Essay as a Tool to Support the Development of Reflexivity of Pre-service Preschool and Early Childhood Education Teachers in the Perspective of the G. Gibbs' Reflective Cycle
Abstract
The purpose of the article is to show the role and importance of using a qualitative research technique – reflective essays – during the implementation of activities to design the personal and professional development of future teachers of preschool and early childhood education. The text describes the results of the analysis of the content of assignments created by third-year students of preschool and early childhood education in the course “Personalized Development Tutoring” at the Jagiellonian University. The creation of the essays was preceded by group activities and individual consultations relating to the category of reflective practitioner, and the analysis itself was based on the cyclical model of reflective learning by G. Gibbs (1988), involving six stages: description of experience, feelings, and thoughts; evaluation; analysis; summary; and action plan. The analysis of the statements of the students shows their deep reflection and their growing awareness of their strengths, which is also due to the fact that they undertake numerous pro-development activities. The experience of becoming a teacher was often described as a transformative process, based on active experimentation and discovery of new knowledge both in the academic environment and during student internships. This article is an attempt to show a new perspective on the development of reflexivity and self-evaluation competencies of pre-service preschool and early childhood education teachers.
References
Arends, R.I. (1994). Uczymy się nauczać (K. Kruszewski, tłum.). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Bauman, T. (2010). Poznawczy status danych jakościowych. W: J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając i K.J. Szmidt (red.), Metodologiczne problemy tworzenia wiedzy w pedagogice. Oblicza akademickiej praktyki (s. 91–105). Oficyna Wydawnicza Impuls.
Bolton, G. (2010). Reflective practice: Writing and professional development. SAGE.
Borton, T. (1970). Reach, touch and teach. Hutchinson.
Brookfield, S.D. (2005). Becoming a critically reflective teacher. Jossey-Bass.
Bubnys, R. i Žydžiūnaitė, V. (2010). Reflective learning models in the context of higher education: Concept analysis. Problems of Education in the 21st Century, 20, 58–70.
Calderhead, J. (1987). The quality of reflection in student teachers’ professional learning. European Journal of Teacher Education, 10(3), 269–278. https://doi.org/10.1080/0261976870100305
Clandinin, D.J. i Connelly, F.M. (1986). The reflective practitioner and practitioners’ narrative unities [Recenzja książki: D.A. Schön, The reflective practitioner: How professionals think in action]. Canadian Journal of Education, 11(2), 184–198. https://doi.org/10.2307/1494806
Czerepaniak-Walczak, M. (1997). Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela. Edytor.
Czykwin, E. (2021). Metafory w naukach społecznych. Zasadność aplikacyjna. Wydawnictwo ChAT. https://chat.edu.pl/app/uploads/2022/01/czykwin.pdf
Dróżka, W. (2000). Nauczyciel we współczesnych dyskursach edukacyjnych. Studia Pedagogiczne, 13, 39–50.
Dróżka, W. (2011). Od pewności ku refleksyjności w zawodzie nauczycielskim. Przegląd Pedagogiczny, 1(25), 45–59.
Dróżka, W. (2022). Refleksyjność w kontekście podmiotowości i sprawczości nauczyciela. Wnioski dla kształcenia nauczycieli. Rocznik Pedagogiczny, 45, 37–56. https://doi.org/10.14746/rp.2022.45.3
Elo, S. i Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107–115. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x
Farr, F. i Riordan, E. (2012). Students’ engagement in reflective tasks: An investigation of interactive and non-interactive discourse corpora. Classroom Discourse, 3(2), 129–146. https://doi.org/10.1080/19463014.2012.716622
Farrell, T.S.C. (2011). Exploring the professional role identities of experienced ESL teachers through reflective practice. System, 39(1), 54–62. https://doi.org/10.1016/j.system.2011.01.012
Finlay, L. (2002). “Outing” the researcher: The provenance, process, and practice of reflexivity. Qualitative Health Research, 12(4), 531–545. https://doi.org/10.1177/104973202129120052
Gibbs, G. (1988). Learning by doing: A guide to teaching and learning methods. Oxford Polytechnic.
Gilgun, J.F. (2019). Deductive qualitative analysis and grounded theory: Sensitizing concepts and hypothesis-testing. W. A. Bryant i K. Charmaz (red.), The SAGE handbook of current developments in grounded theory (s. 107–122). SAGE. https://doi.org/10.4135/9781526485656.n7
Gołębniak, B.D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Edytor.
Gołębniak, B.D. (2010). Poszukiwanie – refleksyjność – dialektyczne uczenie się. W: J. Piekarski i D. Urbaniak-Zając (red.), Innowacje w edukacji akademickiej (s. 105–123). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hoover, S.M. (1994). Scientific problem finding in gifted fifth-grade students. Roeper Review, 16(3), 156–159. https://doi.org/10.1080/02783199409553563
Jaskuła, S. (2012). Mutualizm ewaluacji i diagnozy edukacyjnej. Hejnał Oświatowy, 11, 5–9.
Kalinowska, A. (2018). Matematyczne kompetencje przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji jako potencjalne źródło realizowanej przez nich metodyki. Perspektywa konstruktywistyczna. Forum Oświatowe, 30(2), 51–66. https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/579
Kolb, D.A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Prentice-Hall.
Kotusiewicz, A.A. (2008). O niezbywalności autorefleksji w praktyce edukacyjnej nauczyciela akademickiego. W: A.A. Kotusiewicz i E. Koć-Seniuch (red.), Nauczyciel akademicki w refleksji nad własną praktyką edukacyjną (s. 13–26). Żak.
Korporowicz, L. (2011). Ewaluacja jako animacja. W kierunku ewaluacji piątej generacji. W: G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Refleksje (s. 35–53). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Łukasik, B. (2014). O potrzebie refleksji w zawodzie nauczyciela. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika, 23, 209–217. http://dx.doi.org/10.16926/p.2014.23.15
Mann, S. i Walsh, S. (2013). RP or ‘RIP’: A critical perspective on reflective practice. Applied Linguistics Review, 4(2), 291–315. https://doi.org/10.1515/applirev-2013-0013
Mizerek, H. (2010). Efektywna autoewaluacja w szkole – jak ją sensownie zaprojektować i przeprowadzić? W: G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Autonomia (s. 19–62). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Moon, J.A. (2004). Reflection in learning and professional development: Theory and practice. RoutledgeFalmer.
Mróz, A. (2022). Wspieranie nauczycieli jako kategoria znacząca w dyskursie pedeutologicznym. W: K. Jagielska (red.), Ważne obszary badawcze w pedagogice (s. 55–69). Wydawnictwo Scriptum.
Paris, S.G. i Ayres, L. R. (1997). Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem (M. Janowski i M. Micińska, tłum.). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Perkowska-Klejman, A. (2012). Czy twoi studenci są refleksyjni? Studia Edukacyjne, 21, 211–232.
Perkowska-Klejman, A. (2013). Modele refleksyjnego uczenia się. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 1, 75–90.
Perkowska-Klejman, A. (2016). Refleksyjność studentów pedagogiki. Studia Edukacyjne, 39, 141–153.
Perkowska-Klejman, A. (2018). Refleksyjność w kontekście uczenia się. Poszukiwanie pojęć, modeli i metod. Centrum Edukacji Obywatelskiej, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności.
Perkowska-Klejman, A. (2019). Poszukiwanie refleksyjności w edukacji. Studium teoretyczno-empiryczne. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Riordan, E., i Murray, L. (2010). A corpus-based analysis of online synchronous and asynchronous modes of communication within language teacher education. Classroom Discourse, 1(2), 181–198. https://doi.org/10.1080/19463014.2010.514728
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. (2019). Dz. U. 2019, poz. 1450. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001450/O/D20191450.pdf
Schön, D.A. (1983). The reflective practitioner. Basic Books.
Schön, D.A. (1987). Educating the reflective practitioner. Jossey-Bass.
Sury, Z. (2019). Ewaluacja w pracy nauczycieli. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szplit, A., Zbróg, Z. i Olechowska, A. (2024). Kompetencje społeczno-emocjonalne przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 19(2/73), 105–117. https://doi.org/10.35765/eetp.2024.1973.08
Thorpe, K. (2004). Reflective learning journals. From concept to practice. Reflective Practice, 5(3), 328–343. https://doi.org/10.1080/1462394042000270655
Uniwersytet Jagielloński. (b.d.). Spersonalizowany tutoring rozwoju. https://sylabus.uj.edu.pl/pl/document/9427d412-ea3a-4e78-8678-54f4eb03494e.pdf
Voinea, M., Cioloca, A.M., i Şiţoiu, A. (2025). Pre-service teachers’ perception regarding reflective competence. Revista Romaneasca Pentru Educatie Multidimensionala, 17(3), 50–83. https://doi.org/10.18662/rrem/17.3/1013
Walkowiak, T. (2016). Modele kwalifikacyjno-kompetencyjne kształcenia przyszłych nauczycieli. Szkoła – Zawód – Praca, 11, 86–103. https://doi.org/10.34767/SZP.2016.01.06
Wei, X., Wang, Y., Koszalka, T., Lee, J. i Liu, S. (2025). Enhancing pre-service teachers' reflective thinking skills through generative AI-assisted digital storytelling creation: A three-dimensional framework analysis. Computers & Education, 235, 105356. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2025.105356
Wiścicka, E. (2009). Początkujący nauczyciel języka obcego. Analiza zachowań oraz próba ich modyfikacji z uwzględnieniem samoobserwacji i samorefleksji. W: M. Pawlak, A. Mystkowska-Wiertelak i A. Pietrzykowska (red.), Nauczyciel języków obcych dziś i jutro (s. 107–115). Wydział Pedagogiczno-Artystyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Witkowska, M. (2014). Refleksyjność u nauczycieli i kandydatów na nauczycieli języków obcych. [Praca doktorska]. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. https://repozytorium.amu.edu.pl/items/91a8329e-60d3-43e5-9f0c-13dbdb09cff9
WriteOnline. (b.d.). Reflective essay. Sample paper format. https://writeonline.ca/media/documents/ReflectiveEssay-Sample.pdf
Zhang, Ch., Schießl, J., Plößl, L., Hofmann, F. i Gläser-Zikuda, M. (2023). Evaluating reflective writing in pre-service teachers: The potential of a mixed-methods approach. Education Sciences, 13(12), 1213. https://doi.org/10.3390/educsci13121213
Zespół przy MNiSzW. (2018). Propozycja nowego modelu kształcenia nauczycieli przedszkoli i edukacji wczesnoszkolnej. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. https://www.gov.pl/attachment/9bf517dc-c2dd-460f-a322-6bcad6f2700d
Copyright (c) 2025 Elementary Education in Theory and Practice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
- When submitting a text, the author declares that he/she is the Author of the article (hereinafter referred to as the “Work”) and:
- he/she owns the exclusive and unlimited copyright to the Work,
- is entitled to dispose of the copyright to the Work.
Declares that it does not infringe any third party copyrights or legal rights.
Declares that there is no conflict of interest.
2. At the same time, the Author grants the Ignatianum University in Cracowa royalty-free, non-exclusive and territorially unlimited licence to use the Work in the following fields of exploitation:
- recording the Work in a hard copy, as well as on a digital or magnetic medium;
- reproduction of the Work using any technique, without limitation of the number of editions or copies;
- distribution of the Work and its copies on any medium, including marketing, sale, lending, and rental;
- introduction of the Work into a computer memory;
- disseminating the Work in information networks, including in the Internet;
- public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and re-broadcasting, as well as making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to it at a time and place of their own choosing;
- within the scope of dependent rights to the Work, including in particular the right to make necessary changes to the Work resulting from editorial and methodical development, as well as to translate the Work into foreign languages;
The licence is granted from the moment of the transfer of the Work to the Ignatianum University in Cracow. The Ignatianum University in Cracow is entitled to grant further sub-licences to the Work within the scope of the right granted. The licence is time-limited and it is granted for a period of 15 years, starting from the date of its granting.
Authors are permitted and encouraged to publish their text online (e.g. in their institution’s repository or on the institution’s website) before or during the submission process as this may lead to beneficial exchanges, as well as earlier and greater citation of the published text (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following portals of research associations:
- ResearchGate
- SSRN
- Academia.edu
- Selected Works
- Academic Search
