Umiejętności plastyczne dzieci romskich – mity, stereotypy i fakty

  • Iwona Cierkosz Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Słowa kluczowe: umiejętności plastyczne, Romowie na Śląsku, mniejszość etniczna, analiza rysunków, kultura romska

Abstrakt

Proponowany tekst dotyczy badań przeprowadzonych w celu ukazania specyfiki i poziomu rozwoju umiejętności dzieci romskich ze szczepu Bergitka Roma, zamieszkującego tereny Górnego Śląska (w tym przypadku Zabrza). Prezentacja faktycznych wyników badań poprzedzona została krótkim, aczkolwiek treściwym wprowadzeniem w tematykę dotyczącą Romów i ich społeczno-kulturowego funkcjonowania. W rozdziale „Romowie – kim są, dokąd zmierzają?” zaprezentowane zostały fakty dotyczące niejasnego pochodzenia Romów oraz konieczności prowadzenia przez nich żmudnej wędrówki, która według podań tejże społeczności etnicznej przybiera charakter wręcz pokutny. Rozdział następny pt. „Wewnętrzna różnorodność romskiej grupy mniejszościowej, czyli o czterech szczepach romskich”, stanowi prezentację czterech romskich szczepów, które różnią się między sobą przede wszystkim majętnością, dbałością o własną kulturę i język, czy nawet sposobem zarabiania i utrzymywania się. Znajomość specyfiki czterech szczepów romskich jest ważna w aspekcie przeprowadzonych badań dotyczących i bezpośrednio odnoszących się do grupy Bergitka Roma oraz ze względu na niejednoznaczność skojarzeniową dotyczącą tejże społeczności etnicznej (bieda vs. duży majątek, zarabianie wróżbiarstwem czy śpiewem i tańcem estradowym vs. żebractwo itd.). Po części typowo teoretycznej (wprowadzającej) ukazane zostały wyniki badań, które ze względu na przyjętą orientację jakościową nie zostały zgeneralizowane, ale przybrały formę prezentacji wybranych prac plastycznych, opatrzonych odpowiednim komentarzem, sformułowanym na podstawie analizy wytworu dziecięcego oraz obserwacji i wywiadu z nauczycielem. Na końcu rozważań przedstawione zostały również stwierdzenia postulujące słuszność istnienia idei indywidualizacji nauczania – szczególnie w przypadku dzieci romskich, które ze względu na czynniki rodzinne, kulturowe oraz materialne mają niezwykle utrudniony start edukacyjny.

Bibliografia

Caban A., Najważniejsze tradycje i obyczaje Romów zamieszkujących Polskę, [w:] Romowie przewodnik, red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.

Caban A., Romowie w Polsce – ponad 500 lat historii, [w:] Romowie przewodnik, red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.

Fenton S., Etniczność, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2007.

Ficowski J., Cyganie na polskich drogach, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985.

Ficowski J., Cyganie w Polsce, Interpress, Warszawa 1989.

Ficowski J., Demony cudzego czasu, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1986.

Gerlich M.G., Romowie. Przekraczanie granic własnego świata, Romski Instytut Wydawniczy, Oświęcim 2001.

Łodziński S., Dyskryminacja czy nierówność. Problemy dyskryminacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce po 1989.

roku, [w:] Integracja czy dyskryminacja. Polskie wyzwania u progu wielokulturowości, red. K. Iglicka, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2003.

Macrae C.N., Stangor Ch., Hewstone M., Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, GWP, Gdańsk 1999.

Milewski J., Dylematy romskiej edukacji, [w:] Romowie przewodnik red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.

Milewski J., O Cyganach/Romach słów kilka, [w:] Romowie przewodnik, red. A. Caban, G. Kondrasiuk, Radomskie Stowarzyszenie Romów, Radom 2009.

Mróz L., Od Cyganów do Romów – z Indii do Unii Europejskiej, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2007.

Opublikowane
2016-06-27
Jak cytować
Cierkosz, I. (2016). Umiejętności plastyczne dzieci romskich – mity, stereotypy i fakty. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 9(32/2), 71-92. https://doi.org/10.35765/10.35765/eetp.2014.0932.04