The Reception of Kazimiera Iłłakowiczówna’s Work Łódeczka – “the Reader’s Response”

Keywords: reader response, Kazimiera Iłłakowiczówna's work for children, somaesthetics

Abstract

The paper presents a study of the reception children’s literature based on the example of the work by Kazimiera Iłłakowiczówna entitled Łódeczka from Zwierzaki i zioła (1985). The research involved actual readers – both children and adults. The author’s aim was to establish what features of the text drew the audience’s particular attention, whether there were differences in the reception depending on age, what kind of sensations were evoked. The short story triggered various self-reactions connected to the sensory sphere, mostly tactile, and simultaneously evoked feelings accompanying subjective experiences. The reception proved the existence of a memory of haptic sensations as well as it acknowledged the poetics of the text as emotionally charged, sensual and bodily “territory.”

Author Biography

Alicja Anna Ungeheuer-Gołąb, University of Rzeszow

Alicja Ungeheuer-Gołąb – dr hab., prof. nadzw. Uniwersytetu Rzeszowskiego, pedagog, instruktorka tańca, literaturoznawczyni, poetka pracuje na Wydziale Pedagogicznym UR. Należy do stowarzyszeń naukowych, jak: Międzynarodowe Stowarzyszenie Badań nad Literaturą Dziecięcą – IRSCL (International Research Society for Children’s Literature); Polska Sekcja Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych – IBBY (International Board on Books for Young People – (członkini od 2010 r.). Należy do Komitetu Redakcyjnego serii wydawniczej „Biblioteki – Dzieci – Młodzież” Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Warszawie, jest członkinią Rady Naukowej czasopisma „Studia Biblioteczne UR”, oraz Rady Programowej serii Kultura – Przemiany – Edukacja wydawanej na Uniwersytecie Rzeszowskim, należy do Rady Programowej Polskiego Centrum Literatury Dziecięcej z siedzibą w Oświęcimu.

Jest autorką kilkudziesięciu artykułów oraz kilku książek z zakresu badań nad literaturą dziecięcą, jak: Poezja dzieciństwa, czyli droga ku wrażliwości, Rzeszów 1999;Tekst poetycki w edukacji estetycznej dziecka, Rzeszów 2007;Wzorce ruchowe utworów dla dzieci. O literaturze dziecięcej jako wędrówce, walce, tajemnicy, bezpiecznym miejscu i zabawie, Rzeszów 2009;Rozwój kontaktów małego dziecka z literaturą, Warszawa 2011;Literackie inspiracje przedszkolaka, Warszawa 2012;

References

Baluch, A. (1987). Dziecko i świat przedstawiony czyli tajemnice dziecięcej lektury. Nasza Księgarnia.

Baluch, A. (1993). Archetypy literatury dziecięcej. Wydawnictwo Wacław Bagiński i Synowie.

Baluch, A. (2005). Książka jest światem. O literaturze dla dzieci małych oraz dzieci starszych i nastolatków. TAiWPN Universitas.

Baran, Z. i Pierzchała, M. (1994). Dziecko i jego świat w Rymach dziecięcych Kazimiery Iłłakowiczówny. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Pedagogiczne, 15(165), s. 81–92. https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/7761/RND165--10--Dziecko-i-jego-swiat--Baran--Pierzchala.pdf?sequence=1

Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste (R. Nice, tłum.). Harvard University Press.

Cain, S., Słodko gorzko. Dlaczego smutek i tęsknota są potrzebne do szczęścia (M. Witkowska, tłum.). Laurum.

Chęcińska, U. (1994). Dziecięce pejzaże świata w ‘Rymach’ i ‘Zwierzakach i ziołach’ Kazimiery Iłłakowiczówny. W: U. Chęcińska (red.), Dziecko i jego światy w poezji dla dzieci (s. 185–194). Książnica Szczecińska.

Chęcińska, U. (1998). Zaczarowany krąg dzieciństwa w „Rymach dziecięcych” Kazimiery Iłłakowiczówny. W: L. Ludorowski (red.), W kręgu arcydzieł literatury młodzieżowej. Interpretacje, przekłady, adaptacje (s. 331–344). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Chojnowski, Z. (2019). Postacie kobiecości. O poezji Kazimiery Iłłakowiczówny. Instytut Literatury.

Cieślikowski, J. (1971). Wiersz dziecięcy. Miesięcznik Literacki, 5, 11–20.

Cieślikowski, J. (1985). Wielka zabawa. Folklor dziecięcy. Wyobraźnia dziecka. Wiersze dla dzieci. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Iłłakowiczówna, K. (1970). Łódeczka. W: K. Iłłakowiczówna, Zwierzaki i zioła (b.n.s.). Nasza Księgarnia.

Kozubowska, R. (2009). Moc zaklinania poetyckim piórem. Wydawnictwo Adam Marszałek.

Krasoń K., (1998). Ruchowo-przestrzenna analiza utworu literackiego a specyfika odbioru dziecięcego. W: K. Heska-Kwaśniewicz i I. Socha (red.), Książka dla dziecka wczoraj, dziś, jutro (s. 82–98). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Krasoń, K. (2005). Dziecięce odkrywanie tekstu literackiego. Kinestetyczne interpretacje liryki. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Kuzmičová, A. (2014). Literary narrative and mental imagery: A view from embodied cognition. Style, 48(3), 275–293. https://philarchive.org/rec/KUZLNA

Lakoff, G. i Johnson, M. (1980). Methafors we live by. University of Chicago Press.

Łukasik, A. (2021). Emocje i nieświadome procesy w ucieleśnionych metaforach. W: W. Hetmański i A. Zykubek (red.), Metafory ucieleśnione (s. 221–238). Wydawnictwo Academicon.

Miall, D. (2006). Empirical approaches to studying literary readers: The state of the discipline. Book History, 9(1), 291–311. https://doi.org/10.1353/bh.2006.0010

Miall, D. (2008). Feeling from the perspective of the empirical study of literature. Journal of Literary Theory, 1(2), 377–393. https://doi.org/10.1515/JLT.2007.023

Modrak, M. (2016). Pamięć sensoryczna czyli myśleć ciałem. Doskonalenie zasobów pamięci zmysłowej. Wydawnictwo Difin.

Papuzińska, J. (1981). Inicjacje literackie, problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Ricoeur, P. (1989). Język, tekst, interpretacja (P. Graff i K. Rosner, tłum.). Państwowy Instytut Wydawniczy.

Rosół, P. (2019). Konteksty muzyczne w rymach dziecięcych Kazimiery Iłłakowiczówny. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 52(1), 415–423. https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.24

Smolińska, M. (2020). Haptyczność poszerzona. Zmysł dotyku w sztuce polskiej drugiej połowy XX wieku i początku XXI wieku. TAiWPN Universitas.

Strasen, S. (2013). The return of the reader: The disappearance of literary reception theories and their revival as a part of a cognitive theory of culture. Anglistik. International Journal of English Studies, 24(2), 31–48. https://angl.winter-verlag.de/article/ANGL/2013/2/4?_locale=en

Ungeheuer-Gołąb, A. (1999). Poezja dzieciństwa czyli droga ku wrażliwości. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Ungeheuer-Gołąb, A. (2016). O trudnej nietrudnej poezji dziecięcej. W: U. Chęcińska (red.), Dziecko i poezja w kontekście wczesnej edukacji (s. 51–68). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

van Peer, W. (1986). Stylistics and psychology: Investigations of foregrounding. Croom Helm.

Zawistowska, D. (1978). Poezja dziecięca Kazimiery Iłłakowiczówny. Roczniki Humanistyczne, 24(1), 131–145.

Published
2024-03-28
How to Cite
Ungeheuer-Gołąb, A. A. (2024). The Reception of Kazimiera Iłłakowiczówna’s Work Łódeczka – “the Reader’s Response”. Elementary Education in Theory and Practice, 19(1(72), 65-81. https://doi.org/10.35765/eetp.2023.1972.05