Echa Goi w graficznych obrazach konfliktów społecznych i politycznych
Abstrakt
Świadkowie trudnych wydarzeń zapisujący je na bieżąco obrazami nie mają możliwości koncentracji na formie dzieł i dopiero wracając do wspomnień, w późniejszych projektach, skupiają się na komponentach artystycznych. Tak w przypadku bezpośredniego szkicu, jak i dopracowanego obrazu prawdę rejestrowanych wydarzeń może podkreślać tradycja artystyczna, z tego względu rysunki obserwatorów niepokojów społecznych i politycznych niejednokrotnie nawiązują do twórczości Francisca Goi. Artykuł przybliża cechy grafik hiszpańskiego mistrza i przedstawia przykłady dzieł z różnych okresów, które wskazują na łączność z jego językiem artystycznym.
Bibliografia
Balcerzak, G., Kitowska-Łysiak, M. i Tomczak, R. (red.). (2003). Sztuka „zaangażowana” – mity i szanse. Materiały seminaryjne. Gorzów Wlkp. – Gościkowo/Paradyż: Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta.
Bookbinder, J. (2005). Boston Modern. Figurative Expressionism as Alternative Modernism. New Hampshire: University Press of New England.
Brown, M. (2009). Paula Rego interview. The Telegraph. Pozyskano z: https:// www.telegraph.co.uk/culture/art/6469383/Paula-Rego-interview.html (dostęp: 29.08.2020).
Dałek, J. i Świebocka, T. (1989). Cierpienie i nadzieja. Twórczość plastyczna więźniów obozu oświęcimskiego. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza. Deyries-Henry, D. (2007). Collection art moderne – La collection du Centre Pompidou, Musée national d’art moderne. Prow. B. Leal. Paris: Centre Pompidou. Pozyskano z: https://www.centrepompidou.fr/cpv/resource/c978qX/rrgaGx9 (dostęp: 25.01.2020).
Dillon, C. (2014). Mabel Dwight’s Danse Macabre. W: The Left Front. Radical Art in the “Red Decade,” 1929–1940. Evanston, IL: Mary and Leigh Block Museum of Art Northwestern University.
Francisco José de Goya y Lucientes. Graphic masterpieces from a private collection. (2014). Christies, New York, 28.01.2014. Pozyskano z: https:// www.christies.com/en/auction/francisco-jos-de-goya-y-lucientes-graphic-masterpieces-from-a-private-collection-24362/browse-lots (dostęp: 25.01.2020).
Fucile, R. (2019). Fosa Común. edycja własna.
Haskell, B. (1999). The American Century. Art & Culture. New York: Whitney Museum of American Art.
Hicks, A. (1989). New British Art in the Saatchi Collection. London: Thames & Hudson Ltd.
Hughes, R. (2004). Francisco Goya. New York: Alfred A. Knopf.
Jerman, M. (red.). (1997). Umetniki eksistence: Zoran Mušič, Marij Pregelj, Gabrijel Stupica, Janez Bernik. Liubljana: Galerija Tivoli, International Centre of Graphic Arts.
Jones, J. (2003). Look what we did. The Guardian, 31.03.2003. Pozyskano z: https://www.theguardian.com/culture/2003/mar/31/artsfeatures.turnerprize2003 (dostęp: 25.01.2020).
Kolekcja poruszających rysunków byłego więźnia Jerzego Zielezińskiego w Zbiorach Miejsca Pamięci. Pozyskano z: http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/kolekcja-poruszajacych-rysunkow-bylego-wieznia-jerzego-zielezinskiego-w-zbiorach-miejsca-pamieci,2057.html (dostęp: 25.12.2019).
Kramer, H. (1955). On the Horizon: Bloom and Levine: The Hazards of Modern Painting. Commentary. Pozyskano z: https://www.commentarymagazine.com/articles/hilton-kramer-2/on-the-horizon-bloom-and-levine-the-hazards-of-modern-painting/ (dostęp: 20.02.2021).
Kreitner, R. (2016). Let’s Not Forget Socialism in the Resurrection of Socialist Art. The Nation, 12.05.2016. Pozyskano z: https://www.thenation.com/ article/william-gropper-resurrection-of-socialist-art/ (dostęp: 20.01.2020). Król, A. (2016). Fenomen WPROST. W: A. Król i J. Waltoś (red.), WPROST 1966–1986 Kraków: Manggha.
Linares, M. (2017). Francisco José de Goya y Lucientes. Spain: Könemann.
Mayor, A.H. (1974). Goya: 67 Drawings. New York: Metropolitan Museum of Art.
Mengham, R. (red.). (2010). In the Realm of the Senseless, Jake and Dinos Chapman. Wystawa w Galerii Rondo Sztuki. Tłum. G. Kozłowski. Katowice: Instytut Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris.
Milewski, C. (b.r.). William Gropper: The Capriccios Suite. Pozyskano z: https:// artcollection.wayne.edu/william-gropper (dostęp: 20.02.2021).
Prelinger, E. (1992). Käthe Kollwitz. Washington: National Gallery of Art, New Haven and London: Yale University Press.
Rebieh, A.A. (2018). Traces. Pozyskano z: https://rmeilgallery.squarespace. com/azza-abo-rebieh (dostęp: 24.01.2020).
Scheller, W.G. (2008). America. A history in art. New York: Black Dog & Leventhal Publishers.
Sieradzka, A. (2016). Lagermuseum. Muzeum obozowe w KL Auschwitz. Kraków: Universitas.
Sieradzka, A. (2017). Twarzą w twarz. Sztuka w Auschwitz. Muzeum Narodowe w Krakowie, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Sinjab, L. i Barnard, A. (2018). Syria’s Women Prisoners, Drawn by an Artist Who Was One. The New York Times, 7.08.2018. Pozyskano z: https://www. nytimes.com/2018/08/07/arts/design/syria-prison-artist.html (dostęp: 28.01.2020).
Stangret, L. (2015). Tadeusz Kantor. Drawing. Tłum. F. Sady. Warszawa: Fundacja im. Tadeusza Kantora, Adam Mickiewicz Institute, Culture.pl.
Szczerski, A. (2018). Transformacja. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 roku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szewczuk, M. (red.). (1995). Mistrzowie rysunku: Rysunki polskich artystów z kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu. Radom: Muzeum Okręgowe im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.
Triantafyllou, S. i Kanakari A.T. (red.). (2015). Elles. Tłum. T. Moser. Athens: Frissiras Museum.
van Bergen, L., de Mare, H. i Meijman, F.J. (2010). From Goya to Afghanistan – an essay on the ratio and ethics of medical war pictures. Medicine, Conflict and Survival, t. 26, nr 2, 124–144. DOI: 10.1080/13623699.2010.491386.
Voermann, I. (red. prow.). (2012). Otto Dix and the New Objectivity. Ostfildern: Hatje Cantz; Stuttgart: Staatliche Akademie der Bildenden Künste; Stuttgart: Kunstmuseum.
Waltoś, J. (2016). Czym miało być WPROST?. W: A. Król i J. Waltoś (red.), WPROST 1966–1986. Kraków: Manggha.
Wieseman, E. (2018). Paula Rego: ‘It isn’t nice in my mind’. The Guardian. Pozyskano z: https://www.theguardian.com/artanddesign/2018/nov/11/ paula-rego-it-isnt-nice-in-my-mind (dostęp: 20.01.2020).
http://www.rodolfofucile.com.ar (dostęp: 20.01.2020).
Copyright (c) 2021 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
