Osadnictwo na Cyprze pod władzą Lusignanów po podboju łacińskim: relacje Cypryjczyków, innych kronikarzy oraz szerszy kontekst
Abstrakt
Artykuł bada i porównuje relacje na temat osadnictwa na Cyprze w latach następujących po podboju łacińskim od końca XII do początku XIII w. zamieszczone w różnych kronikach od XIII do XVI w. Omówiono informacje przekazane przez kronikarzy, a także uprzedzenia obecne w różnych relacjach oraz stopień dokładności tych informacji, szczególnie w przypadkach, gdy są one potwierdzone lub obalone przez inną dokumentację. Kroniki, o których mowa, to XIII‑wieczna kontynuacja Wilhelma z Tyru, która zawiera najpełniejszy opis osiedlania się łacinników i innych osób na Cyprze po łacińskim podboju, XV‑wieczna kronika Leontiosa Machairasa, anonimowa kronika „Amadiego”, którą prawdopodobnie można datować na początek XVI w., chociaż w części dotyczącej historii Cypru w XIII w. opiera się ona na wcześniejszych źródłach, oraz późniejsza XVI‑wieczna kronika Florio Bustrona. Ponadto przywoływane są Chorograffia i Opisanie Stefana z Lusignan, dwie kroniki datowane na okres po podboju Cypru przez Turków Osmańskich w 1570 r., poruszające temat osadnictwa na XIII‑wiecznym Cyprze. Dla porównania, końcowa część artykułu bada, w jakim zakresie dowody na osadnictwo w innych regionach basenu Morza Śródziemnego wywodzone są z kronik lub ze źródeł dokumentalnych.
Bibliografia
Bresc‑Bautier, G. (ed.). (1984). Le cartulaire du chapitre du Saint‑Sépulchre de Jérusalem. Paris: Documents relatifs à l’histoire des croisades. L’Académie des Inscriptions et Belles Lettres, XV.
Coureas, N. & Schabel, C. (eds.). (1997). The Cartulary of the Cathedral of the Holy Wisdom of Nicosia. Nicosia: Cyprus Research Centre.
Coureas, N. & Edbury, P. (trans.). (2015). The Chronicle of Amadi translated from the Italian. Nicosia: Cyprus Research Centre.
Dawkins, R.M. (ed. & trans.). (1932). Leontios Makhairas, Recital concerning the Sweet Land of Cyprus entitled ‘Chronicle’, 2 vols. Oxford: Oxford University Press.
Edbury, P. (trans.). (1996). The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade, Sources in Translation. Aldershot: Ashgate Publishing Ltd.
Edbury, P. (trans.). (1996). The Old French Continuation of William of Tyre 1184–1197. In The Conquest of Jerusalem and the Third Crusade, Sources in Translation. Aldershot: Ashgate Publishing Ltd.
Edbury, P. (ed. & trans.). (2009). Philip of Novara, Le Livre de Forme du Plait. Nicosia: Cyprus Research Centre.
Eracles: ‘L’ estoire de Eracles empereur et la conquest de la Terre d’ Outremer’. In: Recueil des historiens des Croisades, Historiens occidentaux, 5 vols. 1844– 1895, vol. 2 (1859).
Lusignan, S. de. (1573). Chorograffia et breve historia dell’ isola de Cipro principiando al tempo di Noé per il fino al 1572. Bologna: per Alessandro Benaccio.
Lusignan, S. de. (1580). Description de toute l’ isle de Chypre. Paris: Chez Guillaume Chaudiere.
Mas Latrie, L. de. (ed.). (1871). Chronique d’ Ernoul et de Bernard le Trésorier. Paris: Societé de l’ histoire de France, 157.
Mas Latrie, R. de. (ed.). (1886). Florio Bustron, ‘Chronique de l’ île de Chypre’. Paris: Collections des documents inédits sur l’ histoire de France: mélanges historiques, V.
Mas Latrie, R. de. (ed.). (1891). Chronique d’Amadi. In Chroniques d’ Amadi et de Strambaldi. Paris: Imprimérie Imperiale.
Nielen, M‑A. (2003). Lignages d’Outremer, introduction, notes et edition critique. Paris: Documents relatifs à l’histoire des croisades. L’Académie des Inscriptions et Belles Lettres, XVIII.
Barber, M. (2012). The Crusader States. Yale: Yale University Press.
Coureas, N. (1996). Provencal Trade with Cyprus in the Thirteenth and Fourteenth Centuries, Epeterida Kentrou Epistemonikon Ereunon XXII. Nicosia: Cyprus Research Centre, 69–92.
Coureas, N. (1997). Profits and Piracy: Commerce between Cyprus and Catalonia from 1291 to 1420. Epeterida Kentrou Epistemonikon Ereunon XXIII. Nicosia: Cyprus Research Centre, 27–55.
Coureas, N. (2007). The Migration of Syrians and Cypriots to Hospitaller Rhodes in the Fourteenth and Fifteenth Centuries. In K. Borchardt, N. Jaspert & H.J. Nicholson (eds.), The Hospitallers, the Mediterranean and Europe: Festschrift for Anthony Luttrell. Aldershot: Ashgate Publishing Ltd., 101–107.
Coureas, N. (2018). The Perception and Evaluation of Foreign Soldiers in the Wars of King Peter I of Cyprus: The Evidence of the Cypriot Chronicles and its Shortcomings. The Medieval Chronicle, 11. Leiden: Koninklijke Brill, 108–126.
Edbury, P. (1991, 19942). The Kingdom of Cyprus and the Crusades 1191–1374. Cambridge: Cambridge University Press.
Edbury, P. (1999). The Lusignan Regime in Cyprus and the Indigenous Population. In P. Edbury, Kingdoms of the Crusaders from Jerusalem to Cyprus, XX. Aldershot: Ashgate Publishing Ltd, 1–9.
Edbury, P. (2015). Ernoul, Eracles and the beginnings of Frankish Rule in Cyprus, 1191–1232. In S. Rogge & M. Grünbart (eds.), Medieval Cyprus, A Place of Cultural Encounter. Münster: Waxmann Verlag GmbH, 29–51.
Luttrell, A. (1992). Settlement on Rhodes, 1306–1366. In A. Lutrell, The Hospitallers of Rhodes and their Mediterranean World. V. Aldershot: Ashgate Publishing Ltd., 273–281.
Mas Latrie, L. de. (1852–1861). Histoire de l’île de Chypre sous le règne des princes de la maison de Lusignan, 3 vols. Vol. 2. Paris: Imprimerie Impériale.
McKee, S. (2000). Uncommon Dominion: Venetian Crete and the Myth of Ethnic Purity. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Prawer, J. (1980, 19982). Burgage‑tenure. In idem, Crusader Institutions, 9. Oxford: Oxford University Press, 250–262.
Richard, J. (1992). Un monastère grec de Palestine et son domaine chypriote. In J. Richard, Croisades et Etats latins d’Orient, XIV. Aldershot: Ashgate Publishing Limited, 61–75.
Richard, J. (1976, 1997). L’ordonnance de décembre 1296 sur le prix du pain à Chypre. In J. Richard, Orient et Occident au Moyen Age: Contacts et Relations (XIIe–XVe s.), XX. Aldershot: Ashgate Publishing Ltd., 45–51.
Richard, J. (1976, 19974). L’ abbaye cistercienne de Jubin et la prieuré Saint‑Blaise de Nicosie. In J. Richard, Orient et Occident au Moyen Age: Contacts et relations (XXe–XVe s.), XIX. Aldershot: Ashgate Publishing Ltd., 63–74.
Riley‑Smith, J. (1973, 20022). The Feudal Nobility of the Kingdom of Jerusalem 1174–1277. Basingstoke: Palgrave‑Macmillan.
Copyright (c) 2021 Akademia Ignatianum w Krakowie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając swój artykuł, wyraża zgodę na korzystanie przez Wydawnictwo Uniwersystet Ignatianum z utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
Wydawca zobowiązuje się szanować osobiste prawa autorskie do utworu.
