Dotyk kobiety

Interpretacja postaci kobiecej w japońskich wyobrażeniach parinirwany

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2024.4401.31
Słowa kluczowe: nirwana, Ānanda, kobieta, dotyk, skalanie

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest interpretacja postaci starszej kobiety ukazanej na japońskich przedstawieniach parinirwany przy stopach Buddy (ze szczególnym uwzględnieniem wersji z Myōhō-ji oraz jej kontynuacji). Jak wykazał przegląd chińskich przekładów sutr, za potencjalne źródło inspiracji posłużyło tu piśmiennictwo hinajany, z którego japońska tradycja buddyjska przejęła przekonanie o kalających właściwościach kobiecego dotyku. Następnie, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, jakie treści wnosi obecność staruszki na graficznych przedstawieniach parinirwany, posłużono się wybraną literaturą buddyjską podejmującą ten motyw. W toku analizy wykazano, że jej rola polegała na sprowokowaniu dyskusji pomiędzy Mahākāśyapą a Ānandą o miejscu kobiet w gronie uczniów Buddy – świeckich, na przykładzie jej samej, oraz duchownych, na przykładzie pierwszej mniszki Gautami.

Biogram autora

Małgorzata Sobczyk, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Adiunkt w Katedrze Orientalistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Absolwentka japonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim (2008). Studia magisterskie (2010) oraz doktoranckie (2013) ukończyła na Uniwersytecie w Osace (Osaka University). Stypendystka Japan Foundation oraz Japońskiego Ministerstwa Edukacji (Monbukagakushō). Specjalizuje się w historii religii japońskich, zwłaszcza chrześcijaństwa. Jej najnowsze zainteresowania badawcze skupiają się na kobietach w buddyzmie japońskim.

Bibliografia

Daichi doron. (1936). W: Kokuyaku daizōkyō: ronbu. t. 1. Kokumin Bunko Kankōkai (red.). Tōkyō: Kokumin Bunko Kankōkai.

Fujiwara, T. (1922). Sanpōe. W: Dai Nihon bukkyō zensho. Bussho Kankōka (red.). Tōkyō: Bussho Kankōkai..

Hayashi, M. (2001). Gofuku-ji engi-e, Shaka nehanzu to e-toki. W: E-toki no fusurato: Shinano. Daihonshū. Hayashi, M. (red.). Tōkyō: Kasama Shoin.

Hioki, A. (2010). Mōhatsu de nutta mandara: hyōhakusō Kūnen no monogatari. Tōkyō: Shintensha.

Hiro, S. (2010). Shaka saigo no tabi: Daihatsu nehankyō o yomu. Tōkyō: Shunjūsha.

Honda, G. (2016). „Konjaku monogatarishū” butsuden no kenkyū. Tōkyō: Bensei Shuppan.

Ichien. (1966). Shasekishū. W: Nihon koten bungaku taikei. t. 85. Watanabe, T. (red.). Tōkyō: Iwanami Shoten.

Katsuura, R. (2008). Sanpō-e Sai-in Anan keka: amadera butsuji no keifu. W: Sanpō-e o yomu. Kojima, T., Kobayashi, M., Komine, K. (red.). Tōkyō: Yoshikawa Kōbunkan.

Kamii, M. (1993). Rinjū gyōgi: Nihonteki tāminaru kea no genten. Tōkyō: Keisuisha.

Kobayashi, I.; Kobayashi, R. (2001). Shaka nehanzu. W: E-toki no fusurato: Shinano. Daihonshū. Hayashi, M. (red.). Tōkyō: Kasama Shoin.

Komine, K. (2018). (red.). Nara ehon Shaka no honji. Tōkyō: Bensei Shuppan.

Kunstler, M.; Zduń, G. (1997). (tłum.). Żywot Fa-hiena. W: Zapiski z krajów buddyjskich. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.

Morohashi, T. (1976). Daikanwa jiten. t. 6. Tōkyō: Taishūkan Shoten.

Nakamura, H. (red.). (1989). Iwanami bukkyō jiten. wyd. 1. wyd. Tōkyō: Iwanami Shoten.

Nomura, I. (2004). Bukkyō to onnna no seishinshi. Tōkyō: Yoshikawa Kōbunkan.

Okayama, H. (red.). (1995). Gendaigo yaku agon kyōten: Jōagongyō. t. 1. Tōkyō: Hirakawa Shuppansha.

Shinoda, J. (1995). Nise monogatarie: e to bun, bun to e. Tōkyō: Heibonsha.

Shōtei. K. (1858). Nichiren Shōnin ichidai zue. Zwój 6. Ushigome Enokimachi (Edo): Shōeizan Daihō-ji.

Teigoku. Nehanzō zuimon ryakusan. W: Shikyūan Teigoku zenshū: chūkan. Shinoda, S. (red.). Kōbe: Nishigokuraku-ji.

Yamada, Y. (red.) (1959). Konjaku monogatarishū. cz. 1. W: Nihon koten bungaku taikei. t. 22. Tōkyō.

Opublikowane
2023-06-03
Jak cytować
[1]
Sobczyk, M. 2023. Dotyk kobiety: Interpretacja postaci kobiecej w japońskich wyobrażeniach parinirwany. Perspektywy Kultury. 44, 1 (cze. 2023), 463-478. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2024.4401.31.
Numer
Tom 44 Nr 1 (2024): Kultura w mediach, media w kulturze
Dział
Varia

Copyright (c) 2024 Perspektywy Kultury

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.