Indywidualność dziecka w obliczu obowiązku szkolnego
Abstrakt
Artykuł jest próbą sprowokowania czytelnika do innego niż zwykle spojrzenia na sytuację pierwszoklasisty. A mianowicie, spojrzenia na szkołę z perspektywy indywidualnej autonomiczności dziecka. Prawo polskie nakłada na rodziców obowiązek edukacji szkolnej ich dzieci i daje im pewną wolność wyboru. Obowiązkiem szkolnym od 2016 roku objęte są dzieci w wieku siedmiu lat. Natomiast, jeśli rodzice wyrażą potrzebę, mogą posłać do klasy pierwszej dziecko sześcioletnie. W tym drugim przypadku bardzo istotna jest trafna diagnoza dojrzałości i gotowości szkolnej, której werdykt będzie decydować o przyszłej edukacji dziecka. Nie można podejmować zbyt pochopnych decyzji będących wynikiem nacisku społecznego lub przeświadczenia, że jakoś to będzie. Opinia nauczyciela wychowania przedszkolnego, odpowiedzialne podejście rodziców i kondycja dziecka – to powinno pomóc sformułować pełną diagnozę. Wiedza na temat aktualnego stanu rozwoju dziecka, jego możliwości, kompetencji, a także potrzeb pozwoli nauczycielowi zindywidualizować proces kształcenia. Już od 1 września każdy uczeń klasy pierwszej powinien być traktowany podmiotowo, jako niepowtarzalna i wyjątkowa jednostka zdobywająca własne doświadczenie przez swobodną aktywność. Należy pamiętać, że u dziecka w tym wieku priorytetem jest zabawa i eksploracja najbliższego otoczenia. Chcąc mądrze kierować procesem edukacyjno-wychowawczym, trzeba uszanować prawa rozwojowe dziecka, dostosowywać się do aktualnej rzeczywistości i pamiętać o współpracy z rodzicami. W dobie szybko zmieniających się realiów, program nauczania musi być elastyczny, szkoła winna stwarzać odpowiednie warunki do zabawy i nauki, a pedagodzy powinni poszukiwać nowych, często alternatywnych metod pracy z dziećmi.
Bibliografia
Bee H., Psychologia rozwoju człowieka, tłum. A. Wojciechowski, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2004.
Bruner J.S., Poza dostarczone informacje. Studia z psychologii poznania, tłum. B. Mroziak, PWN, Warszawa 1978.
Christ M., „Doniesienia z pola walki” – doświadczenia z diagnozowania gotowości szkolnej dzieci, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 33(2014)3, DOI: 10.14632/eetp_33.5.
Gray P., Wolne dzieci. Jak zabawa sprawia, że dzieci są szczęśliwsze, bardziej pewne siebie i lepiej się uczą?, tłum. G. Chamielec, Wydawnictwo MiND, Podkowa Leśna 2013.
Janiszewska B., Edukacja w przedszkolu, WSiP, Warszawa 2007.
Jastrzębowska G., Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1998.
Karbowniczek J., Zintegrowana edukacja wczesnoszkolna z językiem angielskim – propozycje rozwiązań metodycznych dla nauczycieli, Instytut. Wyd. Erica, Warszawa 2012.
Marek E., Narodowska K., Przewodnik metodyczny. Diagnoza gotowości do podjęcia nauki szkolnej, WSiP, Warszawa 2010.
Mazur B., Zagórska K., Gra w kolory. Klasa 1. Ćwiczenia, część 4, Wyd. Juka, Warszawa 2014.
Pęczkowski R., Funkcjonowanie klas łączonych w polskim systemie edukacji, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010.
Piaget J., Mowa i myślenie dziecka, tłum. J. Kołudzka, PWN, Warszawa 2005.
Pokój A., Obraz przygotowań w przedszkolu do podjęcia nauki w szkole – wyniki badań własnych, [w:] Wybrane zagadnienia edukacji człowieka w dzieciństwie, red. D. Waloszek, CE Bliżej Przedszkola, Kraków 2009.
Seligman M.E.P., Optymistyczne dziecko, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań 1997.
Skarżyńska K. (red. nauk.), Między ludźmi...: Oczekiwania, interesy, emocje, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
sliwerski-peadagog.blogspot.com/2014/10/szescilatki-w-toksycznej-szkole.html (dostęp: 26.10.2014).
Sokołowska B., Gra w kolory. Klasa 1. Matematyka, część 2, Wyd. Juka, Warszawa 2014.
Szociński R., Wiatrem z połonin, Wydawca Kwinto i Spółka, Toruń 2004.
Śliwerski B., Szkoła na wirażu zmian politycznych. Bez cenzury, Impuls, Kraków 2012.
Vasta R., Haith M.M., Miller S., Psychologia dziecka, tłum. M. Babiuch i in., WSiP, Warszawa 1995.
Wilgocka-Okoń B., Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich, Wyd. Żak, Warszawa 2003.
Zakrzewska B., Każdy przedszkolak dobrym uczniem w szkole, WSiP, Warszawa 2006.
Żylińska M., Neurodydaktyka czyli nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.
Copyright (c) 2016 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
