Zdolność rozpoznawania potrzeb innych ludzi przez dzieci przedszkolne

  • Justyna Meissner-Łozińska Uniwersytet Rzeszowski Wydział Pedagogiczny
Słowa kluczowe: przedszkole, wychowanie przedszkolne, zachowania prospołeczne, altruizm, zdolność

Abstrakt

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy dzieci w wieku przedszkolnym potrafią rozpoznawać potrzeby innych osób, co jest koniecznym warunkiem do podejmowania zachowań prospołecznych. Literatura psychologiczna i pedagogiczna odpowiada twierdząco na te pytania, uważając, że jest to ważne zadanie w pracy opiekuńczo-wychowawczej zarówno dla rodziców, jak i placówek przedszkolnych. Dla zweryfikowania tego problemu przeprowadzono cząstkowe badania na populacji 72 przedszkolaków będących w wieku 5 i 6 lat. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, z użyciem kwestionariusza wywiadu, zawierającego test exempla ficta, składającego się z dwóch historyjek sytuacyjnych, ilustrowanych obrazkiem. Uzyskane wyniki potwierdziły zdolność do rozpoznawania potrzeb innych osób jako jednego ze składników postaw prospołecznych. Ustalono, że wpływają na to zarówno cechy indywidualne, jak i oddziaływania wychowawcze związane z funkcjonowaniem środowiska rodzinnego oraz przedszkola. Biorąc z kolei pod uwagę analizę motywacji, jakimi kierują się dzieci przedszkolne w podejmowaniu działań pomocowych, można stwierdzić, że największy procent dzieci działał z pobudek altruistycznych. Uzyskane wyniki pozwalają mieć zadowalające przeświadczenie, że dzieci 5- oraz 6-letnie są zdolne do niesienia pomocy innym, kierując się również dobrem drugiego człowieka.

Bibliografia

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, red. J.M. Śnieciński, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003.

Guz S., Rozwój i kształtowanie osobowości dzieci w okresie wczesnoszkolnym, WSiP, Warszawa 1987.

Łobocki M., Altruizm a wychowanie, UMCS, Lublin 1998.

Muszyńska Ł., Altruizm i kolektywizm dziecięcy, WSiP, Warszawa 1976.

Potocka-Hoser A., Wyznaczniki postawy altruistycznej. Badania nad zachowaniami prospołecznymi, PWN, Warszawa 1971.

Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, red. J. Strelau, GWP, Gdańsk 2000.

Śliwak J., Osobowość altruistyczna, Wyd. KUL, Lublin 2001.

Turner J.S., Helms D.B., Rozwój człowieka, WSiP, Warszawa 1999.

Opublikowane
2016-12-30
Jak cytować
Meissner-Łozińska, J. (2016). Zdolność rozpoznawania potrzeb innych ludzi przez dzieci przedszkolne. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(4(42), 27-37. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1142.02
Dział
Scientific articles