Trudne tematy
Środkowoeuropejska narracja historyczna na przykładzie polskiego reportażu radiowego
Abstrakt
W artykule rozpatrywany jest reportaż radiowy jako dzieło sztuki audialnej oraz jako przykład medialnej narracji historycznej. Analizie zawartości zostały poddane reportaże radiowe powstałe w Polskim Radiu po 1989 r., czyli transformacji ustrojowej, która dokonała się w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Z kolei analiza tematyczna została zawężona do reportaży podejmujących narrację historyczną, która dotyczy relacji Polski z jej sąsiadami (Czechy i Niemcy). Podjęto próbę syntetycznego ujęcia i scharakteryzowania tej narracji z uwzględnieniem stylistyki przekazu oraz technik organizacji materii audialnej. Analiza nie ogranicza się do poetyki przekazu, ale uwzględnia także wpływ ideologii społeczno-politycznej na sposób prowadzenia narracji.
Bibliografia
Bachura, J. (2012). Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowisko radiowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Białek, M. (2010). Polski reportaż radiowy. Wybrane zagadnienia. Poznań-Opole: Scriptorium.
Białek, M. (2019). Rzeczywistość dźwiękiem spisana: studia o reportażu radiowym. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Burzyńska, A. i Markowski, M. (2007). Teorie literatury XX wieku. Kraków: Znak.
Drygas, M. (2010). Wyzwolić wyobraźnię. W: A. Skworz i A. Niziołek: Biblia dziennikarstwa. Kraków: Znak, 307-328.
Kaziów, M. (1973). O dziele radiowym. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Klimczak, K. (2011). Radiowe reportaże o krzywdzie i cierpieniu. Łódź: Primum Verbum.
Lisowska-Magdziarz, M. (2006). Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pawlik, A. (2014). Teatr radiowy i jego gatunki. Toruń: Wydawnictwo MADO. Pleszkun-Olejniczakowa, E. (2012). „Muzy rzadko się do radia przyznają”.
Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych. Łódź: Primum Verbum.
Skrzypczak, J. (1999). Popularna encyklopedia mass mediów. Poznań: Kurpisz. Smyk, J. (2018). Antologia polskiego reportażu radiowego. Warszawa: Polskie Radio.
Wójciszyn-Wasil, A. (2012). Sztuka radiowa w Polsce i jej krytyka do 1939 roku. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Burszta, M. (2009). Polak, Pepik, dwa bratanki. Pozyskano z: https://www. filmweb.pl/reviews/recenzja-filmu-Operacja+Dunaj-8434 (dostęp: 30.03.2022).
Dawid Hallmann: Cena. Pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=V45agtzxeWA (dostęp: 30.03.2022).
Fundacja Ari Ari. Pozyskano z: https://ariari.org/pl/dziedzictwo-kulturowe.html (dostęp: 30.03.2022).
Kilka refleksji i odniesienie do współczesności. Pozyskano z: https://www. filmweb.pl/film/Us%C5%82yszcie+m%C3%B3j+krzyk-1991-233601/ discussion/Kilka+refleksji+i+odniesienie+do+wsp%C3%B3%C5%82 czesno%C5%9Bci,1500219 (dostęp: 15.12.2021).
Kuźniak, A. (2007). Elwira i Fortunat. Pozyskano z: http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,4550439.html (dostęp: 30.03.2022).
„Lech, Czech i… Rus – Czechosłowacja ‘68” – reportaż Adriana Chimiaka i Magdaleny Szybińskiej. Pozyskano z: https://radio.opole.pl/123,200,lech-czech-i-rus-czechoslowacja-68-reportaz-adri (dostęp: 15.12.2021).
PRO8L3M – Krzyk. Pozyskano z: https://www.youtube.com/watch?v=5j32VJYiSvE (dostęp: 30.03.2022).
Reportażyści Radia Opole na festiwalu w Gdyni. Pozyskano z: https://radio. opole.pl/101,168245,reportazysci-radia-opole-na-festiwalu-w-gdyni (dostęp: 30.03.2022).
Tekstowo. Pozyskano z: https://www.tekstowo.pl/piosenka,taco_hemingway,influenza_feat gruby_mielzky prod borucci.html (dostęp: 30.03.2022).
WRAP Couple marry after 50 yrs of separation by the Iron Curtain. Pozyskano z: WRAP Couple marry after 50 yrs of separation by the Iron Curtain – YouTube (dostęp: 30.03.2022).
Zamościopedia. Pozyskano z: http://zamosciopedia.pl/index.php?f01=3x1xZx1999xxxxxxxxxx&idss=1680523s9591
Chimiak, A., Szybińska, M., (2012). Lech, Czech i Rus. Radio Opole. Drygas, M., (1992). Testament. Polskie Radio.
Kamiński, M., (2011). Lista Zipsera. Radio Lublin.
Kuźniak, A. i Skawińska, M., (2006). Bajka. Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia.
Walentyn, Ż. i Słobodzian, M., (2012). Burmistrz Piper. Radio PiK Bydgoszcz.
Operacja Dunaj (cz. Operace Dunaj), (2009), reż. J. Głomb (film fabularny), prod. polsko-czeska.
Usłyszcie mój krzyk (1991), reż. M. Drygas (film dokumentalny).
Copyright (c) 2022 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
