Zajęcia plastyczne w klasach I–III oparte na metodzie praktycznej działalności uczniów

  • Ewa Piwowarska Akademia im. Jan Długosza w Częstochowie
Słowa kluczowe: nauczyciel, uczeń, aktywność, planowanie, plastyka

Abstrakt

Zaprezentowana w niniejszym artykule problematyka odnosi się do planowania przez nauczycieli zajęć plastycznych w klasach I–III opartych na metodzie praktycznej działalności uczniów. W części teoretycznej krótko przedstawiono koncepcje nauczania przedmiotu, nazywanego na początku rysunkiem, później wychowaniem plastycznym i w końcu plastyką. Wskazano czynniki wpływające na proces aktywizowania twórczości plastycznej uczniów. W postępowaniu badawczym zastosowano w ramach metody sondażu technikę ankiety skierowanej do nauczycieli, aby uzyskać odpowiedź na postawiony główny problem badawczy: jak przebiega we współczesnej szkole, na poziomie edukacji wczesnoszkolnej proces aktywności plastycznej, oparty na metodzie praktycznej działalności uczniów? Pisemne wskazania nauczycieli pozwoliły ustalić wynikające z problemu głównego odpowiedzi dotyczące: częstotliwości realizowanych przez nauczycieli godzin plastyki, typów zajęć plastycznych oraz podejmowanej tematyki, popularności technik plastycznych oraz problemów dostrzeganych przez badaną grupę podczas przygotowania zajęć z wykorzystaniem niektórych technik plastycznych. Analiza prezentowanych wyników pozwala wysunąć wnioski, że uczniowie w ramach aktywności plastycznej w szkole: najczęściej tworzą prace w oparciu o zapamiętane fakty oraz materiał ilustracyjny, natomiast najrzadziej prace plastyczne poobserwacyjne czy też opierające się na bezpośredniej obserwacji przedmiotów; najczęściej realizują treści odwołujące się do wydarzeń realnych, często inspirowanych tekstami literackimi lub muzyką, rzadziej natomiast tworzą prace o tematyce nierealnej (fantastycznej), a najrzadziej treścią ich działalności twórczej jest martwa natura; najczęściej realizują zadania plastyczne w oparciu o techniki rysunkowe i malarskie, a najrzadziej techniki przestrzenne i graficzne. Podsumowując, nauczyciele dostrzegają potrzebę organizowania w szkołach specjalistycznych pracowni plastycznych umożliwiających realizację zróżnicowanych zadań twórczych. Warto zintensyfikować zajęcia, na których jest rozwijany zmysł przestrzenny, tak istotny dla widzenia trzeciego wymiaru. Postuluje się ograniczenie zajęć, na których dzieci korzystają z gotowych wzorców na rzecz działań aktywizujących wyobraźnię uczniów i tworzenie własnych rozwiązań.

Bibliografia

Adamek I., Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1997.

Karbowniczek J., Organizacja i planowanie pracy pedagogicznej nauczyciela klas I–III w systemie zintegrowanych, (część I), Wydawnictwo Wszechnicy Świętokrzyskiej, Kielce 2003.

Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1996.

Piwowarska E., Techniki przestrzenne w edukacji elementarnej, Wydawnictwo SIM, Warszawa 2014.

Piwowarska E., Edukacja plastyczna uczniów w polskiej szkole podstawowej XIX–XX wieku, Wydawnictwo WSP, Częstochowa 2003.

Rau K., Ziętkiewicz E., Jak aktywizować uczniów: „Burza mózgów” i inne techniki w edukacji, Wydawnictwo G&P, Poznań 2002.

Read H., Wychowanie przez sztukę, Ossolineum, Wrocław 1976.

Tyszkowa M., Aktywność i działalność dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1990.

Śliwerski B., Myśleć jak pedagog, GWP, Sopot 2010.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla szkół podstawowych, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 31 grudnia 2014, poz. 1993.

Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej, I etap edukacyjny: klasy I-III. Edukacja wczesnoszkolna. Załącznik 2, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 18 czerwca 2014, poz. 803.

Opublikowane
2016-06-15
Jak cytować
Piwowarska, E. (2016). Zajęcia plastyczne w klasach I–III oparte na metodzie praktycznej działalności uczniów. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 10(37/3), 115-128. https://doi.org/10.35765/eetp.2015.1037.08