Metaphysical and Cultural Nature of Sacrifice in the Life and Death of E. Stein and S. Weil
Abstract
The article explains the metaphysical, culture-making and creative act sacrificing one’s own life in the name of higher values. At the beginning we discuss the causes of a contemporary cultural crisis and the disappearance of metaphysical attitudes. We have formulated a thesis that the revival of metaphysics in contemporary culture can be grounded in the experience of metaphysical qualities that are present in heroic acts of offering one’s own life for another. The next step in our analysis was to identify the necessary and sufficient conditions for self-sacrifice, and then, on the examples of E. Stein and S. Weil, we show what the ultimate sacrifice of one’s own life is. Using the method of humanistic interpretation, we have reconstructed the descriptive and normative reasons which motivated the two women to their acts of self-sacrifice. And although Weil and Stein do not meet the criteria to be categorized as self-sacrifices, we have found that they indeed were ultimate sacrifices because they were directed towards the realization of the highest moral and religious ideals. Using the category of “metaphysical qualities” developed by the Polish phenomenologist Roman Ingarden, we proposed an interpretation in which the sacrificial act was interpreted as supererogation in which metaphysical qualities such as holiness, sublimity, etc. are phenomenologically present. Such an act also has a cultural-creative dimension, consisting in building a culture and civilization of life in which the value of the existence of another human being is a correlate of a metaphysical desire rather than biological and psychological needs. The thesis is that, contrary to the contemporary crisis in metaphysics and axiology, they are essential and irremovable elements of culture, without which it cannot grow properly.
References
Barber M., Katarzy, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2005.
Bauman Z., Kultura jako praxis, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Benedict R., Wzory kultury, Muza, Warszawa 2002.
Breczko J., Zanik uczuć metafizycznych jako przyczyna kryzysu kultury, “Kultura i Wartości,” 2005, Iss. 13.
Conrad-Martius H., Moja przyjaciółka Edyta Stein, in: Edyta Stein albo filozofia i krzyż, Kraków 1989.
Grzegorczyk A., Źródła sensu w humanistyce, Marek Derwiecki, Kęty 2018.
Grzegorczyk A., Wpływ myśli E. Stein na filozofię przełomu wieków, in: Bóg i Auschwitz. O Edycie Stein, wizycie Benedykta XVI i Bogu w mrokach dziejów, eds. M. Deselaers, L. Łysiń, J. Nowak, UNUM Centrum Modlitwy i Dialogu w Oświęcimiu, Kraków 2007.
Guliead R., De la phénoménologie à la science de la croix, Beatrice Nauwelearts, Paris 1974.
Gruchola M., Kultura w ujęciu socjologicznym, “Roczniki Kulturoznawcze,” 2010, Vol. 10.
Heidegger M., Przezwyciężenie metafizyki, in: idem, Odczyty i rozprawy, Aletheia, Warszawa 2007, pp. 65-89.
Herbristh W., Edyta Stein. Żydówka i chrześcijanka, eSpe, Kraków 2008.
Ingarden R., O dziele literackim, PWN, Warszawa 1960.
Jusiak J., Myślenie metafizyczne i niemetafizyczne, “Przegląd Filozoficzny,” 1994, 2.
Kaniowski A.M., Supererogacja. Zagubiony wymiar etyki, Warszawa 1999.
Kłoczowski J.A., Simone Weil w sporze z personalizmem, in: W kręgu inspiracji personalizmu etycznego. Ślipko – Tischner – Styczeń, ed. P. Duchliński, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
Kłoskowska A., Kultura masowa. Krytyka i obrona, PWN, Warszawa 1964.
Kłoskowska A., Socjologia kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Kmita J., Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej, PWN, Warszawa 1971.
Levinas E., Trudna wolność. Eseje o judaizmie, Atext, Warszawa 1991.
Miłosz Cz., Wybór pism, Znak, Kraków 1991.
Musil R., Człowiek bez właściwości, Vol. I, Porozumienie Wydawców, Warszawa 1971.
Oben F., Życie i dzieło św. Edyty Stein, EXTER, Gdańsk 2006.
Petrement S., La vie de Simone Weil, Gallimard, Paris 2004.
Rand A., Cnota egoizmu. Nowa koncepcja egoizmu, Zysk i S-ka, Poznań 2000.
Sartre J.-P., Byt i nicość, Zielona Sowa, Kraków 2007.
Schuttplez P., O kilku aspektach ofiary jako zjawisku moralnym, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica,” 1981, 1, pp. 44-45.
Simmel G., Filozofia kultury, Znak, Kraków 2007.
Stein E., Dzieje pewnej żydowskiej rodziny, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2005.
Stein E., O zagadnieniu wczucia, Znak, Kraków 1988.
Stein E., Pisma, Vol. II, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1982.
Stein E., Światłość w ciemności, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1977.
Stein E., Wiedza krzyża, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2004.
Stróżewski W., Jakości metafizyczne, in: Od teorii literatury do ontologii świata, eds. J. Perzanowski, A. Pietruszczak, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 2003.
Śnieżyński K., Filozofia sensu jako odpowiedź na kryzys metafizyki. W stronę nowej „filozofii pierwszej”, “Poznańskie Studia Teologiczne,” 2008, Vol. 22, 215.
Śnieżyński K., Metafizyka dla człowieka a nie człowiek dla metafizyki: kilka uwag o potrzebie myślenia metafizycznego we współczesności, in: Wobec metafizyki: filozofia – sztuka – film, eds. U. Tes, A. Gielarowski, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
Tarnowski K., Człowiek i transcendencja, Znak, Kraków 1995.
Tarnowski K., Metafizyka w człowieku, “Znak,” 2017, 741.
Thomas J.-F., Simone Weil et Edith Stein. Malheur et souffrance, Culture et verité, Namur 1999.
Tischner J., Myślenie w żywiole piękna, Znak, Kraków 2013.
Titaniec M., Pobłogosławiona przez krzyż, in: Szukając mistrza, in: Lublinieckie ślady św. Teresy Benedykty od Krzyża Edyty Stein, Vol. I, ed. A. Pyttlik, Towarzystwo im. Edyty Stein, Lubliniec 2008.
Weil S., Lettre a un religieux, Gallimard, Paris 1999.
Weil S., Świadomość nadprzyrodzona, PAX, Warszawa 1956.
Ziemiński I., Metafizyka śmierci, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010.
Ziemiński I., Życie wieczne. Przyczynek do eschatologii filozoficznej, W Drodze, Kraków 2013.
Copyright (c) 2019 Jesuit University Ignatianum in Krakow
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
