reklama,
https://www.youtube.com/watch?v=66HuFrMZWMo (dostęp 29.09.2023)
Copyright (c) 2023 Perspectives on Culture
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
