„Katastrofa demograficzna” a percepcja starości Różne oblicza strachu przed starością

  • Michał Mękarski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Słowa kluczowe: percepcja starości, demografia, gerontofobia, samobójstwa osób starszych, kult młodości

Abstrakt

Polskie społeczeństwo starzeje się w szybkim tempie. Rośnie odsetek osób starszych. W 2050 roku 30% mieszkańców wsi i blisko 35% miast będą stanowiły osoby powyżej 65 roku życia. Obecność osób starszych w przestrzeni publicznej będzie coraz powszechniejsza. Jednocześnie możemy zaobserwować, że starość budzi lęk. Strach obecny jest na kilku płaszczyznach. Dostrzec możemy go w sferze medialnej, ekono- micznej, społecznej czy psychicznej. Obawy przed starością wyrażają zarówno osoby starsze, w średnim wieku, jak i młode pozostające pod wpływem kultu młodości negującego i marginalizującego starość. Ar- tykuł jest próbą zarysowania tego wielopoziomowego zjawiska, jakim są różne oblicza strachu przed starością w Polsce.

Biogram autora

Michał Mękarski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Socjolog, doktorant w Instytucie Kulturoznaw- stwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, koordynator i realizator projektów badawczych w Centrum „Regionalne Obserwa- torium Kultury” UAM i Fundacji ALTUM, trener szkoleń w ramach projektów „Instytucje kultury w XXI wieku” oraz „Budzik kultural- ny”. Autor i współautor artykułów w publikacjach naukowych. Badacz i autor raportów w projektach badawczych m.in. dla MKiDN, NCK, samorządów (m.in. Poznania, Gorzowa Wielkopolskiego, Słupska). Specjalizuje się w analizie statystycznej oraz opracowywaniu narzę- dzi i dyspozycji badawczych do badań ilościowych i jakościowych. Za- interesowania badawcze: badania kultury – metody i techniki badań kultury, metody badań społecznych, partycypacja społeczna i obywa- telska, samorząd, rozwój instytucji, kultura seniorów – osoby starsze w kulturze.

Bibliografia

BAUMANN Katarzyna. 2008. Problemy aktów samobójczych wśród osób w starszym wieku, „Gerontologia Polska” 2:81, 84.

CZAPIŃSKI Janusz, BŁĘDOWSKI Piotr. 2014. Aktywność społeczna osób starszych w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013. Raport tematyczny. Warszawa: Ministerstwo Pracy i Pomocy Społecznej, Cen- trum Rozwoju Zasobów Ludzkich.

DOBEK-OSTROWSKA Bogusława. 2010. System partyjny a media w Polsce – zależności i relacje. „Studia Medioznawcze” 2(41):13-25.

DRAGAN Artur. 2011. Starzenie się społeczeństwa polskiego i jego skutki. Warszawa: Wydawnictwo Kancelarii Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji. GAJEWSKA-OSEŁA Magdalena, MILANOWSKA Joanna, OLCHOWSKI Wojciech. 2009. Wizerunek kobiety w kampanii Dove pro.age, w: Patrząc na starość, H. Jakubowska, A. Raciniewska, Ł. Rogowski (red.), Poznań: Wy- dawnictwo UAM, 224-225.

JAKUBOWSKA Hanna, RACINIEWSKA Alicja, ROGOWSKI Łukasz. 2009. Wprowadzenie, w: Patrząc na starość, H. Jakubowska, A. Raciniew- ska, Ł. Rogowski, (red.), Poznań: Wydawnictwo UAM, 8.

KRZYŻANOWSKA Łucja. 2011. „Urlop” czy „zesłanie” – stosunek Polaków do emerytur, w: Ku socjologii starości. Starzenie się w biegu życia jednostek,

J. Mucha, Ł. Krzyżanowski (red.), Kraków: Wydawnictwo AGH, 105. MĘKARSKI Michał. 2013. Jak nas widzą? Jak widzimy siebie? Aktywni seniorzy o sobie i swoim wizerunku. „Studia Kulturoznawcze” 2(4): 131-148.

MISZCZAK Ewa. 2008. Czy w Polsce występuje gerontofobia?, w: Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych, J.T. Kowa- leski, P. Szukalski (red.), Łódź: Wydawnictwo Zakładu Demografii i Ge- rontologii Społecznej UŁ, 157.

OMYŁA-RUDZKA Małgorzata, lipiec 2012. Polacy wobec własnej starości, w: Komunikat CBOS, Warszawa. Prognoza ludności na lata 2014-2050, GUS, Warszawa 2014.

SZUKALSKI Piotr. 2012. Srebrna gospodarka. „Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn informacyjny” 7:1.

SZUKALSKI Piotr. 2004. Uprzedzenia i dyskryminacja ze względu na wiek (ageism) – przyczyny, przejawy, konsekwencje. „Polityka Społeczna” 2: 12.

TOCZYSKI Piotr, WENZEL Michał, FELIKSIAK Michał. 2009. Wstęp: kogo dziś znajdziemy a kogo nie znajdziemy w internecie?, w: Portret internauty, https://marketingowe.files.wordpress.com/2015/06/portret-internauty.pdf TRNKA Jakub, SZLESZKOWSKI Łukasz, SZATNY Hubert. 2004. Samo- bójstwa osób starszych, w: Nasze starzejące się społeczeństwo. Nadzieje i zagro- żenia, J.T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Łódź. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 211.

TUCHOLSKA Stanisława. 2006. Ryzyko zachowań samobójczych osób star- szych. w: Starzenie się a satysfakcja z życia, S. Stauden, M. Marczuk (red.). Lublin. Wydawnictwo KUL, 137.

Opublikowane
2017-12-31
Jak cytować
[1]
Mękarski, M. 2017. „Katastrofa demograficzna” a percepcja starości Różne oblicza strachu przed starością. Perspektywy Kultury. 19, 4 (grudz. 2017), 223-238.
Numer
Tom 19 Nr 4 (2017): Fascynacja innością. Spotkania kulturowe Japonii i świata zachodniego
Dział
Varia

Copyright (c) 2017 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.