On the Diverse Ways of Fefining the Relationship between Polishness and Catholicism in Contemporary Humanities (Boski – Bisko)
Abstract
The aim of the article is to reflect on the ways in which the relationship between Polishness and Catholicism is perceived in contemporary humanities research. This issue will be approached from the perspective of a comparative analysis of two publications representing different fields of science – a chapter from the book Kulturowe ramy zachowań społecznych (The Cultural Framework of Social Behaviour) by Paweł Boski (representing cross-cultural psychology) and an excerpt from the cultural studies doctoral dissertation by Agata Bisko (dissertation published under the title Polskość dla średniozaawansowanych: współczesna polskość codzienna – Poland for the Middle Aged: Modern Everyday Polishness). The clear differentiation of diagnoses inscribed in these two texts encourages reflection on methodological conditions and the persuasive potential of statements formulated in the humanities. It will be the intention of the author of this article to point out rhetorical elements provoking reflection on the subjective markings of each research perspective and to draw attention to the valorisation contained in the texts.
References
Bisko, A. (2014), Polska dla średnio zaawansowanych: współczesna polskość codzienna, Kraków: „Universitas”.
Boski, P. (2009), Kulturowe ramy zachowań społecznych: podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Domagała, B. (2018), Polak-katolik w oglądzie socjologicznym (analiza wyników badań i wybranych problemów debaty publicznej, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo”, nr 24.
Fabin, M. (1997), Miejsce i rola Kościoła w kształtowaniu ładu społecznego w Polsce, „Seaculum Christianum: pismo historyczno-społeczne”, nr 4/2.
Fieguth, R. (2013), Humanizm europejski a świadomość narodowa: przemyślenia literaturoznawcy, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1.
Grabowski, M. (2011), Utopie poznawcze w świetle naukowego obiektywizmu, „Studia Philosophiae Christianae” nr 47/3.
Janion, M. (2006), Niesamowita słowiańszczyzna: fantazmaty literatury, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kaczorowski, R. (2003), Przesądy i wierzenia w ludowej kulturze mieszkańców Warmii na przełomie XIX i XX wieku, „Studia Elbląskie”, nr 5.
Kowalczyk, M. (1968), Wierzenia pogańskie za pierwszych Piastów, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
Kościelniak, M. (2018), Krucjata moralna Solidarności, „Teksty Drugie”, nr 5.
Krasowska, J. (2013), Religia jako czynnik wpływający na tożsamość narodową Polaków, „Studia Sandomierskie: teologia, filozofia, historia”, nr 20/2.
Kucharczyk, G. (2004), Polskość i katolicyzm w okresie zaborów, „Cywilizacja: o religii, nauce, moralności i sztuce”, nr 8.
Łuczewski, M. (2012), Odwieczny naród: Polak i katolik w Żmiącej, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Napiórkowski, S.C. (1984), Teologia wobec kultu maryjnego w Polsce, „Collectanea Theologica”, nr 54/2.
Niżnik, J. (1977), Przedmiot poznania a zagadnienie obiektywności w naukach społecznych, „Człowiek i Społeczeństwo”, nr 3.
Maritain, J. (1981), Humanizm integralny, tłum. J. Budzisz, Warszawa: „Krąg”.
Paszcza, B., Suskiewicz, M. (2017) Nauka nigdy nie była obiektywna. I nic w tym złego, „Klub Jagielloński” 6.09.2017 r., https://klubjagiellonski.pl/2017/09/06/nauka-nigdy-nie-byla-obiektywna-i-nie-ma-w-tym-nic-zlego/ (dostęp: 31.12.2022).
Rojek, T. (1984), Polski savoir-vivre, Warszawa: „Interpresse”.
Skibiński, P. (2017), „Solidarność”, religia, Kościół, „Teologia Polityczna”, nr 10.
Szkołut, T. (red.) (2003), Humanizm: tradycje i przyszłość, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Szmajke, A. (2010), Socjobiologicznego bajkopisarza do Najwybitniejszego Autorytetu w Dziedzinie (psychologii międzykulturowej) o metodach naukowej krytyki i polemiki, a także o konieczności czytania ze zrozumieniem uwag kilka, „Psychologia Społeczna”, nr 4/15.
Szymański, J.W. (2009), Zwyczaje i obyczaje pogańskie zachowane w kulturze narodu, Goleniów: „Janusz Władysław Szymański”.
Śmierzchalski-Wachocz, D. (2010), Udział Kościoła Katolickiego w powstaniu wielkopolskim i utrzymaniu polskości w okresie zaborów 1794-1918, „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, nr 17.
Walas, T. (2001), Zmierzch paradygmatu – i co dalej?, „Dekada Literacka” nr 5/6.
Warnke, A. (2015) (Nie)zapomniane obrzędy i zwyczaje słowiańskie, https://culture.pl/pl/artykul/niezapomniane-obrzedy-i-zwyczaje-slowianskie (dostęp: 31.12.2022).
Żurek, W.W. (2019) red., Kult Matki Bożej Ostrobramskiej w historii narodu polskiego, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Recenzje wydawnicze Jana Grada i Rocha Sulimy dostępne na stronie: https://www.universitas.com.pl/produkt/3350/Polska-dla-srednio-zaawansowanych-Wspolczesna-polskosc-codzienna (dostęp: 31.12.2022).
Copyright (c) 2023 Perspectives on Culture
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
