Edukacja wczesnoszkolna wokół problemów i nowych rozwiązań

  • Agata Tatara Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu
Słowa kluczowe: edukacja wczesnoszkolna, kształcenie zintegrowane, zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, neurodydaktyka, klasy łączone, kształcenie nauczycieli

Abstrakt

Koncepcja kształcenia zintegrowanego ma bogate tradycje w historii myśli pedagogicznej, szczególnie w koncepcji szkół alternatywnych z początku XX wieku (O. Decroly, C. Freinet, M. Montessori). W Polsce koncepcja ta została wdrożona do klas I–III zgodnie z reformą szkolnictwa w 1999 roku. W poszukiwaniu najlepszych rozwiązań metodycznych, organizacyjnych trwa dyskusja nad modelem systemu kształcenia dzieci. Obecnie metodyczne aspekty pracy z dziećmi ujmowane są w oparciu o ideę konstruktywistycznie zorientowanej dydaktyki, która kładzie duży nacisk na to, aby na warunki w jakich zachodzi proces uczenia się w większym stopniu wpływ miały osoby bezpośrednio zaangażowane, czyli uczniowie, nauczyciele i rodzice. Konstruktywiści, postrzegający naukę jako indywidualny proces budowania własnej wiedzy, wskazują na rolę uczącej się jednostki. W artykule podkreślone zostało znaczenie neurodydaktyki, czyli koncepcji nauczania i uczenia się przyjaznego mózgowi. Szkolne nauczanie wciąż jeszcze jest postrzegane jako pas transmisyjny, gdzie jedna strona jest aktywnym nadawcą, a druga pasywnym odbiorcą. W polskim systemie szkolnym obok szkół o pełnej strukturze organizacyjnej, w których proces kształcenia realizowany jest w klasach jednorodnych wiekowo, funkcjonują szkoły o niepełnej strukturze organizacyjnej, gdzie zajęcia dydaktyczno-wychowawcze są realizowane w systemie łączenia klas. Ostatnia część artykułu dotyczy kształcenia nauczycieli. Dobór nauczycieli do pracy z dziećmi stanowi fundament, od którego zależy dalsze funkcjonowanie dziecka w szkole.

Bibliografia

Borysewicz B., Dziedzic Z., Raport dotyczący organizacji pracy w systemie klas łączonych w szkołach podstawowych województwa małopolskiego, Wydawnictwo Kuratorium Oświaty, Kraków 2012.

Brzezińska A., Misja edukacji elementarnej, ,,Edukacja i Dialog’’, 95(1998)2.

Dylak S., Kontruktywizm jako obiecująca perspektywa kształcenia nauczycieli, file:///C:/Users/Marcin/Downloads/konstrukcja/pdf (dostęp: 18.06.2015).

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Nr 38 z 1932 r., poz. 389; Dziennik Urzędowy M.W.R. i O.P z 1933 r., Nr 14, poz. 194.

Gruszczyk-Kolczyńska E., Komentarz do podstawy programowej edukacji wczesnoszkolnej, [w:] Podstawa programowa z komentarzami. Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (wersja podpisana przez Ministra Edukacji Narodowej i opublikowana w Dzienniku Ustaw RP, Nr 4, z dnia 15 stycznia 2009 r.).

Klus-Stańska D., O co chodzi w nauczaniu początkowym, ,,Edukacja i Dialog’’, 95(1998)2.

Kwieciński Z., Socjopatologia edukacji, Wydawnictwo Trans Humana, Olecko 1995.

Mazur G., Raport – jakość edukacji. Różnorodne perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.

Nowelizacja rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z dnia 29 kwietnia 2014 r.

Palka S., Pedagogika w stanie tworzenia. Kontynuacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.

Pęczkowski R., Funkcjonowanie klas łączonych w polskim systemie edukacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010.

Raport McKinseya. Jak najlepiej rozwijające się systemy szkolne stają się jeszcze lepsze, Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2012, s. 47, 51, [w:] Jakość edukacji. Różnorodne perspektywy, (red.) G. Mazur, Kraków 2012.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli.

Spitzer M. , Jak uczy się mózg, [w:] H. Żylińska, Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.

Standards for Staff Development, The National Staff Development Council, Dallas 2001.

Ustawa o systemie oświaty z dnia 30 sierpnia 2013 r. (Dz.U., 2013, poz. 1265).

Waloszek D., Pytania o edukację, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2003.

Węc K., Psychoanaliza w dyskursie edukacyjnym. Radykalność humanistyczna teorii i praktyki pedagogicznej. Konteksty nie tylko lacanowskie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.

Żylińska M., Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.

Żytko M., Integracja treści kształcenia, ,,Edukacja i Dialog’’, 95(1998)2.

http://www4.rp.pl/artykul/1207074-Wystarczy-kurs--by-zostac-nauczycielem. html (dostęp: 24.07.2015).

http://www.doskonaleniewsieci.pl/o-platformie.aspx?mm=229 (dostęp: 20.05.2015).

Opublikowane
2016-06-15
Jak cytować
Tatara, A. (2016). Edukacja wczesnoszkolna wokół problemów i nowych rozwiązań. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 10(37/3), 11-28. https://doi.org/10.35765/eetp.2015.1037.01