Kształtowanie poczucia sprawstwa i satysfakcji z nauki w kontekście (modeli) samoregulowanego uczenia się
Abstrakt
Samoregulacja w uczeniu się stanowi złożony proces, w którym uczniowie przejmują odpowiedzialność za własne uczenie się i postępy w nim, podejmując decyzje dotyczące strategii uczenia się, monitorowania postępów oraz refleksji nad wynikami. Pierwsza część artykułu poświęcona jest przeglądowi kluczowych modeli samoregulowanego uczenia się, które stanowią teoretyczne ramy dla analizy tego procesu. Kolejnym krokiem jest integracja ustaleń mająca na celu ukazanie, czy i w jaki sposób samoregulowane uczenie się przyczynia się do rozwoju poczucia sprawstwa uczniów i ich satysfakcji z nauki. Analizę oparto na literaturze przedmiotu, ze szczególnym uwzględnieniem związków między samoregulacją a dwoma analizowanymi komponentami. Ustalono, że umiejętność samodzielnego monitorowania i regulowania swojego procesu uczenia się może znacząco zwiększyć poczucie kontroli nad nauką, co z kolei prowadzić powinno do wyższego poziomu satysfakcji z uczenia się. Wdrożenie strategii wspierających rozwój samoregulacji uczniów w uczeniu się może zatem stanowić fundament w podnoszeniu jakości nauczania i zaangażowania uczniów.
Bibliografia
Arbaugh, J. B. (2000). Virtual classroom characteristics and student satisfaction with internet-based MBA courses. Journal of Management Education, 24(1), 32-54.
Boekaerts, M. (1992). The adaptable learning process: initiating and maintaining behavioural change. Applied Psychology: An International Review, 41(4), 377–397. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1992.tb00713.x
Boekaerts, M. (1996). Self-regulated learning at the junction of cognition and motivation. European Psychology, 1(2), 100–112. https://doi.org/10.1027/1016-9040.1.2.100
Boekaerts, M. (1997). Self-regulated learning: A new concept embraced by researchers, policy makres, educators, teachers and students. Learning and Instruction, 7(2), 161–186. https://doi.org/10.1016/S0959-4752(96)00015-1
Boekaerts, M. (1999). Motivated learning: Studying student situation transactional units. European Journal of Psychology in Education, 14, 41–55. https://doi.org/10.1007/bf03173110
Boekaerts, M. (2011). Emotions, emotion regulation, and self-regulation of learning. W: B.J. Zimmerman i D.H. Schunk (red.) Handbook of self-regulation of learning and performance (s. 408-425). Routledge.
Boekaerts, M. i Niemivirta, M. (2000). Self-regulated learning: Finding a balance between learning goals and ego-protective goals. W: M. Boekaerts, P.R. Pintrich i M. Zeidner (red.), Handbook of self-regulation (s. 417–450). Academic Press.
Chang, I.-Y. i Chang, W.-Y. (2012). The effect of student learning motivation on learning satisfaction. International Journal of Organizational Innovation, 4(3), 281–305.
Czerniawska, E. (1999). Samoregulacja w uczeniu się. Modele teoretyczne. Forum Psychologiczne, 4(1), 3–17.
Dent, A. i Koenka, A. (2016). The relation between self-regulated learning and academic achievement across childhood and adolescence: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 28, 425–474. https://doi.org/10.1007/S10648-015-9320-8
Dignath, C. i Büttner, G. (2008). Components of fostering self-regulated learning among students. A meta-analysis on intervention studies at primary and secondary school level. Metacognition and Learning, 3, 231–264. https://doi.org/10.1007/S11409-008-9029-X
Dinh, T. i Nguyen, P. (2022). Impact of Internet self-efficacy and self-regulated learning on satisfaction and academic achievement in online learning: A case study in Vietnam. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 17(16), 269–288. https://doi.org/10.3991/ijet.v17i16.33819
Dinh, C. i Phuong, H. (2024). Examining student characteristics, self-regulated learning strategies, and their perceived effects on satisfaction and academic performance in MOOCs. Electronic Journal of e-Learning, 22(8), 41–59. https://doi.org/10.34190/ejel.22.8.3446
Efklides, A. (2011). Interactions of metacognition with motivation and affect in self-regulated learning: The MASRL model. Educational Psychologist, 46(1), 6–25. https://doi.org/10.1080/00461520.2011.538645
Ejubović, A. i Puška, A. (2019). Impact of self-regulated learning on academic performance and satisfaction of students in the online environment. Knowledge Management & E-Learning: An International Journal, 11(3), 345–363. https://doi.org/10.34105/j.kmel.2019.11.018
Gallagher, S. (2000). Philosophical conceptions of the self: implications for cognitive science. Trends in Cognitive Science, 4(1), 14–21. https://doi.org/10.1016/S1364-6613(99)01417-5
Greene, J.A. i Azevedo, R. (2007). A theoretical review of Winne and Hadwin’s model of self-regulated learning: new perspectives and directions. Review of Educational Research, 77(3), 334–372. https://doi.org/10.3102/003465430303953
Konarzewski, K. (2004). Sztuka nauczania. Szkoła. Wydawnictwo Naukowe PWN
Kossakowska, K. i Zadworna, M. (2019). Wybrane aspekty dobrostanu psychicznego uczniów na różnych etapach edukacji. Doniesienia wstępne. Studia Edukacyjne, 54, 221–235. https://doi.org/10.14746/se.2019.54.13
Meyer, D.K. i Turner, J.C. (2002). Using instructional discourse analysis to study the scaffolding of student self-regulation. Educational Psychologist, 37(1), 17–25. https://doi.org/10.1207/S15326985EP3701_3
Patrick, H. i Middleton, M.J. (2023). Turning the kaleidoscope: What we see when self-regulated learning is viewed with a qualitative lens. W: N.E. Perry (red.), Using qualitative methods to enrich understandings of self-regulated learning (s. 27–39). Routledge.
Panadero, E. (2017). A review of self-regulated learning: Six models and four directions for research. Frontiers in Psychology, 8(422). https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00422
Pintrich, P.R. (2000). The role of goal orientation in self-regulated learning. W: M. Boekaerts, P.R. Pintrich i M. Zeidner (red.) Handbook of self-regulation (s. 452–502). Academic Press.
Sinkkonen, M. i Tapani, A. (2024). Review of the concept “self-regulated learning”: Defined and used in different educational contexts. International Journal on Social and Education Sciences, 6(1), 130–151. https://doi.org/10.46328/ijonses.640
Sitzmann, T. i Ely, K. (2011). A meta-analysis of self-regulated learning in work-related training and educational attainment: What we know and where we need to go. Psychological Bulletin, 137(3), 421-442. https://doi.org/10.1037/a0022777
Szyling, G. (2015). Uczniowskie poczucie sprawstwa a praktyki oceniania we wczesnej edukacji. Studia Pedagogiczne, 68, 105–124.
Topala, I. i Tomozii, S. (2014). Learning satisfaction: Validity and reliability testing for students’ learning satisfaction questionnaire (SLSQ). Procedia – Social and Behavioral Sciences, 128, 380–386. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.03.175
Winne, P.H. (1996). A metacognitive view of individual differences in self-regulated learning. Learning and Individual Differences, 8(4), 327–353.
Winne, P.H. (2001). Self-regulated learning viewed from models of information processing. W: B.J. Zimmerman i D.H. Schunk (red.), Self-regulated learning and academic achievement (s. 153–190). Lawrence Erlbaum Associates.
Winne, P.H. i Hadwin, A.F. (1998). Studying as self-regulated learning. In: D.J. Hacker i J. Dunlosky (red.), Metacognition in educational theory and practice. The educational psychology series (s. 277–304). Erlbaum.
Yavuzalp, N. i Bahçivan, E. (2021). A structural equation modeling analysis of relationships among university students’ readiness for e-learning, self-regulation skills, satisfaction, and academic achievement. Research and Practice in Technology Enhanced Learning, 16. https://doi.org/10.1186/s41039-021-00162-y
Zheng, B. i Sun, T. (2024). Self-regulated learning and learning outcomes in undergraduate and graduate medical education: A meta-analysis. Evaluation & The Health Professions. https://doi.org/10.1177/01632787241288849
Zimmerman, B. (1989). A social cognitive view of self-regulated academic learning. Journal of Educational Psychology, 81(3), 329–339.
Zimmerman, B. (1990). Self-regulated learning and academic achievement: An overview. Educational Psychologist, 25(1), 3–17. https://doi.org/10.1207/S15326985EP2501_2
Zimmerman, B. (1998). Academic studying and the development of personal skill: A self-regulatory perspective. Educational Psychologist, 33(2), 73–86.
Zimmerman, B. (2000). Attaining self-regulation: A social cognitive perspective. W: M. Boekarts, P. Pintrich i M. Zeidner (red.), Handbook of self-regulation (s. 13–39). Academic Press.
Copyright (c) 2025 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
