Substrate as the Foundation of the Secondary Conventionalization of the Old Polish Idyll

Keywords: conventionalization, idyll, species, substrate, two-plane composition, Old Polish Literature

Abstract

The article titled is an analysis of the most important principle forming the convention of the genre, namely: the rule of a compositional two-plane. The author, using the examples of works by poets such as: Sz. Szymonowicz, Sz. Zimorowicz, J. Gawiński, S. Twardowski or A. Wieszczycki discusses the stage of forming the convention of the idyllic genre. Then he shows the relationship between changes in literary and cultural conditions as well as in the perception of readers on top of their influence on the transformation of the established convention. The changes observed within the convention were developed based on the concept of a species substrate as the basis for the formation of the secondary convention of the idyll.

Author Biography

Roksana Rał-Niemeczek, Uniwersytet Opolski

Doktor nauk humanistycznych, absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2020 r. na Uniwersytecie Opolskim otrzymała stopień doktora literaturoznawstwa po obronie pracy doktorskiej pt. Sielanka polska od XVI do XVIII wieku w perspektywie przemian genologicznych, literackich i kulturowych. Autorka m.in. takich artykułów, jak: Rola kobiet w dramacie „Pentesilea” Szymona Szymonowica; Rozkosz w kontekście technik deskrypcji kobiecego dekoltu. Rozważania wokół dawnej poezji erotycznej; „Sielanki albo Pieśni” Adriana Wieszczyckiego w perspektywie miłości neoplatońskiej i in. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół literatury staropolskiej, genologii tekstów i szeroko pojętej metodologii badań humanistycznych. Na co dzień łączy pracę naukowo-dydaktyczną jako adiunkt w Instytucie Nauk o Literaturze UO z pracą nauczyciela języka polskiego w szkole podstawowej.

References

Gawiński, J. (2007). Sielanki z gajem zielonym. E. Rot (wyd.). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Szymonowicz, S. (1914). Sielanki i inne wiersze polskie. J. Łoś (wyd.). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Twardowski, S. (1976). Dafnis drzewem bobkowym. J. Okoń (oprac.). Wrocław: Ossolineum.

Wieszczycki, A. (2001). Sielanki albo pieśni. A. Gurowska (oprac.). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Zimorowicz, J.B. (1994). Sielanki nowe ruskie (Wybór). K. Płachcińska (oprac.). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe Societas Scientiarum Lodziensis.

Zimorowicz, S. (2003). Roksolanki to jest Ruskie Panny na wesele B.Z z K.D. A. Brückner (oprac.). Kraków: Universitas.

Adamczewski, S. (1928). Oblicze poetyckie Bartłomieja Zimorowicza. Warszawa: Wydawnictwo Kasy Imienia Mianowskiego.

Brzeziński, J. (1986). Zagadnienia badania języka i stylu pisarza: na materiale polskiej poezji sentymentalnej. Język Artystyczny, nr 4, 56–72.

Bubak, J. i Wilkoń, A. (red.). (1977). Z zagadnień języka artystycznego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Burzyńska, A. i Markowski, M.P. (2007). Teorie literatury XX wieku. Kraków: Znak.

Czabanowska-Wróbel, A. (2009). Takich ogrodów nie znajdziesz na świecie. Teksty Drugie, nr 3, 140–146.

Dąbrowska-Kujko, J. i Krauze-Karpińska, J. (2010). Staropolskie Arkadie. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Dobakówna, A. (1968). O sielance staropolskiej. Szkic problematyki. Pamiętnik Literacki, nr 3(59), 3–28.

Durkheim, É. (1960). De la division du travail social. Paris: Presses Universitaires de France.

Hernas, C. (1998). Barok. Warszawa: PWN.

Kaiser, G.R. (1989). O dynamice gatunków literackich. Pamiętnik Literacki, nr 2(80), 283–306.

Kostkiewiczowa, T. (1977). Słownik literatury polskiego Oświecenia. Wrocław: Ossolineum.

Królikowski, J.F. (1828). Rys poetyki wedle przepisów teorii w szczegółach z najznakomitszych autorów czerpanej. Poznań: Deker Wilhelm i Spółka.

Markiewicz, H. (red.). (1987). Problemy teorii literatury. Wrocław: Ossolineum.

Michałowska, T. (1975). Gatunek staropolski – obiekt i narzędzie poznania historycznoliterackiego. Pamiętnik Literacki, nr 2(66), 99–124.

Morelowski, J. (2013). Prawidła wierszopiskie i kaznodziejskie. M. Nalepa i G. Trościński (oprac.). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Collegium Columbinum.

Niewiadomski, A. (2010). Światy z jawnych słów i kwiatów ukrytych. O refleksji metapoetyckiej w nowoczesnej poezji polskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Rot, W. (2003). Klęska awanturnicy w „Mowie ostatniej…” Jana Gawińskiego. Historia a tradycja literacka. Napis, 9, 93–107.

Starnawski, J. (red.). (1986). Literatura polska w perspektywie europejskiej. Studia i rozprawy. Warszawa: PIW.

Stępień, P. (1996). „Amarant” znaczy „nie więdnący”: tajemnice neoplatońskiej architektury „Roksolanek” Szymona Zimorowicza. Pamiętnik Literacki, nr 1(87), 19–38.

Szczęsna, E. (2013). Piśmienne bycie w przestrzeni cyfrowej. Współczesne ślady tożsamości. Zagadnienia Rodzajów Literackich, nr 56/112, z. 2, 17–32.

Tabaczyński, S., Marciniak, A., Cyngot, D. i Zalewska, A. (red.). (2012). Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Walińska, M. (2002). O Janie Gawińskim jako autorze cyklu sielankowego. Pamiętnik Literacki, nr 1(93), 155–161.

Zimek, K. (2013). Reinterpretacje „Metamorfoz” w poezji polskiego baroku. Narcyz – Akteon – Dafne. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Ziomek, J. (2012). Renesans. Warszawa: PWN.

Published
2022-06-29
How to Cite
[1]
Rał-Niemeczek, R. 2022. Substrate as the Foundation of the Secondary Conventionalization of the Old Polish Idyll. Perspectives on Culture. 37, 2 (Jun. 2022), 131-150. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2022.3702.10.