Zdolność rozpoznawania potrzeb innych ludzi przez dzieci przedszkolne
Abstrakt
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy dzieci w wieku przedszkolnym potrafią rozpoznawać potrzeby innych osób, co jest koniecznym warunkiem do podejmowania zachowań prospołecznych. Literatura psychologiczna i pedagogiczna odpowiada twierdząco na te pytania, uważając, że jest to ważne zadanie w pracy opiekuńczo-wychowawczej zarówno dla rodziców, jak i placówek przedszkolnych. Dla zweryfikowania tego problemu przeprowadzono cząstkowe badania na populacji 72 przedszkolaków będących w wieku 5 i 6 lat. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, z użyciem kwestionariusza wywiadu, zawierającego test exempla ficta, składającego się z dwóch historyjek sytuacyjnych, ilustrowanych obrazkiem. Uzyskane wyniki potwierdziły zdolność do rozpoznawania potrzeb innych osób jako jednego ze składników postaw prospołecznych. Ustalono, że wpływają na to zarówno cechy indywidualne, jak i oddziaływania wychowawcze związane z funkcjonowaniem środowiska rodzinnego oraz przedszkola. Biorąc z kolei pod uwagę analizę motywacji, jakimi kierują się dzieci przedszkolne w podejmowaniu działań pomocowych, można stwierdzić, że największy procent dzieci działał z pobudek altruistycznych. Uzyskane wyniki pozwalają mieć zadowalające przeświadczenie, że dzieci 5- oraz 6-letnie są zdolne do niesienia pomocy innym, kierując się również dobrem drugiego człowieka.
Bibliografia
Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, red. J.M. Śnieciński, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003.
Guz S., Rozwój i kształtowanie osobowości dzieci w okresie wczesnoszkolnym, WSiP, Warszawa 1987.
Łobocki M., Altruizm a wychowanie, UMCS, Lublin 1998.
Muszyńska Ł., Altruizm i kolektywizm dziecięcy, WSiP, Warszawa 1976.
Potocka-Hoser A., Wyznaczniki postawy altruistycznej. Badania nad zachowaniami prospołecznymi, PWN, Warszawa 1971.
Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, red. J. Strelau, GWP, Gdańsk 2000.
Śliwak J., Osobowość altruistyczna, Wyd. KUL, Lublin 2001.
Turner J.S., Helms D.B., Rozwój człowieka, WSiP, Warszawa 1999.
Copyright (c) 2016 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: