Autonomia poznawcza dziecka w koncepcji Marii Montessori – współczesne (re)interpretacje
Abstrakt
Artykuł jest teoretyczną analizą montessoriańskiej koncepcji autonomii (samodzielności) poznawczej dziecka, rozumianej jako stopniowe zdobywanie kontroli nad własnym uczeniem się, budowanie zdolności do regulowania jego przebiegu i oceny efektów. Głównym celem jest ukazanie potencjału poznawczego zawartego w myśli pedagogicznej Marii Montessori, głębi jej koncepcji pedagogicznej, a zarazem zaskakującej aktualności założeń, które znajdują potwierdzenie w wynikach współczesnych badań nad uczeniem się. W pierwszej części tekstu ukazano uczenie się jako proces konstruktywistyczny, oparty na zdolności do samodyscypliny, wewnętrznego regulowania własnych impulsów, poddawania ich świadomej kontroli. W drugiej części artykułu ukazano współczesne interpretacje koncepcji M. Montessori, dokonywane przez badaczy i nauczycieli praktyków, pod wpływem najnowszych badań psychologicznych. Przedstawiona tu ewolucja poglądów nauczycieli charakteryzuje się z jednej strony dbałością o „czystość” montessoriańskiej idei, z drugiej zaś krytyczną refleksją nad własną praktyką edukacyjną i odkrywaniem w niej idei i problemów, które – choć nienazwane – tkwią głęboko zakorzenione w przygotowanym do samodzielnego uczenia się otoczeniu klasy Montessori.
Bibliografia
American Montessori Society, Montessori Education: Key Concepts and Practices, 1990 http://montessoritraining.blogspot.com, [dostęp: 13.11.2012].
Bagby J., Sulak T., Connecting Montessori Practice and Metacognition, „Montessori Life” Spring 2011, Vol. 23, Nr 1, s. 8-9.
Bednarczuk B., Zdybel D., (red.), Learning in Montessori Classroom – in Search of Quality in Education, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2014.
Epstein A., Epstein P., Self-reliance in Montessori early education, „Problemy Wczesnej Edukacji” 2012, nr 1(16), s. 110-117.
Erwin B., Wash P.D., Mecca M.F., A 3-year Study of Self-regulation in Montessori and Non-Montessori Classrooms, „Montessori Life” 2010, nr 2, s. 22-31.
Gunn S., Connecting Montessori Practice and Metacognition, „Meadowbrook Montessori School Newsletter”, Summer 2011, nr 48.
Kendall S.D., The Development of Autonomy in Children, „The NAMTA Journal” 1993, vol. 18, No 1, Winter 1993.
Koh J.H.L., Frick T.W. Implementing Autonomy Support: Insights from a Montessori Classroom, „International Journal of Education” 2010, Vol. 2, nr 2, www.macrothink.org/ije, [dostęp 13.11.2012].
Lillard P.P., Montessori Today. A Comprehensive Approach to Education from Birth to Adulthood, Schocken Books, New York 1996.
Loeffler M., Scientific Pedagogy Revisited, „The NAMTA Journal” 1994, Vol 19, nr 1, s. 136-145.
Montessori M., The Discovery of the Child, Ballantine Books, New York 1972.
Montessori M., To Educate the Human Potential, Clio Press, Oxford 1989.
Montessori M., The Absorbent Mind, Clio Press, Oxford, England 1992.
Montessori M., The California Lectures of Maria Montessori 1915. Collected Speeches and Writings, Clio Press, Oxford, England 1997.
Montessori M., The Montessori Method, Earth Angel Books, Blacksburg VA 2012.
Murray A., Montessori Elementary Philosophy Reflects Current Motivation Theories, „Montessori Life”, Spring 2011.
Stoll Lillard A., Montessori. The science behind the genius, Oxford University, Oxford, England 1992.
Standing E.M., Maria Montessori – her life and work, New American Library, California 1962.
Tornar C., Maria Montessori’s Contribution to Scientific Pedagogy. Lecture given at the doctoral course in „Innovation and evaluation of the educational systems” of the International Doctoral School „Culture, Éducation, Communication” – Department of Educational Design, University of Roma Tre. „MO.R.E – Montessori Research&More” Newsletter 1-2009 (June).
Zimmerman B.J., Attaining self-regulation: A social cognitive perspective, [w:] (eds.). Handbook of self-regulation, red. M. Boekaerts, P.P. Pintrich, M. Zeidner, Elsevier Academic Press, San Diego 2005.
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
