Edukacja seksualna małych dzieci w koncepcji Izabeli Moszczeńskiej
Abstrakt
Celem artykułu jest omówienie koncepcji wychowania seksualnego małych dzieci zaproponowanej przez Izabelę Moszczeńską w książce zatytułowanej „Jak rozmawiać z dziećmi o kwestyach drażliwych”. Pozycja ta ukazała się w 1904 roku i była bardzo szeroko dyskutowana w kręgach pedagogów początku XX wieku. Analiza materiału źródłowego wykazuje, że propozycja wychowania seksualnego I. Moszczeńskiej była przemyślana i uporządkowana. Odwoływała się do ówczesnej wiedzy oraz wskazywała konkretne rozwiązania praktyczne, z których mogli korzystać rodzice przy uświadamianiu swojego dziecka. Propozycja edukacji seksualnej opracowana przez I. Moszczeńską została ujęta w czterech punktach:
1. Praca z dzieckiem powinna przede wszystkim skłonić rodziców do przemyślenia, jaki obraz seksualności chcą przekazać swojemu dziecku. Płciowość człowieka powinna być ukazywana w kontekście prokreacji i odpowiedzialności rodziców za wychowanie dziecka. Celem takiego postępowania jest przygotowanie dziecka do pełnienia przyszłych ról rodzinnych i społecznych.
2. Zalecaną metodą pracy z dzieckiem jest rozmowa odwołująca się do opracowań naukowych oraz do przykładów zaczerpniętych ze świata przyrody.
3. Praca z dzieckiem powinna się opierać na szczerości i prawdomówności.
4. Zakres tematyczny uświadamiania dziecka powinien bazować na jego zainteresowaniach wyrażanych w zadawanych rodzicom (matce) pytaniach.
Propozycja edukacyjna Izabeli Moszczeńskiej była skierowana do rodziców z warstwy inteligenckiej. Brak w niej wskazówek dla rodziców z najuboższych sfer.
Bibliografia
Babik M., Polskie koncepcje wychowania seksualnego w latach 1900-1939, WAM, Kraków 2010.
Bendel Z., O zapobieganiu zboczeniom seksualnym młodzieży, „Muzeum”, 24(1908)1.
Czarnowski A., Życie płciowe i jego znaczenie ze stanowiska zdrowotno-obyczajnego, Wydawnictwo Przewodnika Zdrowia, Berlin 1904.
Ethelmer E., Skąd się wziął twój braciszek?, M. Arcta, Warszawa 1903.
Hopkins E., Matki i synowie czyli potęga kobiecości, Gebethner i Wolff, Warszawa 1906.
Key E., Stulecie dziecka, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1928.
Lilientalowa R., Istotnie poważna sprawa, „Ogniwo”, (1903)50.
Moszczeńska I., Co każda matka swojej dorastającej córce powiedzieć powinna, M. Arcta, Warszawa 1912.
Moszczeńska I., Czego nie wiemy o naszych synach, „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1904.
Moszczeńska I., Dla rodziców rady i wskazówki przy wychowywaniu dzieci, M. Arcta, Warszawa 1903.
Moszczeńska I., Jak rozmawiać z dziećmi o kwestyach drażliwych. Wskazówki dla matek, M. Arcta, Warszawa 1904.
Moszczeńska I., Zdradne sieci. Przestroga dla dziewcząt, C. Walewska, Warszawa 1912.
Rzepecki J., Moszczeńska Izabela, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 22, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1977.
Rzepecki J., Moszczeńska Izabela, [w:] Słownik biograficzny wychowania fizycznego i sportu, „Wychowanie Fizyczne i Sport” XII(1968)2.
Stopińska-Pająk A., Izabela Moszczeńska i jej rodzina – w służbie polskiej oświaty, [w:] Powiązania rodzinne wśród twórców polskiej teorii i praktyki edukacyjnej, red. W. Jamrożek, K. Kabacińska, K. Ratajczak, W. Szulakiewicz, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2007.
Szulakiewicz W., Historia oświaty i wychowania w Polsce 1918-1939. Studium historiograficzne, UMK, Toruń 2000.
Wertensteinowa S., Poważna sprawa, „Ogniwo” (1903)45 i 46.
Copyright (c) 2016 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
