Prawa autorskie do zbiorów

Wystarczy je szanować, czy należy nimi zarządzać?

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.30
Słowa kluczowe: zarządzanie, prawa autorskie, własność intelektualna, muzea

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest próba diagnozy, czy muzea zmieniają się z użytkowników, którzy szanują prawa autorskie do zbiorów, na zarządzających własnością intelektualną. Na podstawie wywiadów oraz badań ankietowych autorka odpowie na dodatkowe pytania badawcze: Jaka jest świadomość znaczenia praw autorskich do zbiorów muzeum? Czy muzea tworzą politykę zarządzania prawami autorskimi i z jakimi trudnościami zmagają się na etapie nabywania praw do zbiorów? Temat ten zostanie omówiony na przykładach publicznych muzeów w Polsce. Z badań wynika, że mimo znaczenia praw autorskich muzea w Polsce nie podejmują działań o charakterze zarządczym. Wśród trudności we wdrażaniu strategicznych rozwiązań należy

Biogram autora

Anna Pluszyńska, Uniwersytet Jagielloński

Doctor of humanities in the discipline of management sciences, assistant professor at the Faculty of Management and Social Communication at Jagiellonian University in Krakow, cultural manager, accessibility coordinator, promoter of openness, vice-president of the Institute for Cultural Organization Research. Her main area of research is managing intellectual property (especially copyright in museums) and the broadly understood openness and accessibility of cultural institutions.

Bibliografia

Bertacchini, E. & Morando, F. (2011). The Future of Museums in the Digi-tal Age: New Models of Access and Use of Digital Collections. Univer-sità di Torino.

Bosomtwe, O., Buchner, A., Janus, A., Wierzbicka, M., & Wilkowski, M. (2018). Dobro Wspólne. Pasja i Praktyka. Cyfrowe Zasoby Kultury w Polsce. Warsaw: Centrum Cyfrowe Projekt: Polska. fi-le:///C:/Users/annap/Downloads/raport_DobroWsp%C3%B3lnePasjaiPraktyka.pdf.

Buchner, A., Janus, A., Kawęcka, D., & Zaniewska, K. (2015). Otwartość w instytucjach kultury. Raport z badań. Warsaw: Centrum Cyfrowe Projekt: Polska. https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/287/open%20glam%20raport%20net.pdf?sequence=3.

Buchner, A., Urbańska, A., & Wierzbicka, M. (2021). Kultura w Pandemii. Doświadczenie Polskich Instytucji Kultury. Warszawa: Centrum Cyfro-we Projekt: Polska.

Drabczyk, M., Janus, A., Sanetra-Szeliga, J., & Strycharz, J. (2020). Pan-demia w Kulturze. Szansa Na Pozytywną Zmianę? Warszawa: Open Eyes Economy Summit.

Drela, M., & Gredka, I. (2014). Prawo autorskie w działalności muzeów. Warszawa: NIMOZ.

Folga-Januszewska, D. (2011). Muzeum jako narzędzie edukacji. In: D. Folga-Januszewska & B. Gutowski (eds.), Ekonomia Muzeum. Kra-kow: Universitas.

Glinka, B., & Czakon, W. (2021). Podstawy badań jakościowych. Warsza-wa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Guidelines for the Use of Copyrighted Materials and Works of Art by Art Museums. (2017). Association of Art Museum Directors. Retrieved from: https://aamd.org/sites/default/files/document/Guidelines%20for%20the%20Use%20of%20Copyrighted%20Materials.pdf.

Gwoździewicz-Matan, P. & Jakubowski, A. (2019). Enhancing the Mobility of Collections and Access to Cultural Heritage: Immunity of Cultural Objects from Seizure in Poland. International Journal of Cultural Policy, 25(3).

Johnson, P. (2009). Fundamentals of Collection Development and Man-agement. Chicago: American Library Association.

Łada, P. (2019). Prawo autorskie w muzeum. Przewodnik ze wzorami umów. Warsaw: Wolters Kluwer.

Lis-Gutiérrez, J.-P., Viloria, A., Gaitán-Angulo, M., Balaguera, M.I., & Rodríguez, P.-A. (2016). Museums and Management of Intellectual Property. International Journal of Control Theory and Applications, 9(44), 457–462.

Marciano, A. & Moureau, N. (2016). Museums, Property Rights, and Photographs of Works of Art. Why Reproduction through Photograph Should Be Free. Review of Economic Research on Copyright Issues, 13(1), 1–28.

Martinet, L. (2020). Interactions between Intangible Cultural Heritage and Intellectual Property Law. In: M. Cornu (ed.), Intangible Cultural Heritage Under National and International Law. Going Beyond the 2003 UNESCO Convention. Cheltenham–Northampton: Edward Elgar Publishing.

Matassa, F. (2011). Museum Collections Management: A Handbook. London: Facet Publishing.

Murray, R., Caulier-Grice, J., & Mulgan, G. (2010). The Open Book of Social Innovation. The Young Foundation – NESTA.

Museums around the World in the Face of Covid-19 (2021). UNESCO.

Pantalony, R.E. (2007). Wipo Guide on Managing Intellectual Property for Museums. World Intellectual Property Organization.

Pantalony, R.E. (2013). Managing Intellectual Property for Museums. Geneva: WIPO. Retrieved from: https://www.wipo.int/publications/en/details.jsp?id=166.

Pluszyńska, A. (2020). Copyright Management by Contemporary Art Exhi-bition Institutions in Poland: Case Study of the Zachęta National Gal-lery of Art. Sustainabiblity, 12 (4498): 1–24. DOI:10.3390/su12114498.

Pluszyńska, A. (2021). Copyright Management in Museums: Expediency or Necessity? Museum International. Empty Museum, 73(3–4), 132–143. Retrieved from: https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13500775.2021.2016281.

Porter, B. (2002). Putting Together a Museum’s IP Policy: Renaissance ROM as a Case Study. NINCH Copyright. Retrieved from: http://www.ninch.org/copyright/2002/toronto.report.html#bp.

Prawne aspekty digitalizacji i udostępniania zbiorów muzealnych przez internet (2014). Warsaw: National Institute for Museums and Public Collections.

Sacco (2020). Coronavirus (COVID-19) and Cultural and Creative Sectors: Impact, Innovations and Planning for Post-Crisis. Retrieved from: https://www.oecd.org/cfe/leed/culture-webinars.htm.

Sanderhoff, M. (2014). Foreword. In: M. Sandehoff (ed.), In Sharing Is Caring. Openness and Sharing in the Cultural Heritage Sector. Copen-hagen: Statens Museum for Kunst.

Virginia Museum of Natural History Copyright and Patent Policy (2000). Reproduced in the AAM Intellectual Property Resources Pack. Ameri-can Association of Museums.

Young, A.M. (ed.) (2019). Rights and Reproductions: The Handbook for Cultural Institutions. Lanham: American Alliance of Museum, Rowman & Littlefield.

Zalasińska, K. (2013). Muzea Publiczne. Studium Administracyjnoprawne. Warsaw: LexisNexis.

Zorich, D.M. (2019). Developing Intellectual Property Policies: A How-To Guide for Museum. Retrieved from: https://www.canada.ca/en/heritage-information-network/services/intellectu-al-property-copyright/guide-developing-intellectual-property-policies.html.

Perspektywy Kultury
Opublikowane
2023-08-10
Jak cytować
[1]
Pluszyńska, A. 2023. Prawa autorskie do zbiorów: Wystarczy je szanować, czy należy nimi zarządzać?. Perspektywy Kultury. 42, 3 (sie. 2023), 517-534. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.30.
Numer
Tom 42 Nr 3 (2023): Kultura (w) rzeczywistości hybrydalnej
Dział
Varia

Copyright (c) 2023 Perspektywy Kultury

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.