Wywiad narracyjny z dzieckiem na przykładzie relacji dzieci o ich Pierwszej Komunii Świętej

Słowa kluczowe: badania jakościowe, wywiad narracyjny z dzieckiem, dziecko, dzieciństwo, interpretacja, religia

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie możliwości zastosowania techniki wywiadu narracyjnego w odniesieniu do dzieci. Przedmiotem rozważań są kwestie natury metodologicznej i etycznej zastosowanej metody oraz trudności praktyczne towarzyszące pozyskiwaniu narracji w omawianej grupie badanych. W tekście poruszam najpierw wybrane zagadnienia dotyczące badań nad dzieckiem i dzieciństwem, a następnie te aspekty, z którymi zetknęłam się w praktyce badawczej. Refleksję nad swobodnym wywiadem narracyjnym, będącą metodą badania jakościowego wykorzystywaną do badań nad dzieciństwem, podejmuję na podstawie 11 wywiadów z dziewięciolatkami na temat przeżytej przez nich uroczystości Pierwszej Komunii Świętej. Oddanie głosu dzieciom jako narratorom pozwoliło zaobserwować nie tylko metodologiczne walory techniki wywiadu narracyjnego, ale i sposoby różnych interpretacji przez dzieci tego samego ważnego wydarzenia. Zastosowanie jej w odniesieniu do dzieci prowadzi do wniosku, że jest to cenny sposób gromadzenia danych umożliwiający spojrzenie na otaczającą rzeczywistość i sposoby jej interpretacji z pomijanej często w badaniach perspektywy młodego narratora.

Bibliografia

Alheit P., Wywiad narracyjny, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, vol. 18, 2002, nr 2.

Burman E., Deconstructing Developmental Psychology, Routledge/Taylor & Francis Group, New York 2008.

Corsaro W.A., The Sociology of Childhood, Pine Forge Press, Thousand Oaks 2005.

Dahlberg G., Moss P., Pence A., Poza dyskursem jakości w instytucjach wczesnej edukacji i opieki. Język oceny, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2013.

Denzin N.K., Lincoln Y.S., Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych, [w:] Metody badań jakościowych, red. N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

Garbula J.M., Kowalik-Olubińska M., Konstruowanie obrazu dzieciństwa w perspektywie psychologicznej i socjokulturowej, „Przegląd Pedagogiczny” 2012, nr 1.

Jenks Ch., Socjologiczne konstrukty dzieciństwa, [w:] Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, red. M.J. Kehily, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.

Kaźmierska K., Wywiad narracyjny jako jedna z metod w badaniach biograficznych, „Przegląd Socjologiczny”, vol. 53, 2004, nr 1.

Konarzewski K., Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000.

Konecki K.T., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, PWN, Warszawa 2000.

Krzychała S., Zamorska B., Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2008.

Lofland J. i in., Analiza układów społecznych. Przewodnik metodologiczny po badaniach jakościowych, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2009.

Matsumoto D., Juang L., Psychologia międzykulturowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.

Mead M., An Investigation of the Thought of Primitive Children, with Special Reference to Animism, „Journal of the Royal Anthropological Institute” 1932, nr 62.

Pilch T., Bauman T., W stronę XVIII stulecia. Jak przeszłość może doskonalić naszą przyszłość, PIW, Warszawa 2001.

Rogers W.S., Promocja lepszego dzieciństwa: konstrukcje troski o dziecko, [w:] Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem, red. M.J. Kehily, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.

Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Oficyna Wydawnicza ŁośGraf, Warszawa 2008.

Silverman D., Prowadzenie badań jakościowych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009.

Smolińska-Theiss B., Dzieciństwo, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1, red. Pilch T., Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2003.

Smolińska-Theiss B., Rozwój badań nad dzieciństwem – przełomy i przejścia, „Chowanna” 2010, nr 1.

Sternberg J., Psychologia poznawcza, WSiP, Warszawa 2001.

Szczepanik R., Zastosowanie techniki wywiadu narracyjnego w badaniach więźniów, „Resocjalizacja Polska” 2012, nr 3.

Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.

Urbaniak-Zając D., Wywiad narracyjny na tle innych technik wywiadu, „Edukacja” 1999, nr 4.

Urbaniak-Zając D., Rzeczywistość pedagogiczna a sposoby jej poznawania – perspektywa interpretacyjna, [w:] Konceptualizacja przedmiotu badań pedagogiki, red. K. Rubacha, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008.

Woodhead M., Dążenie ku tęczy. Poszukiwanie standardów jakości edukacji, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 1998.

Znaniecki F., Socjologia wychowania, t. 1: Wychowujące społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1973.

Zwiernik J., Podejścia badawcze w poznawaniu wiedzy dziecka, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, vol. 69, 2015, nr 1.

Zych A.A., Key Ellen, Karoline Sofia, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 2, red. T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2003.

Opublikowane
2018-12-20
Jak cytować
Siegieńczuk, M. (2018). Wywiad narracyjny z dzieckiem na przykładzie relacji dzieci o ich Pierwszej Komunii Świętej. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 13(4(50), 67-84. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1350.05