Znaczenie aktywności i metod aktywizujących w edukacji zintegrowanej

Abstrakt

Artykuł koncentruje się na miejscu i znaczeniu aktywności ucznia edukacji wczesnoszkolnej oraz na wykorzystaniu metod aktywizujących w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Przydatność tych metod w praktyce szkolnej jest nie do podważenia. Nie od dziś wiadomo, że w pierwszych latach zorganizowanej nauki największe efekty przynosi poznawanie przez działanie. Wykorzystując je w trakcie zajęć, przyczyniamy się między innymi do samodzielnego rozwijania myślenia dzieci, zgłaszania postulatów, podejmowania decyzji, planowania pracy, poszukiwania innych, niestandardowych rozwiązań. Dajemy im szansę na pogłębianie wiedzy dzięki propozycjom i różnym źródłom pozyskiwania informacji. W trakcie pracy, na zajęciach w klasie czy w terenie, uczniowie solidaryzują się, współpracują ze sobą nawzajem, wykazują się przy tym własnymi pomysłami i poszanowaniem propozycji innych. Nie boją się samodzielności, mozolnej i trudnej pracy oraz odpowiedzialności. Taki sposób działania, opierający się na twórczej aktywności, decyduje o maksymalizowaniu szans rozwojowych dziecka. W sytuacji tego typu przenosimy akcent z programu nauczania na osobę ucznia. Nauczyciel ma wspomagać uczącego się przez stwarzanie okazji do doświadczeń, wyrażania aktywności, samodzielnego przemyślenia problemu i ułożenia planu działania. Musi również pamiętać o tym, że wybór metody aktywizującej powinien się przyczynić do poszerzenia wiadomości, umiejętności i nawyków oraz wszechstronnie rozwijać osobowość dziecka. Aktywność i aktywizacja uczniów powinna być zatem w centrum zainteresowania nauczyciela. Jego świadomość, wiedza i zaangażowanie przyczyniają się do postrzegania ucznia jako wyjątkowego podmiotu, odgrywającego czynną rolę w realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych. Uczeń w swoich osobistych działaniach, wykorzystując doświadczenia zdobyte na zajęciach, w których stosowane są metody aktywizujące, oglądowe i słowne, staje się pełnowartościową, twórczą jednostką umiejącą podejmować wszelkie wyzwania, a następnie radzić sobie z nimi w codziennym życiu.