Od redakcji
Abstrakt
Rok 2018 upłynął pod znakiem rozmaitych, uroczystych celebracji rocznicy stulecia naszej niepodległości. Nie można było więc zignorować tego wielkiego wydarzenia również w wymiarze naukowej refleksji, wobec tego postanowiliśmy włączyć w ten i kolejny numer „Perspektyw Kultury” kilka interesujących tekstów – kulturoznawczych namysłów nad różnymi aspektami niepodległości. W pierwszym minicyklu trzech artykułów dominują badania nad wątkami prefiguracji tego, do czego doszło w 1918 r. Włodzimierz Toruń (KUL) analizuje kilka szkiców, czy może raczej literackich rozprawek Cypriana Norwida, napisanych po upadku powstania styczniowego (1864), wyrażających jego krytyczny pogląd na temat polskich dróg ku narodowej suwerenności. Polacy „umieją bić się”, ale „nie umieją walczyć” – pisze Norwid – wskazując zarazem na znaczenie niepodległości duchowej, istotniejszej w jego opinii aniżeli niepodległość rozumiana politycznie. Wilhelm Coindre (UKSW) zwraca się ku interesującym motywom niepodległościowym w twórczości Marii Dąbrowskiej; strajk szkolny w Kaliszu w 1905 r. stał się dla autorki inspiracją do głębokiej refleksji nad tym, czym ma być przyszła niepodległość. Tryptyk zamyka artykuł Karola Samsela (UW) o mało znanej, „postromantycznie uwikłanej”, intelektualnej publicystyce niepodległościowej Josepha Conrada, bardzo ciekawie zanalizowanej tu z perspektywy metody intertekstualnej, detalicznego rozbioru nadzwyczaj złożonej, koronkowej „gry literackiej”.
Na drugą część bieżącego numeru składa się mozaika bardzo różnych, ale w każdym przypadku interesujących rozpraw. Zespół pięciorga autorów (do czego nie jesteśmy przyzwyczajeni w publikacjach humanistycznych), w skład którego weszli: Aleksandra Smołka-Majchrzak, Jakub Lickiewicz, Thomas Nag, Conrad Ravnanger oraz Marta Makara-Studzińska, przedstawia rezultaty swoich badań z pogranicza medycyny klinicznej i… kulturoznawstwa, analizując efektywność narzędzi do oceny skuteczności treningu zapobiegania zachowaniom agresywnym wobec personelu medycznego w perspektywie międzykulturowej.
Dalej – przekrojowa, historycznokulturowa analiza znaczenia muzyki kościelnej w historii Kościoła pióra ks. Roberta Tyrały (UPJPII). Kolejny tekst to ciekawa propozycja interpretacji współczesnych, marketingowych strategii promocji książki – i szerzej – procesów „celebrytyzacji” autora, które bada Edyta Żyrek-Horodyska (UJ) na przykładzie dziennikarza i pisarza reportera Mariusza Szczygła. Znakomicie obrazuje on te przekształcenia w przestrzeni aktywności medialnej (zwłaszcza mediów społecznościowych), gdzie pisarz staje się już nie tylko autorem, ale także bohaterem swojej twórczości. Medioznawczy charakter ma również artykuł Olgi Białek-Szwed (KUL), w którym autorka próbuje zaprezentować korelacje zachodzące pomiędzy współczesnymi przemianami cywilizacyjno-kulturowymi a sytuacją człowieka – konsumenta masowych mediów XXI w., ukazując specyfikę niektórych mechanizmów rządzących współczesnymi mediami, takich jak np. voyeuryzm medialny, tzw. living on line czy metafora synopticonu.
Numer zamyka tekst Pawła Krokosza (UPJPII) pod intrygującym tytułem Od sprzedawcy pierożków do generalissimusa, przybliżający mało znaną postać Aleksandra Mienszykowa, człowieka z nizin społecznych, który dzięki przyjaźni z carem Piotrem I zdołał osiągnąć znaczny majątek, prominentne stanowiska państwowe oraz najwyższe rangi dowódcze w rosyjskiej armii i flocie wojennej, a nawet po śmierci cara próbował – bez rezultatu – przejąć kierownictwo wszystkich spraw państwowych. W 1727 r. został aresztowany i skazany wraz z rodziną na zesłanie do Bieriozowa na Syberii.
Życzymy przyjemnej i pożytecznej lektury!
Copyright (c) 2020 Perspektywy Kultury
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.