Trudne tematy
Środkowoeuropejska narracja historyczna na przykładzie polskiego reportażu radiowego
Abstrakt
W artykule rozpatrywany jest reportaż radiowy jako dzieło sztuki audialnej oraz jako przykład medialnej narracji historycznej. Analizie zawartości zostały poddane reportaże radiowe powstałe w Polskim Radiu po 1989 r., czyli transformacji ustrojowej, która dokonała się w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Z kolei analiza tematyczna została zawężona do reportaży podejmujących narrację historyczną, która dotyczy relacji Polski z jej sąsiadami (Czechy i Niemcy). Podjęto próbę syntetycznego ujęcia i scharakteryzowania tej narracji z uwzględnieniem stylistyki przekazu oraz technik organizacji materii audialnej. Analiza nie ogranicza się do poetyki przekazu, ale uwzględnia także wpływ ideologii społeczno-politycznej na sposób prowadzenia narracji.
Bibliografia
Bachura, J. (2012). Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowisko radiowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Białek, M. (2010). Polski reportaż radiowy. Wybrane zagadnienia. Poznań-Opole: Scriptorium.
Białek, M. (2019). Rzeczywistość dźwiękiem spisana: studia o reportażu radiowym. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Burzyńska, A. i Markowski, M. (2007). Teorie literatury XX wieku. Kraków: Znak.
Drygas, M. (2010). Wyzwolić wyobraźnię. W: A. Skworz i A. Niziołek: Biblia dziennikarstwa. Kraków: Znak, 307-328.
Kaziów, M. (1973). O dziele radiowym. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Klimczak, K. (2011). Radiowe reportaże o krzywdzie i cierpieniu. Łódź: Primum Verbum.
Lisowska-Magdziarz, M. (2006). Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pawlik, A. (2014). Teatr radiowy i jego gatunki. Toruń: Wydawnictwo MADO. Pleszkun-Olejniczakowa, E. (2012). „Muzy rzadko się do radia przyznają”.
Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych. Łódź: Primum Verbum.
Skrzypczak, J. (1999). Popularna encyklopedia mass mediów. Poznań: Kurpisz. Smyk, J. (2018). Antologia polskiego reportażu radiowego. Warszawa: Polskie Radio.
Wójciszyn-Wasil, A. (2012). Sztuka radiowa w Polsce i jej krytyka do 1939 roku. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Burszta, M. (2009). Polak, Pepik, dwa bratanki. Pozyskano z: https://www. filmweb.pl/reviews/recenzja-filmu-Operacja+Dunaj-8434 (dostęp: 30.03.2022).
Dawid Hallmann: Cena. Pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=V45agtzxeWA (dostęp: 30.03.2022).
Fundacja Ari Ari. Pozyskano z: https://ariari.org/pl/dziedzictwo-kulturowe.html (dostęp: 30.03.2022).
Kilka refleksji i odniesienie do współczesności. Pozyskano z: https://www. filmweb.pl/film/Us%C5%82yszcie+m%C3%B3j+krzyk-1991-233601/ discussion/Kilka+refleksji+i+odniesienie+do+wsp%C3%B3%C5%82 czesno%C5%9Bci,1500219 (dostęp: 15.12.2021).
Kuźniak, A. (2007). Elwira i Fortunat. Pozyskano z: http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,4550439.html (dostęp: 30.03.2022).
„Lech, Czech i… Rus – Czechosłowacja ‘68” – reportaż Adriana Chimiaka i Magdaleny Szybińskiej. Pozyskano z: https://radio.opole.pl/123,200,lech-czech-i-rus-czechoslowacja-68-reportaz-adri (dostęp: 15.12.2021).
PRO8L3M – Krzyk. Pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=5j32VJYiSvE (dostęp: 30.03.2022).
Reportażyści Radia Opole na festiwalu w Gdyni. Pozyskano z: https://radio. opole.pl/101,168245,reportazysci-radia-opole-na-festiwalu-w-gdyni (dostęp: 30.03.2022).
Tekstowo. Pozyskano z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,taco_hemingway,influenza_feat gruby_mielzky prod borucci.html (dostęp: 30.03.2022).
WRAP Couple marry after 50 yrs of separation by the Iron Curtain. Pozyskano z: WRAP Couple marry after 50 yrs of separation by the Iron Curtain – YouTube (dostęp: 30.03.2022).
Zamościopedia. Pozyskano z: http://zamosciopedia.pl/index.php?f01=3x1xZx1999xxxxxxxxxx&idss=1680523s9591
Chimiak, A., Szybińska, M., (2012). Lech, Czech i Rus. Radio Opole. Drygas, M., (1992). Testament. Polskie Radio.
Kamiński, M., (2011). Lista Zipsera. Radio Lublin.
Kuźniak, A. i Skawińska, M., (2006). Bajka. Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia.
Walentyn, Ż. i Słobodzian, M., (2012). Burmistrz Piper. Radio PiK Bydgoszcz.
Operacja Dunaj (cz. Operace Dunaj), (2009), reż. J. Głomb (film fabularny), prod. polsko-czeska.
Usłyszcie mój krzyk (1991), reż. M. Drygas (film dokumentalny).
Copyright (c) 2022 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
