Przedszkole miejscem diagnozy zaburzeń komunikacji językowej dziecka
Abstrakt
Wczesne rozpoznanie trudności w rozwoju dziecka stanowi warunek skutecznej pomocy. Dotyczy to także problemów w komunikacji językowej. Język pełni wiele funkcji w życiu człowieka. Pozwala na wyrażenie odczuć i pragnień, na komunikowanie się z innymi członkami grupy społecznej, służy zastępowaniu rzeczy i zjawisk otaczającej rzeczywistości. Dzięki językowi następuje przekaz wartości kultury. Język odgrywa ważną rolę w rozwoju myślenia. Różnego rodzaju nieprawidłowości w zakresie rozwoju językowego prowadzić mogą do następstw w sferze społecznej, emocjonalnej i poznawczej. Dlatego tak ważne jest szybkie zidentyfikowanie istoty trudności w rozwoju komunikacji językowej, po to, by odpowiednio wcześnie wdrożyć postępowanie naprawcze. Artykuł porusza kwestie związane z charakterem diagnozy zaburzeń rozwoju mowy dziecka w przedszkolu. Diagnoza ta może mieć dwojakiego rodzaju postać: badań przesiewowych (wstępnych), a także pełnego rozpoznania logopedycznego. W artykule opisano zarówno badania przesiewowe, jak i pełną diagnozę logopedyczną, która obejmuje wywiad logopedyczny, obserwację, badanie logopedyczne oraz analizę wyników badan lekarskich i psychologicznych. Zwrócono uwagę na zadania nauczyciela przedszkola, definiując jego rolę we wczesnym rozpoznawaniu zaburzeń mowy. Podkreślono znaczenie w procesie diagnostycznym oddziaływań o charakterze interdyscyplinarnym, w którym nauczyciel współpracuje z logopedą i innymi specjalistami. Omówiono także narzędzia diagnostyczne, którymi nauczyciel przedszkola może się posłużyć podczas wykonywania badań przesiewowych, służących zidentyfikowaniu dzieci z nieprawidłowościami w zakresie rozwoju mowy.Bibliografia
Emiluta-Rozya D., Mierzejewska H., Atys P., Badanie przesiewowe do wykrywania zaburzeń mowy dzieci dwu-, cztero- i sześcioletnich, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 1995.
Gacka E., Pedagodzy w systemie opieki logopedycznej. Refleksje nad treściami logopedycznymi w kształceniu studentów kierunku pedagogika, [w:] Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, red. A. Sobczak, D. Mûller, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
Gawryszczak P., Przygotowanie nauczycieli przedszkoli do pracy z dziećmi z zaburzeniami mowy. Niepublikowana praca magisterska napisana pod kierunkiem dr E. Gackiej w Pracowni Pedagogiki Specjalnej UŁ, Łódź, 2012.
Grabias S., O ostrość refleksji naukowej. Przedmiot logopedii i procedury logopedycznego postępowania, [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.
Grabias S., Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postępowania logopedycznego, [w:] Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2012.
Grabias S., Perspektywy opisu zaburzeń mowy,[w:] Zaburzenia mowy, red. S. Grabias, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002.
Gunia G., Koncepcja i organizacja opieki logopedycznej w Polsce, [w:] Wprowadzenie do logopedii, red. G. Gunia, V. Lechta, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
Jarosz E., Diagnoza psychopedagogiczna – ogólne założenia teoretyczne, [w:] Diagnoza psychopedagogiczna, podstawowe problemy i rozwiązania, red. E. Jarosz, E. Wysocka, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2006.
Jastrzębowska G., Stan i perspektywy opieki logopedycznej w Polsce, [w:] Logopedia. Pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki. T. 1. Interdyscyplinarne podstawy logopedii, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2003.
Jastrzębowska G., Metodyka ogólna diagnozy i terapii logopedycznej, [w:] Logopedia. pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki. T. 2. Zaburzenia komunikacji językowej u dzieci i osób dorosłych, red. T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego Opole 2003.
Karczewska J., Podstawa programowa i programy edukacji przedszkolnej źródłem pracy wychowawczo-dydaktycznej nauczyciela, [w:] Wybrane zagadnienia pedagogiki przedszkolnej, red. E. Zyzik, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce 2009.
Kielar-Turska M., Sprawności językowe i komunikacyjne a inne funkcje psychiczne, [w:] Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.
Klim-Klimaszewska A., Pedagogika przedszkolna. Nowa Podstawa Programowa, Instytut Wydawniczy ERICA, Warszawa 2010.
Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wydanie dziesiąte, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978.
Kwiatkowska H., Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Michalak-Widera I., Węsierska K., Test do badań przesiewowych mowy dla dzieci w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Naukowe Unikat 2, Katowice 2012.
Tarkowski Z., Przesiewowy test logopedyczny, Wydawnictwo Fundacji ORATOR, Lublin 2002.
Węsierska K., Profilaktyka logopedyczna w ujęciu systemowym, [w:] Profilaktyka logopedyczna w praktyce edukacyjnej. T. 1, red. K. Węsierska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Węsierska K., Opieka logopedyczna w przedszkolu. Profilaktyka – diagnoza – terapia, Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT, Toruń 2013.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, bip.men.gov.pl/men_bip/akty…/rozporządzenie_20081223_zal_1.pdf (dostęp: 29.05.2014).
Copyright (c) 2014 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
