University Theologians in the Chapter of St. Florian’s Collegiate Church in Kleparz at the End of the 16th and Beginning of the 17th Centuries
Abstract
The author examines the relationship between the Theological Faculty and the University Collegiate Chapter of St. Florian’s Collegiate Church in Kleparz at the end of the 16th and beginning of the 17th centuries. During this period, the Theological Faculty was suffering from a staff crisis, which it gradually overcame after 1602. The teaching staff of the Theological Faculty consisted mostly of members of the St. Florian chapter (some of whom were later promoted to the canonry in the Krakow cathedral chapter). The author points out that so far historiography has not provided a picture of the daily life of the Saint Florian chapter, nor a picture of the functioning of the Theological Faculty during this period, not to mention interpersonal relations between professors, as well as between professors and the outside community. We also know little about the biographies of most of the theologians of the time, with the exception of Marcin Wadowit, as well as about the members of the Saint Florian chapter, who were often prominent intellectuals of the University of Krakow. Using selected examples, the author also shows further research perspectives on the history of the Saint Florian Chapter and its ties with the Faculty of Theology during the period in question and agues that theologians and members of the Saint Florian Chapter who were active in the first years of the 17th century need to be identified.
References
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie (AKMK)
Acta Episcopalia 39, 43 Acta Officialia 119, 124
Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów (APPD), Pp21
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego (AUJ)
perg. 610–611, 613-615
rkps 18, 44, 47½, 169, 172, 182
Biblioteka Jagiellońska (BJ)
rkps 226 IV, 1171 III, 5360, t. 7; 2579
(1900). Codex diplomaticus Universitatis studii generalis Cracoviensis. T.5. Cracoviae: Sumptibus et typis Universitatis.
Barycz, H. (oprac.). (1956). Jan Brożek, Wybór pism. T.1. Warszawa: PWN.
Bukowska-Gorgoni, Ch. (ed.). (1995). Causae Polonae coram Sacra Romana Rota XV-XVII saec. Explanatio processum et regesta documentorum. Romae: Pontificium Institutum Studiorum Ecclesiasticorum.
Chmaj, L. (oprac.). (1959). Faust Socyn, Listy. T.1. Warszawa: PWN 1959.
Karbowiak A. (wyd.). (1900). Ułamek pamiętnika profesora krakowskiego z początku XVII wieku. Kwartalnik Historyczny, 14, 221-229.
Michalewicz, J., Michalewiczowa, M. (wyd.). (1999). Liber beneficiorum et benefactorum Universitatis Iagellonicae in saeculis XV–XVIII. T. 1–2. Kraków: Archiwum UJ.
Muczkowski J. (ed.). (1849). Statuta nec non liber promotionum philosophorum ordinis in Universitate Studiorum Jagellonica ab anno 1402 ad annum 1849. Cracoviae: Typis Universitatis.
Skowron, Cz. (wyd.). (1965). Akta wizytacji dekanatu krakowskiego 1599 roku przeprowadzonej z polecenia kardynała Jerzego Radziwiłła. cz.I. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Szujski, J. (wyd.). (1878). Statuta i matrykuły Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego z XVI wieku. W: Archiwum komisji dla historii literatury i oświaty w Polsce. T.1. Kraków: Akademia Umiejętności.
Szujski, J. (wyd.). (1882). Statuta Uniwersytetu krakowskiego. W: Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce. T.2. Kraków: Akademia Umiejętności, 364-408.
Żelewski, R. (oprac.). (1962). Materiały do dziejów reformacji w Krakowie. Zaburzenia wyznaniowe w latach 1551-1598. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Bartel, W.M. (1989). Związki kolegiaty św. Floriana z Akademią Krakowską. W: J.M. Małecki (red.), Z przeszłości Krakowa. Warszawa-Kraków: PWN, 135-148.
Barycz, H. (1958). Alma Mater Jagellonica. Studia i szkice z przeszłości Uniwersytetu Krakowskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 134–169.
Barycz, H. (1935). Historja Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu. Kraków: PAU.
Barycz, H. (1956). Wstęp, W: H. Barycz (opr.), Jan Brożek, Wybór pism, t.1. Warszawa: PWN, 5–119.
Bereziński, J. (1983). Adam z Opatowa na tle teologii moralnej swego wieku. Warszawskie Studia Teologiczne, 1, 177–200;
Bieniarzówna, J. (1984). Schyłek świetności, W: J. Bieniarzówna, J.M. Małecki, Dzieje Krakowa, t. 2: Kraków w wiekach XVI–XVIII. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 316–319.
Bieńkowski, T. (2000). Stanisława Sokołowskiego traktat o kształceniu młodzieży szlacheckiej. Rozprawy z Dziejów Oświaty, 39, 3–9.
Bracha, F. (1947). Nauka Stanisława Sokołowskiego o znamionach prawdziwego Koś¬cioła. Nasza Przeszłość, 2, 103–134.
Chojnacki, A. (2016). Beneficja Uniwersytetu Krakowskiego. Analiza tytułów prawnych (do 1440 r.). W: W. Świeboda, M. Zdanek (red.), Felix indiget amicis. Studia z dziejów kultury duchowej i intelektualnej średniowiecza ofiarowane Profesorowi Krzysztofowi Ożogowi. Kraków: Homini - Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów, 197–229.
Cichowski, H. (1929). Ksiądz Stanisław Sokołowski a Kościół Wschodni: studjum z dziejów teologji w Polsce w. XVI. Lwów: nakł. autora.
Czyżewski, K. J., Nowacki D. (2007). Uwagi o nowożytnym złotnictwie w kościele św. Floriana w Krakowie. W: Z. Kliś (red.), Studia z dziejów kościoła św. Floriana w Krakowie. Kraków: Unum, 287-314.
Dianni, J. (1949). Jan Brożek, Joannes Broscius 1585-1652, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Franke, J.N. (1884). Jan Brożek (J. Broscius) Akademik krakowski 1585–1652. Jego życie i dzieła ze szczególnem uwzględnieniem prac matematycznych, Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Graff, T. (2018). Marcin Campius Wadowita (ok. 1567-1641). Duchowny i profesor Uniwersytetu Krakowskiego ok. 1567-1641. Kraków: Societas Vistulana&UPJPII.
Graff, T. (2009). Marcin Wadowita - wybawca arianina Fausta Socyna: portret miłosiernego profesora w dobie srebrnego wieku. W: P.F. Nowakowski, W. Szymborski (red.), Miłosierdzie – teoria i praktyka życiowa. Kraków: Księgarnia Akademicka 2009, 281-295.
Graff, T. (2019). Wydział Teologiczny Uniwersytetu Krakowskiego w pierwszych latach XVII wieku i wkład w jego rewitalizację Bartłomieja z Przemyśla OP. Rocznik Przemyski. Historia, 22/1, 35-55.
Grzebień, L. (2000-2001). Sokołowski Stanisław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 40. Kraków, PAU, PAN, 183–189.
Kracik, J. (1993). Ludzie z przedmieścia historii. Kleparzanie czasów staropolskich, Kraków: Secesja.
Kumor, B. (1999). Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795. T.2. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Łukaszewska-Haberkowa, J. (2008). Prophetia Hildegardis. Autorytet Hildegardy z Bingen w sporach między jezuitami i Akademią Krakowską. Roczniki Filozoficzne KUL, 56/2, 345–358.
Machniak, J. (2000). Adam z Opatowa. W: S. Piech (red.), Złota Księga Papieskiej Akademii Teologicznej. Kraków: Wydaw. Naukowe PAT, 256–260.
Morawski, K. (1900). Historya Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnie wieki i Odrodzenie. T.2. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Murawiec, W.F. (2000). Stanisław Sokołowski (1537–1593). W: S. Piech (red.), Złota Księga Papieskiej Akademii Teologicznej. Kraków: Wydaw. Naukowe PAT, 240–247.
Natoński, B. (2002). Jezuici a Uniwersytet Krakowski w XVI wieku, Kraków WAM.
Ozorowski, E. (1981). Adam z Opatowa. W: H.E. Wyczawski (red.), Słownik Polskich Teologów Katolickich. T.1. Warszawa: ATK, 32–35.
Ożóg, K. (2007). Kolegiata w służbie nauki. Nadanie prebend świętofloriańskich przez Władysława Jagiełłę Uniwersytetowi Krakowskiemu. W: Z. Kliś (red.), Studia z dziejów kościoła św. Floriana w Krakowie. Kraków: Unum, 7–18.
Ożóg, K. (2014). Okoliczności nadania kleparskiej kustodii św. Floriana Uniwersytetowi Krakowskiemu przez Władysława Jagiełłę. W: S. Gawlas i in. (red.), Ecclesia, regnum, fontes. Studia z dziejów średniowiecza, Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego we współpr. z Muzeum Historii Polski, 78–86.
Panuś, K. (2005). Ksiądz Stanisław Sokołowski. W: K. Panuś, Wielcy mówcy Kościoła w Polsce, Kraków: Polskie Wydawnictwo Teologiczne. Sekcja Wydawnicza Wydawnictwo Unum , 42–60.
Pawlak, W. (2009). Od Soko¬łowskiego do Szylarskiego: z dziejów homiletyki XVI–XVIII wieku. Barok. Historia – Literatura – Sztuka, 16/1, 15–39.
Piech, S. (1998-1999). Teologia w Akademii Krakowskiej w XVII–XVIII wieku. Analecta Cracoviensia, 30/31, 527–541.
Piech, S. (2006). Uniwersytecka kapituła kolegiaty św. Floriana w Krakowie. W: S. Koperek (red.), Scire Deum. Księga pamiątkowa wydana z okazji 25-lecia Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie dedykowana jej pierwszemu rektorowi Jego Eminencji Kardynałowi Marianowi Jaworskiemu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT, 369-376.
Pietrzyk, Z. (2000). Poczet rektorów Uniwersytetu Jagiellońskiego 1400-2000, Kraków: Wydaw. Jagiellonia SA 2000.
Rechowicz, M. (1975). Wydział Teologiczny Akademii Krakowskiej w XVII i XVIII wieku. W: M. Rechowicz (red.), Dzieje teologii katolickiej w Polsce. T.2: Od Odrodzenia do Oświecenia, cz. 2: Teologia neoscholastyczna i jej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 9–30.
Ryczek, W. (2011). Rhetorica christiana. Teoria wymowy kościelnej Stanisława Sokołowskiego, Kraków: Unum.
Sidorowicz, Z. (1959). Z dokumentów kościoła i kolegiaty św. Floriana w Krakowie. Nasza Przeszłość, 10, 409–429.
Sondel, J. (2012). Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków: Universitas.
Szymborski, W. (2013/2014). Uniwersytet contra Towarzystwo Jezusowe. Alma Mater, 161/162, 46–49.
Urban, W. (1964). Akademia Krakowska w dobie reformacji i wczesnej kontrreformacji (1549-1632). W: . K. Lepszy (red.), Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764. T.1. Kraków: PWN, 252-307.
Usowicz, A. (1946). Poglądy moralno-polityczne ks. Stanisława Sokołowskiego. Nasza Przeszłość, 1, 97–126.
Wasilewicz, M. (2015). Zdolności, czy koneksje?: kariera kościelna na przykładzie wybranych członków kapituły kolegiackiej św. Floriana w Krakowie w okresie od 1401 do 1505. W: R. Kordonski, O. Struk, J. Ruciński (red.), Rozwój społeczności międzynarodowej: przeszłość oraz nowe wyzwania, Olsztyn-Lwów: Pais, 2015, 36-47.
Wyczawski H.E. (1983). Sokołowski (Socolovius) Stanisław. W: H.E. Wyczawski (red.), Słownik Polskich Teologów Katolickich. T.4. Warszawa: ATK, 132–136.
Netoteka
baza „Corpus Academicum Cracoviense” https://cac.historia.uj.edu.pl/ (z dn. 17 I. 2022)
Copyright (c) 2023 Perspectives on Culture
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
