Czas umów w Wyrzutku Josepha Conrada
Abstrakt
Artykuł bada temporalny aspekt umów międzyludzkich w powieści Josepha Conrada Wyrzutek oraz w nawiązaniu do tezy Johna M. Taggarta o nierealności czasu. Realizowanie kontraktów jest formą panowania nad czasem. Skoro jednak, jak głosił współczesny Conradowi brytyjski filozof John M. McTaggart w dziele Nierzeczywistość czasu, czas nie jest częścią realnego świata, to kontrakty zawierane między ludźmi również nie są rzeczywiste. Kontrakty handlowe, umowy cywilnoprawne, dżentelmeńskie i małżeńskie, choć dotyczą spraw bardzo ważnych i brzemiennych w skutki, są swoistą farsą właśnie ze względu na swój aspekt czasowy. Zawieranie sojuszy i branie na siebie odpowiedzialności za ich realizację okazuje się w świetle teorii McTaggarta działaniem nie tylko umownym, ale także niebezpiecznie ambiwalentnym.
Bibliografia
Bergson, H. (1910) Time and Free Will: An Essay on the Immediate Data of Consciousness. Trans. F. L. Pogson. London: Allen & Unwin.
Bernstein, J. A. (2012). “‘No Audible Tick’: Conrad, McTaggart, and the Revolt against Time.” The Conradian, vol. 37, no. 1, pp. 32–45. JSTOR, http://www.jstor.org/stable/23264493. Accessed 11. March 2023
Conrad, J. An Outcast of the Islands. (2016). Ed. Allan H. Simmons. The Cambridge Edition of the Works of Joseph Conrad. Cambridge: Cambridge University Press.
Davies, L. (2017). Introduction and Notes. [In:] Wells, H. G. The Time Machine and Other Works. Ware, UK: Wordsworth Editions.
Henderson, L. D. (1983). The Fourth Dimension and Non-Euclidean Geometry in Modern Art. Cambridge: The MIT Press.
Lothe, J. (1989). Conrad's Narrative Method. Oxford: Clarendon Press.
Martin, J. J. (1974). EDWARD GARNETT AND CONRAD’S RESHAPING OF TIME. Conradiana, 6(2), 89–105. http://www.jstor.org/stable/24641846 Accessed 11 March 2023
McTaggart, J.E. (1893). “Time and the Hegelian Dialectic”. Mind, 2(8): 490–504.
McTaggart, J.E. (1908). “The Unreality of Time”. Mind, 17(68): 457–474.
Najder, Z. (2007). Joseph Conrad: A Life. Translated by Halina Najder. New York: Camden.
Peters, J.G. (2000). Joseph Conrad’s “Sudden Holes” in Time: The Epistemology of Temporality. Studies in the Novel 32 (4), 420-441. http://www.jstor.org/stable/29533413 Accessed 11. March 2023
Throesch, E. L. (2017). Before Einstein: The Fourth Dimension in Fin-de-Siècle Literature and Culture. Anthem Nineteenth-Century Series. https://www.jstor.org/stable/j.ctt1jktqh1.4 Accessed 11. March 2023
Tooley, M. (ed.) (1999). Time and Causation. Analytical Metaphysics Series. New York&London: Garland Publishing Inc.
Copyright (c) 2024 Perspektywy Kultury
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.