Podejście mozaikowe w badaniu normatywnych kontekstów dzieciństwa
Abstrakt
Wśród wielu perspektyw badania przestrzeni dzieciństwa na uwagę zasługuje interesujące poznawczo zagadnienie eksploracji tego fragmentu rzeczywistości społecznej, który nazywamy „dzieciństwem dzieciństwa”. Interesujące studia na ten temat zaprezentowała Alison Clark, nazywając je podejściem mozaikowym (the Mosaic Approach). Owo oryginalne podejście badawcze opiera się na dowartościowaniu kompetencji dzieci przeżywających swoje dzieciństwo, będących głównymi podmiotami, dzięki którym „dorosły” badacz pozyskuje wiarygodne źródło informacji. Dzieci postrzegane są jako eksperci ich własnego życia. To dzięki nim otrzymujemy wiedzę o tym, jakie znaczenia, wartości oraz doświadczenia życia codziennego budują przestrzeń ich dzieciństwa. W tej strategii badawczej szczególnego znaczenia nabiera aktywne słuchanie i proces rozumienia dzieci poprzez wszystkie dostępne ich wytwory. Poniższy artykuł przedstawia ujęcie teoretyczne proponowane przez A. Clark, które wykorzystała ona w procesie poszukiwań znaczeń, jakie dzieci w wieku przedszkolnym nadają prawu pozytywnemu współtworzącemu przestrzeń ich dzieciństwa.
Bibliografia
Clark A., Ways of Seeing: Using the Mosaic Approach to Listen to Young Children’s Perspectives, [w:] Beyond Listening: Children’s Perspectives on Early Childhood Services, Policy Press, Bristol 2011.
Clark A., Moss P., Listening to Young Children: The Mosaic Approach, National Children’s Bureau for the Joseph Rowntre e Foundation, Londyn 2001.
Darkowicz R., Stelmach J., Teoria prawa, Wydawnictwo UJ, Kraków 1996.
Dawid J.W., Program spostrzeżeń psychologiczno-wychowawczych nad dzieckiem od urodzenia do 20. roku życia – przewodnik ułatwiający poznanie dziecka, bw, Warszawa 1887.
Dawid J.W., Zasób umysłowy dziecka. Przyczynek do psychologii doświadczalnej, bw, Warszawa 1895.
Guardini R., Die Lebensalter. Ihre ethische und pädagogische Bedeutung, Verlag, Wűrzburg 1953.
Konwencja o prawach dziecka, Dz.U. z 1991, nr 120, poz. 526.
Kozak M., Prawo dziecka do edukacji. Założenia pedagogiczno-prawne i bariery realizacyjne, Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2013.
Kusztal J., Dobro dziecka w procesie resocjalizacji, Wydawnictwo UJ, Kraków 2018.
Łuczyńska B., Kościuszkiewicz-Kupiec R., Prawa i wolności dziecka na gruncie polskiego systemu prawodawczego – wybrane zagadnienia, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych” 2006–2007, t. LIX–LX, Kraków 2007.
Matthews G.B., A Philosophy of Childhood, The Poynter Center for the Study of Ethics and American Institutions, Indiana University, Bloomington 2006.
Stróżewski W., O stawaniu się człowiekiem, [w:] W. Stróżewski, W kręgu wartości, Znak, Kraków 1992.
Szymańska M., Paradygmat podmiotowo-partycypacyjny, [w:] M. Ciechowska, M. Szymańska (red.), Wybrane metody jakościowe w badaniach pedagogicznych, Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM, Kraków 2017.
Śliwerski B., Dzieci – choć nie ryby – głosu nie mają: czyli walka antypedagogiki o emancypację i równouprawnienie nieletnich, [w:] Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, red. T. Szkudlarek, B. Śliwerski, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1993.
Turczyk M., Dobre – lepsze – instrumentalne, czyli rzecz o poszukiwaniu dobrego prawa w systemie oświaty w Polsce, „Rocznik Pedagogiczny” 2016, t. 39.
Zdanowicz-Kucharczyk K., Zabawa, rozmowa, a może rysunek – nauczycielskie badania świata dziecka, „Forum Oświatowe” 2015, nr 2.
Zwiernik J., Podejście mozaikowe w badaniu doświadczania przez dzieci życia codziennego w instytucjach wczesnej opieki i edukacji, „Przegląd Badań Edukacyjnych” 2012, nr 2.
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
