Leon Kiszka’s Preface of the Suprasl Sobraniye prypadkov (1722) in the Tradition of the Teachings for Priests

Keywords: preface, instruction, exhortation, teaching, priestly formation

Abstract

Sobraniye prypadkov (Zbiór przypadków) – dialog close to the genre of catechism published in Suprasl typography in 1722 was prepared under the editorial supervision of Leon Kiszka – Kyiv Metropolitan, intellectual, teacher, translator, editor and author of many works, hierarch and reformer associated with the Synod of Zamość (1720), so important for the Church united with Rome. It is difficult to say to which degree Kiszka was involved in preparing Sobraniye, which was addressed to consecrated recipients but there is no doubt that he was an author of seven–page preface to this edition.

This entry paratext was treated by bishop as an effective channel of transmission for the teaching for clergy. From the functional point of view preface is not only introduction into the work but it turns out to be formation-content instruction. It creatively refers to old and newer exhortation for priests. Metropolitan selected from them themes, arguments, and motifs known, but he deepened the reflection, which did not take the form of simple recommendations, but was accompanied by a commentary, a bit more sophisticated in terms of content and expression. Similarity to teachings is also noticeable in rhetoric of statements and even at the level of composition. It must had happened to some extent in a natural way, by the strength of tradition, but perhaps Kiszka shaped this preface deliberately. By adding a preface to Sobraniye, he wanted to use another opportunity to educate priests and at the same time to make the message readable for the clergy, compliant with the adopted convention of teaching.

Publication of the discussed source was part of the broader educational activity of Leon Kiszka, who strove to strengthen the Uniate Church by raising the level of preparing parish clergy for ministry.

Author Biography

Alicja Zofia Nowak, Jagiellonian University

Doktor habilitowana nauk humanistycznych (literaturoznawstwo), profesor uniwersytecki w Zakładzie Studiów Polsko-Ukraińskich na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Autorka kilkudziesięciu artykułów, współredaktor naukowa „Latopisów Akademii Supraskiej” (2019, 2020, 2021), monografii: Rola monasterów w kształtowaniu kultury ukraińskiej w wiekach XI–XX (2014) oraz Studia o kulturze cerkiewnej w dawnej Rzeczypospolitej (2016, 2019), autorka monografii: Człowiek wobec wieczności. Ukraińskie i białoruskie prawosławne piśmiennictwo żałobne w XVII w., Kraków 2008; Priesthood in the Teachings for the Clergy. On the History of Religious Reform in the Kievan Metropolitanate throughout the 16th and 17th Centuries, Krakow 2017. Jej naukowe zainteresowania związane są z dziejami i kulturą Kościołów wschodnich na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej.

References

Biblia Tysiąclecia. Pozyskano z: https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=1031 (dostęp: 03.04.2022).

Êvangelïê – Єѵангелїє Учителное. (1616). Jewie: Типографія Св. Духа Typografia św. Ducha.

Êuhologìon – Єухологіѡн албо молитвословъ или требникъ. (1646). Kиїв: Типографія Києво-Печерська.

G̀olenkovskij, V.– Ґоленковский, В. (1714). Діалогисм дх҃овный. Kиїв: Типографія Києво-Печерська.

Karpowicz, L. (1619). Kazanie na pogrzebie Kniazia Wasila Wasilewicza Haliczyna. Wilno: Typografia nieznana.

Mogila, P. – Могила, П. (1924). Предмова до Чителника Осщ҃енного (Євангелїє Учителное, Київ 1637). W: Хв. Тітов, Mатеріяли для історії книжної справи на Вкраїні в XVI–XVIII в.в. Всезбірка передмов до українських стародруків. Kиїв: Українська академія наук, 322.

Sloska, M. – Слоска, М. (1654). Ясне въ Христѣ Превелебному (…) Арсенію. W: Апостолъ. Львів: Друкарня Михаила Слоски.

Sobranìê – Собраніє Припадковъ Краткое, и Дх҃овнимъ Особомъ Потребноє. (1722). Супрасль: Типографія супраського монастиря.

Stavroveckìj, T.K. – Ставровецкій, T.К. (1619). Єѵангелїє Учителное. Рохманів: Портативна типографія Кирила Транквіліона Ставровецкого. Strach, S. (1994). Krótka gramatyka języka cerkiewnosłowiańskiego. Białystok: Prawosławna Diecezja Białostocko-Gdańska.

Svâtitel’s’koe – Святительськое поученіе новопоставленному священнику. (1880). W: Русская Историческая Библиотека. t. 6: Памятники древне-руссаго каноническаго права. cz. 1: Памятники XI–XV в. Санктпетербургъ, kol. 108–109.

Św. Jan Chryzostom (1992). Dialog o kapłaństwie (ks. W. Kania, tłum., ks. M. Starowieyski oprac.). Kraków: Wydawnictwo „M”.

Winnicki, I. (1998). Kapłanom godzi się nauczać moralności. W: W. Pilipowicz (oprac.), Ustawy rządu duchownego i inne pisma biskupa Innocentego Winnickiego. Przemyśl: Instytut Południowo-Wschodni, 89–93.

Korzo, M.A. – Корзо, M.A. (2007). Украинская и белорусская катехетическая традиция конца XVI–XVIII вв.: становление, еволюция и проблема заимствований, Москва: „Канон+”.

Korzo, M.A. (2012). „Sobranie pripadkov kratkoe” (Supraśl 1722) na tle katolickich siedemnastowiecznych „Institutiones morales”. W: R. Dobrowolski i M. Zemło (red.), Dziedzictwo unii brzeskiej. Lublin–Supraśl: Wydawnictwo KUL, 23–30.

Kuczyńska, M. (2004). Cyryla Stawrowieckiego wizja odrodzonej Cerkwi. W: Ruska homiletyka XVII wieku w Rzeczypospolitej. Ewolucja gatunku – specyfika funkcjonalna. Szczecin: WN US, 126–164.

Nowak, A.Z. (2017a). Priesthood in the Teachings for the Clergy. On the History of Religious Reform in the Kievan Metropolitanate throughout the 16th and 17th Centuries. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum”.

Nowak, A.Z. (2017b). Bracka oferta wydawnicza a odnowa kapłaństwa w Rzeczypospolitej – wybrane przykłady (pierwsza połowa XVII w.). W: M. Kuczyńska i J. Stradomski (red.), Krakowsko-Wileńskie Studia Slawistyczne, t. 12: Ośrodki kultury dawnej Słowiańszczyzny i ich znaczenie dziejowe. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum”, 181–197.

Nowak, A.Z. (2021). Formacyjne instrukcje dla kandydatów do stanu duchownego (lista zaleceń i przeciwwskazań) na materiale prac przygotowanych z udziałem Leona Kiszki. W: P. Nowakowski (red.), Synod Zamoyski 1720–2020. Wyzwania i perspektywy. Kraków: Avalon, 219–235.

Nowakowski, P. (2020). Rola Synodu Zamojskiego w kształtowaniu się liturgii Kościoła greckokatolickiego. W: P. Nowakowski (red.), Statuty Synodu Zamojskiego. Nowe tłumaczenie z komentarzami. Kraków: Avalon, 382–383.

Published
2022-09-29
How to Cite
[1]
Nowak, A.Z. 2022. Leon Kiszka’s Preface of the Suprasl Sobraniye prypadkov (1722) in the Tradition of the Teachings for Priests. Perspectives on Culture. 38, 3 (Sep. 2022), 215-226. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2022.3803.14.
Section
Studies on Eastern Churches Culture within the Borders of the Former Polish-Lith