Uczestnictwo w kulturze w rzeczywistości pandemicznej

Wyzwania dla instytycji kultury w Polsce

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.05
Słowa kluczowe: uczestnictwo w kulturze, instytucje kultury, zmiany, wyzwania, rzeczywistość pandemiczna

Abstrakt

Przedmiotem podjętych rozważań było uczestnictwo w kulturze w rzeczywistości pandemicznej i wynikające z tego stanu konsekwencje oraz wyzwania dla instytucji kultury w Polsce. Ich rozpoznanie stanowiło główny cel artykułu o charakterze eksploracyjnym i problemowym. Sformułowane wnioski oparto na bogatych źródłach literaturowych, wynikach badań prowadzonych przez różne wyspecjalizowane instytucje w postaci raportów oraz egzemplifikacji wybranych praktyk stosowanych przez instytucje kultury w zakresie dostępu do dóbr kultury. Uzyskane wyniki ujawniły zmiany w sposobach i formach uczestnictwa w kulturze obserwowane w warunkach rzeczywistości pandemicznej. Podstawą ich rozwoju stają się nowoczesne technologie, które pozwalają na uczestnictwo w kulturze w sposób hybrydowy, dopuszczający odbiór kultury za pośrednictwem komunikacji online. Na podstawie przeprowadzonej analizy zidentyfikowano ponadto najważniejsze wyzwania, jakie pojawiają się przed instytucjami kultury w Polsce. Zamierzeniem autorki było wskazanie możliwości usprawnień działań tych podmiotów w nowej, hybrydowej rzeczywistości, jaka nas wszystkich najprawdopodobniej czeka w najbliższych latach.

Biogram autora

Beata Reformat, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

PhD, professor at the University of Economics in Katowice, specialist in economic sciences in the discipline of Management and Quality Sciences. Her research activity and scientific achievements are focused on the issues of services (trade, tourism, and culture), innovation and sustainable development. Since 2020, she has been a member of the PAN commission in economic sciences. She is the author and co-author of numerous scientific papers and articles, both Polish and English, and editor of several monographs.

Bibliografia

Ardielli, E. (2017). Usage of Ict in EU Culture Sector as a Tool of Cultural Participation. International Journal of Entrepreneurial Knowledge, No. 5(2), 33–46. DOI:10.1515/ijek-2017-0009.

Brook, O. (2011). International comparisons of public engagement in cul-ture and sport. London: Department for Culture, Media and Sport.

Chajbos, K. & Liss, B. (eds.). (2021). Przyszłość kultury. Badanie poznań-skiego sektora. Poznań: Centrum praktyk edukacyjnych w Centrum Kultury Zamek.

Cyboran, B. & Kluzowicz, J. (2012). Kultura w sieci – nowe formy uczest-nictwa w kulturze przestrzenią uczenia się dorosłych. Edukacja Doro-słych, No. 2, 25–36. DOI: 10.12775/ED.2021.012.

Czyżewski, K., Fogler, J., Gałązka, A., Hausner, J., Machnowska-Góra, A., Niezabitowski, J., Komar, M., Łysak, P., Opatowicz, A., Piaskowski, R., Purchla, J., Ronduda, Ł., Szlendak, T., Szymańska, A., & Świątkowska, B. (2020). Raport kultura w czasie pandemii Covid. Kraków: Fundacja GAP.

Eurostat (2016). Culture. Retrieved from: https://ec.europa.eu/eurostat/web/culture/overview (access: 04.01.2023).

Fatyga, B. (2014). Rekonstrukcja sensu kategorii uczestnictwo w kulturze. In: R. Drozdowski, B. Fatyga, M. Filiciak, M. Krajewski, & T. Szlendak (eds.). Raport: Praktyki kulturalne Polaków. Toruń: Wydawnictwo Na-ukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 9–12.

Garwol, K. & Stebila, J. (2021). Seniorzy „niewykluczeni” cyfrowo. Nie-równości Społeczne a Wzrost Gospodarczy, No. 66(2), 94–110. DOI: 10.15584/nsawg.2021.2.7.

Gorynia, M. (2021). Pandemia zmienia świat. Warszawa: CeDeWu.

Goryń, P. (2020). Osoby z niepełnosprawnościami nowym odbiorcą kultu-ry. In: E. Dąbrowska-Prokopowska, P. Goryń, & M.F. Zaniewska (eds.), Kultura w Polsce w XXI wieku. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białystoku, 59–70.

Grzega, U. (2021). Dostępność i wykorzystanie Internetu w czasie pan-demii w Polsce i UE. In: W. Nowak & K. Szalonki (eds.), Zdrowie i style życia – ekonomiczne, społeczne i zdrowotne skutki pandemii. Wro-cław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskie-go, 355–370.

GUS. (2020). Uczestnictwo ludności w kulturze w 2019 r. Warsza-wa–Kraków.

Jakość życia osób starszych w Polsce w pierwszym roku pandemii CO-VID-19. Raport z badania (2021). Warszawa: Instytut Polityki Senio-ralnej/ Fundacja Zaczyn.

Juszczyk, P. & Wójcik, D. (2022). Sektor kultury w ujęciu koncepcji Smart. Kontekst pandemii COVID-19. Przegląd Organizacji, No. 4(987), 13–19.

Karcz-Kaczmarek, M. (2020). Kultura bez barier – problematyka prawna ułatwień na rzecz osób z niepełnosprawnościami narządu wzroku i słuchu. In: A. Drabarz (ed.), Aksjologiczne i prawne aspekty niepeł-nosprawności. Białystok: Wydawnictwo Temida, 215–234.

Kędzior, J. (2019). Praktyki kulturalne studentów w czasie wolnym. In: J. Kędzior (ed.), Praktyki komunikacyjne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 65–80.

Korzystanie z Internetu w 2022 roku. Komunikat z badań CBOS nr 77, Warszawa 2022.

Pluszyńska, A., Konior, A., & Gaweł, Ł. (2020). Zarządzanie w kulturze: teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Przybysz, M. (2021). Młodzież w sieci w czasie pandemii. Diagnoza, pro-blemy, wyzwania. Media Biznes Kultura, No. 2(11), 97–108.

Reformat, B. (2018). Współpraca z biznesami kreatywnymi jako szansa na rozwój instytucji Kultury. In: B. Reformat & A. Kwiecień (eds.), Biz-nes w kulturze – Kultura w biznesie. Kierunki rozwoju relacji jednostek kultury z otoczeniem. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekono-micznego w Katowicach, 38–59.

Roggeveen, L. & Sethuraman, R. (2020). How the COVID Pandemic May Change the World of Retailing. Journal of Retailing, No. 96(2), 169–171. DOI: 10.1016/j.jretai.2020.04.002.

Seniorzy a uczestnictwo w kulturze podczas pandemii. Retrieved from: https://cpe.ckzamek.pl/wydarzenia/5887-nienowe-publicznosci-seniorzy-a-uczestnictwo-w-kul/ (access: 07.01.2023).

Tataj, M. (2020). Muzy w cieniu Covid-19. O tym, jak pandemia zmienia naszą kulturę. Magazyn Teraz Polska, No. 2(34), 56–61.

Widawska, E., Wysocka, E., & Wieczorek, Z. (2014). Wyznaczniki wyklu-czenia cyfrowego i dostępności stron internetowych instytucji publicz-nych. Częstochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.

Zmiany w obszarze aktywności kulturalnych podczas ograniczeń epide-micznych. Komunikat z badania Narodowego Centrum Kultury War-szawa, marzec 2022. Retrieved from: fi-le:///C:/Users/48501/Downloads/zmiany-w-obszarze-aktywnosci-kulturalnych-podczas-ograniczen-epidemicznych-marzec-2022-_2.pdf.

Perspektywy Kultury
Opublikowane
2023-08-10
Jak cytować
[1]
Reformat, B. 2023. Uczestnictwo w kulturze w rzeczywistości pandemicznej: Wyzwania dla instytycji kultury w Polsce. Perspektywy Kultury. 42, 3 (sie. 2023), 27-38. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2023.4203.05.
Numer
Tom 42 Nr 3 (2023): Kultura (w) rzeczywistości hybrydalnej
Dział
Kultura (w) rzeczywistości hybrydalnej

Copyright (c) 2023 Perspektywy Kultury

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.