Protection of Cultural Heritage: the Example of Polish National Dances. The Practices of Henryk Duda

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4001.08
Keywords: national dances, codification, canon, intangible cultural heritage, holder of tradition

Abstract

Dance can display more or less conventionalized stage forms, such as the national dances of almost every country in the world. Passed down generations, they are the heritage of nations and are subject to further transmission. This text treats Polish national dances as an element of intangible cultural heritage. It describes the formation of the canon of dances in their stage version in the interwar and post-war Poland while it aims to point out the systematisation of this field. The process was managed by artists-dancers in Poland, choreographers and dance educators, but also musicians, researchers and ethnographers. Particular attention is focused on Henryk Duda, a choreographer, who played an important role in establishing the canon of Polish national dances. However, as his work was influenced by others, especially female pedagogues and choreographers, the work also presents their profiles. The good practices of their predecessors and the personality of Henryk Duda as holders of tradition provide an example of a good model for the preservation of the heritage of national dances.

Author Biography

Agnieszka Wargowska-Dudek, Fundacja Sztuki, Przygody i Przyjemności ARTS

Menadżerka kultury z doświadczeniem w instytucjach samorządowych, organizacjach pozarządowych i zespołach folklorystycznych. Pedagożka tańca, choreografka ze specjalizacją taniec ludowy. Członkini Rady przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego (do roku 2015) oraz Małopolskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego (do roku 2013). Od 2008 roku prezeska i założycielka Fundacji ARTS, realizuje projekty sieciujące, międzysektorowe, międzynarodowe i badawcze. Współzałożycielka Komitetu na rzecz ratowania drewnianej bożnicy w Wiśniowej z początku XX w.

References

Adamowski, J. i Smyk, K. (red.). (2013). Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce i jego ochrona, t. 1. Lublin–Warszawa: UMCS i Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Bednarzowa, B. (1983). Taniec w programach i systemach wychowania fizycznego. Tańce: rytm – ruch – muzyka. Wybór dla potrzeb wychowania fizycznego. Warszawa: Sport i Turystyka.

Brodziński, K. (1829). O tańcach polskich. Melitele, nr 1.

Brodziński, K. (1829). Wyjątek z pisma o tańcach przez Kazimierza Brodzińskiego. Melitele, nr 1, 174–175.

Brodziński, K. (1874). Pisma. T. VII. Poznań. Pozyskane z: http://rcin.org.pl/ Content/46039/PDF/WA248_39210_F-353_brodz-pisma7_o.pdf (dostęp: 06.12.2022).

Burszta, J. (1974). Kultura ludowa – Kultura narodowa. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Burszta, J. (1985). Chłopskie źródła kultury. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Chodkowski, A. (2001). Encyklopedia muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Cierniak, J. (1963). Źródła i nurty polskiego teatru ludowego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Czerniawski, K. (1847). Charakterystyka tańców przez Karola Czerniawskiego. Warszawa.

Czerniawski, K. (1860). O tańcach narodowych naszych z poglądem historycznym i estetycznym na tańce różnych narodów, a w szczególności na tańce polskie. Warszawa.

Dokument z Nara o autentyzmie (1994). Pozyskano z: www.icomos.org/char- ters/nara-e.pdf (dostęp: 17.11.2022).

Duda, H. (1957). Polskie tańce narodowe. Wokół teatru. Kraków. Guzy, M. (2003). Polskie tańce narodowe. Kraków.

Hajduk-Nijakowska, J. (2013). Ochrona dziedzictwa czy postfolkloryzm narodowy? W: J. Adamowski i K. Smyk (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe: źródła – wartości – ochrona. Lublin – Warszawa.

Hanna, J.L. (1987). To Dance is Human. A Theory of Nonverbal Communication. Chicago: University of Chicago Press.

Hryniewiecka, J. (1961). Pięć tańców polskich. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury

Hryniewiecka, J. i Ostrowska, I. (1967). Polskie tańce narodowe w formie towarzyskiej. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego

Iwańska, A. (2014). Polski taniec modern 1918–1939 (na tle reformatorskich prądów w europejskiej sztuce tanecznej). Kultura Etner, 06, 60.

Komorowska, M. (2018). Polskie Tańce Narodowe. Słownik tańca XX i XXI wieku. Pozyskano z: http://slowniktanca.uni.lodz.pl/polskie-tance-naro- dowe/ (dostęp: 06.11.2022).

Kwaśnicowa, Z. (1933). Ogólne wytyczne przy opracowaniu i nauczaniu polskich tańców ludowych. Wychowanie Fizyczne, nr 1–2, 21–28.

Lange, R. (1938). Polskie tańce ludowe. Wychowanie Fizyczne, nr 2, 63–72.

Łukaszewska-Haberkowa, J. (2021). Krakowska koronka klockowa. Teoria i praktyka niematerialnego dziedzictwa kulturowego. W: A. Niedźwiedź i I. Okręglicka (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe w teorii i praktyce. Kraków: Muzeum Krakowa, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.

Mamontowicz-Łojek, B. (1972). Terpsychora i lekkie muzy. Taniec widowiskowy w Polsce w okresie międzywojennym (1918–1939). Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Nowak, T. (2017a). Klasyfikacja i kategorie stosowane na portalu – próba opisu i objaśnienia. Pozyskano z: http://www.tance.edu.pl/pl/o-projekcie/klasyfi- kacja (dostęp: 15.11.2022).

Nowak, T. (2017b). Hryniewiecka Jadwiga. Słownik tańca XX i XXI wieku. Pozyskano z: http://slowniktanca.uni.lodz.pl/hryniewiecka-jadwiga/ (dostęp: 5.11.2022).

Nowak, T. (2017c). Klasyfikacja i kategorie stosowane na portalu – próba opisu i objaśnienia. Pozyskano z: http://www.tance.edu.pl/pl/o-projekcie/klasyfi- kacja (dostęp: 15.11.2022).

Nowak, T. (2019). Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany. Warszawa: Bel Studio Sp. z o.o.

Piasecki, E. (1935). Zarys teorii wychowania fizycznego. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich.

Rembowska, A. (2009). Teatr Tańca Piny Bausch. Sny i rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Roesler-Żeromska, O. (1949). Taniec w teatrze amatorskim. Poradnik Świetlicowy, nr 111/112.

Sroka, C. (1990). Polskie tańce narodowe – systematyka. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury.

Stęszewska, Z. (1960). Z zagadnień historii poloneza. Muzyka, nr 2, 77–90. Turska, I. (1983). Krótki zarys historii tańca i baletu. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Twórcy Śląska. Pozyskano z: https://web.archive.org/web/20070810094305/ http:/www.zespolslask.pl/portal/index.php?option=com_content&task= view&id=14&Itemid=63 (dostęp: 03.11.2022).

Waganowa, A. (1952). Zasady tańca klasycznego. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

Published
2023-03-30
How to Cite
[1]
Wargowska-Dudek, A. 2023. Protection of Cultural Heritage: the Example of Polish National Dances. The Practices of Henryk Duda. Perspectives on Culture. 40, 1 (Mar. 2023), 95-108. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.4001.08.
Issue
Vol. 40 No. 1 (2023): Protection of Cultural Heritage
Section
Protection of Cultural Heritage

Copyright (c) 2023 Jesuit University Ignatianum in Krakow

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.