Kompetencje społeczne i ich rozwój w zespołach zróżnicowanych kulturowo – wyniki pogłębionych wywiadów grupowych

DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2021.4001.12
Słowa kluczowe: kompetencje, kompetencje społeczne, zespoły wielokulturowe, menedżerowie, pracownicy, różnice kulturowe

Abstrakt

Problematyka kompetencji społecznych pracowników jest analizowana przez badaczy od lat. Kompetencje społeczne to jedne z kluczowych kompetencji, które odrywają ważną rolę w uczeniu się przez całe życie i odnoszą się do wszystkich zachowań pozwalających jednostkom na efektywny udział i współpracę w różnych środowiskach, w obszarze życia zarówno społecznego, jak i zawodowego (European Parliament, 2006). Kompetencje społeczne pracowników mają bardzo istotne znaczenie, bowiem wpływają na relacje w zespołach. Od tych relacji zależy sprawność i skuteczność funkcjonowania zespołów, co jest bardzo istotne w warunkach zróżnicowania kulturowego środowiska pracy.

W części teoretycznej artykułu wyjaśniono pojęcie „kompetencje społeczne”, opisano elementy tych kompetencji. Omówiono również rolę kompetencji społecznych w skutecznym funkcjonowaniu wielokulturowych zespołów. W dalszej kolejności przedstawiono w artykule metodologię i wyniki przeprowadzonych badań oraz wynikające z nich wnioski.

Badania opisywane w artykule (dwa wywiady grupowe pogłębione) przeprowadzono w 2022 r. z menedżerami różnych narodowości, którzy pracują w międzynarodowych przedsiębiorstwach i minimum od trzech lat zarządzają zróżnicowanymi kulturowo zespołami. Autorka przyjęła, że badania mają charakter wstępny i w przyszłości mogą być kontynuowane w zakresie analizowanej w artykule problematyki. Na podstawie literatury przedmiotu i w nawiązaniu do wyników badań wykazano istotną rolę kompetencji społecznych pracowników w środowisku różnic kulturowych. Menedżerowie zarządzający wielokulturowymi zespołami jako najbardziej istotne kompetencje wymienili: komunikację werbalną i niewerbalną, inteligencję społeczną i budowanie pozytywnych relacji interpersonalnych. Natomiast w zakresie rozwiązań związanych z rozwojem kompetencji społecznych pracowników zespołów wielokulturowych zwrócili uwagę szczególnie na indywidualne treningi, szkolenia i coaching indywidualny.

Biogram autora

Agnieszka Knap-Stefaniuk, Akademia Ignatianum w Krakowie

PhD in Economics obtained at the SGH/ Warsaw School of Economics (The Socio-Economic Collegium), BA and MBA titles from Thames Valley University, and a graduate of the School of Trainers at Wszechnica UJ. She was a member of the PKA (State Accreditation Committee) team for Economic Sciences and Head of the Department at the Institute of Human Resource Management at the Polish Open University, lecturer at BA, MSc, and MBA studies, and a member of the Rector’s Committee and the Scientific Council. Between 2007 and 2015, she was Dean of the Krakow Faculty of Wyższa Szkoła Zarządzania (Polish Open University); from 2015 to 2017 she was Dean of the Krakow Faculty of Vistula University. She was a lecturer of the BA and MA studies in AFiB Vistula (Assistant Professor at the Institute of Management). Since 2018, she has held a position of the Vice Director of the Institute of Political and Administrative Sciences for Didactic Affairs at the Faculty of Education at Jesuit University Ignatianum in Krakow. She works as a trainer, consultant, and facilitator for businesses such as Lexmark, Galeco, Biprocemwap, and Capgemini. She has written numerous papers on Human Resource Management. She specializes in issues related to strategic and international HRM, leadership, motivation, and contemporary challenges in HRM, such as corporate culture, competency management, and talent management. She is particularly interested in intercultural management, identification and development of key competencies for the management systems and leadership, and in broadly understood multiculturalism. She conducts lectures and workshops at universities in Spain, Portugal, Italy, and Czechia. She is a member of the Polish Economic Society, the Scientific Society for Contemporary Management, and the Polish Association of Cultural Studies.

Bibliografia

Adanu, T.S.A. (2007). Continuing professional development (CPD) in state-owned university libraries in Ghana. Library Management, 28(6/7), 292– 305, https://doi.org/10.1108/01435120710774440.

Agryle, M. (2002). Psychologia stosunków międzyludzkich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Arghode, V. (2013). Emotional and social intelligence competence: Implications for instruction. International Journal of Pedagogies & Learning, 8(2), 66–77.

Asree, S., Zain, M., & Razalli, M.R. (2010). Influence of leadership competency and organizational culture on responsiveness and performance of firms. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 22(4), 500–516, https://doi.org/10.1108/09596111011042712.

Brett, J., Behfar, K., & Kern, M.C. (2006). Managing multicultural teams. Harvard Business Review, Vol. 84(11), 84–91.

Borkowski J. (2003). Podstawy psychologii społecznej. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Brooks, K. & Nafukho, F.M. (2006). Human resource development, social capital, emotional intelligence: Any link to productivity? Journal of European Industrial Training, 30(2), 117–128, https://doi.org/10.1108/03090590610651258.

Buchs, C. & Butera, F. (2015). Cooperative learning and social skills development. In: R. Gillies (ed.), Collaborative Learning: Developments in Research and Practice. New York, NY: Nova Science, 201–217.

Caligiuri, P. & Bonache, J. (2016). Evolving and enduring challenges in global mobility. Journal of World Business, 51, 127–141.

Dirks, M.A., Treat, T.A., & Weersing, V.R. (2007). Integrating theoretical, measurement, and intervention models of youth social competences. Clinical Psychology Review, 27, 327–347.

European Parliament (2006). Recommendation 2006/962/EC of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning [Official Journal L 394 of 30.12.2006]. Available at: http:// eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3Ac11090.

Gedviliene, G. (2012). Social competences of Teachers and Students: The Case Study of Belgium and Lithuania. Kaunas: Vytautas Magnus University.

Gresham, F.M. (1995). Best practices in social skills training. In: A. Thomas & J.G. Grimes (eds.), Best Practices in School Psychology. Washington, DC: National Association of School Psychologists, 1021–1030.

Halverson, C.B. & Tirmizi, S.A. (eds.). (2008). Effective multicultural teams: theory and practice. Springer Science & Business Media.

Hoffman, T. (1999). The meanings of competency. Journal of European Industrial Training, 23(6), 275–285.

Inkson, K. (2008). Are humans resources? Career Development International, 13(3), 270–279, https://doi.org/10.1108/13620430810870511.

Jakubowska U. (1996). Wokół pojęcia „kompetencja społeczna” – ujęcie komunikacyjne. Przegląd Psychologiczny, 39, 29–40.

Jennings, P.A. & Greenberg, M.T. (2009). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of Educational Research, 79(1), 491–525.

Jonsen, K., Maznevski, M.L., & Davison, S.C. (2012). Global virtual team dynamics and effectiveness. In: Handbook of research in international HR management, 363–392.

Junaidah, H. (2008). Competencies acquisition through self-directed learning among Malaysian managers. Journal of Workplace Learning, 20(4), 259– 271, https://doi.org/10.1108/13665620810871114.

Jurek, P. (2012). Metody pomiaru kompetencji zawodowych. Zeszyt Informacyjno-Metodyczny Doradcy Zawodowego, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, nr 54, 1–282.

Knap-Stefaniuk, A. & Sowa-Behtane, E. (2020). Social competences of employees working in intercultural teams. In: K.S. Soliman (ed.), Education excellence and innovation management: a 2025 Vision to sustain economic development during global challenges. International Business Information Management Association (IBIMA), 3967–3977.

Kostelnik, M.J., Whiren, A.P., Soderman, A.K., Stein, L.C., & Gregory, K. (2002). Guiding children’s social development: Theory to practice (4th ed.). New York: Delmar. In:

Han H.S., Kemple K.M., Components of Social competences and Strategies of Support: Considering What to Teach and How, Early Childhood Education Journal, Vol. 34(3), December 2006, 241–246.

Lang, N.C. (2010). Group work practice to advance social competences: A specialized methodology for social work. New York: Columbia University Press.

Lee, K.L. & Salleh, A.L. (2009). Moderating Effects of Subordinates Competency Level on Leadership and Organization Citizenship Behavior. International Journal of Business and Management, 4(7), 139–145.

Levenson, A. (2005). Do competencies drive organizational performance? Can they? Evidence and implications for professional and HR competencies. Effective Organizations, 6(March), 1–28.

Lockhart, J.C. (2013). Executive Education: Can it Be Too Good? Journal of Executive Education, 12(1(5)), 1–12.

Lonnblad, J. & Vartiainen, M. (2012). Future Competences – Competences for New Ways of Working. Publication series B:12 University of Turku, Brahea Centre for Training and Development.

Lee, K.L. & Salleh, A.L. (2009). Moderating Effects of Subordinates’ Competency Level on Leadership and Organization Citizenship Behavior. International Journal of Business and Management, 4(7), 139–145.

Martin G.C. (2014). The Effects of Cultural Diversity in The Workplace. Journal of Diversity Management, Vol. 9, no. 2, 89–92.

Matczak, A. (2001). Temperament a kompetencje społeczne. In: W. Ciarkowska & A. Matczak (eds.), Różnice indywidualne: wybrane badania inspirowane Regulacyjną Teorią Temperamentu Profesora Jana Strelaua. Warszawa: Interdyscyplinarne Centrum Genetyki Zachowania UW.

Matczak, A. & Martowska, K. (2013). Profil kompetencji społecznych. Podręcznik. Warszawa: PTP.

Maznevski, M.L. & Distefano, J.J. (2000). Global leaders are team players: Developing global leaders through membership on global teams. Human Resource Management, 39(2–3), 195–208.

Mazurek-Kucharska, B. (2008). Kompetencje społeczne we współczesnej psychologii i teorii zarządzania. Przegląd wybranych podejść i problemów. In: S. Konarski (ed.), Kompetencje społeczno-psychologiczne ekonomistów i menedżerów. Teoria, badania, edukacja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.

Mazurek-Kucharska, B. (2011). Social Competences of Employees. Feeling of Injustice of Professional Competence Assessment in Opinions of Company Workers. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 22(4), 93–109, https://doi.org/10.5604/01.3001.0009.5541.

Mockaitis A.I., Zander L., & De Cieri H. (2018), The benefits of global teams for international organizations: HR implications. The International Journal of Human Resource Management, Vol. 29(14), 2137–2158.

Palan, R. (2005). Competency Development for Superior Performance. In: Abdul Ghani PG Hj Metusin & O.K. Beng (eds.), HRD for Developing States and Companies. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 56–57.

Parry, S.B. (1998). Just What is Competency? (And Why Should You Care?). Training, 35(6), 58–64.

Reitz, S. (2012). Improving social competences via E-learning?: The example of human rights education. Frankfurt: Lang, Peter, GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften.

Rose, R.C., Kumar, N., & Abdullah, S.A. (2006). Leadership and Competency on Organizational Performance. SCMS Journal of Indian Management, 3(4), 47–55.

Savickas, M. (2005). The theory and practice of career construction. In: S.D. Brown & R.W. Lent (eds.), Career Development and Counselling: Putting Theory and Research to Work. Hoboken, N.J: John Wiley and Sons, 42–70.

Sęk, H. (2004). Społeczna psychologia kliniczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Stahl, G.K., Mäkelä, K., Zander, L., & Maznevski, M.L. (2010). A look at the bright side of multicultural team diversity. Scandinavian Journal of Management, 26(4), 439–447.

Stahl, G.K., Maznevski, M.L., Voigt, A., & Jonsen, K. (2010). Unraveling the effects of cultural diversity in teams: A meta-analysis of research on multicultural work groups. Journal of International Business Studies, 41(4), 690–709.

Stump, K.N., Ratliff, J.M., Wu, Y.P., & Hawley, P.H. (2009). Theories of social competences from the Top-Down to the Bottom-up: A case for considering foundational human needs. In: J. L. Matson (ed.), Social behavior and skills in children. New York: Springer.

Taborsky, B. & Oliveira, R.F. (2012). Social competences: an evolutionary approach. Trends in Ecology & Evolution, 27, 679–688, https://doi. org/10.1016/j.tree.2012.09.00.3.

Tomorowicz A. (2011). The structure of social skills in interactive embrace. Via Medica, t. 8, nr 3, 91–96.

Trefry, M. (2001). Multicultural teams: Insight from experiences in Luxembourg. Proceedings of the European International Business Association Annual Conference, Paris, France, December, 13–15.

Witt, G.R. & Ferris, L.A. (2003). Social skill as moderator of the conscientiousness performance relationship: Convergent results across four studies. Journal of Applied Psychology, 88, 809–820.

Woodruffe, C. (1992). What is meant by a competency? In: R. Boam & P. Sparrow (eds.), Designing and Achieving Competency: A Competency-Based Approach to Developing People and Organizations. Berkshire, England: McGraw-Hill, 16–30.

Opublikowane
2023-03-30
Jak cytować
[1]
Knap-Stefaniuk, A. 2023. Kompetencje społeczne i ich rozwój w zespołach zróżnicowanych kulturowo – wyniki pogłębionych wywiadów grupowych. Perspektywy Kultury. 40, 1 (mar. 2023), 159-176. DOI:https://doi.org/10.35765/pk.2021.4001.12.
Numer
Tom 40 Nr 1 (2023): Ochrona dziedzictwa kulturowego
Dział
Zarządzanie i marketing

Copyright (c) 2023 Akademia Ignatianum w Krakowie

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:

  1. utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
  2. zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
  3. rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
  4. wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
  5. rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
  6. publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. 

Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.