Arteterapia i edukacja twórcza w praktyce wychowawczej placówki socjalizacyjnej

Słowa kluczowe: arteterapia, warsztaty edukacji twórczej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, deficyty rozwojowe, kreacja

Abstrakt

Artykuł porusza problem twórczości i rozwoju kreatywności dzieci i młodzieży poprzez arteterapię i warsztaty edukacji twórczej w placówce socjalizacyjnej. Przeprowadzono badania empiryczne, których przedmiotem były obydwie metody oddziaływań poprzez sztukę. Za cel badań przyjęto ustalenie skali problemów wychowanków, kompetencji terapeutycznych pracowników pedagogicznych, zakresu oddziaływań terapeutycznych i edukacyjnych oraz ich skuteczności w ocenie kadry pedagogicznej i wychowanków. Główny problem badawczy dotyczył odpowiedzi na pytanie: Jaką rolę w wychowaniu dzieci w placówce socjalizacyjnej pełnią arteterapia i edukacja twórcza? W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego oraz techniki ankiety i badania dokumentów. Jak wynika z przeprowadzonych badań, dominującą formą pomocy dzieciom jest arteterapia, którą objęte są przede wszystkim osoby z problemami w komunikacji, ze wzmożonym napięciem emocjonalnym, zaburzeniami zachowania i symptomami niedostosowania społecznego. Warsztaty edukacji twórczej prowadzone są dla wszystkich chętnych zainteresowanych tą formą aktywności, chociaż nie we wszystkich grupach wychowawczych. Pedagodzy wykorzystujący w pracy z wychowankami badane metody mają ukończone odpowiednie studia podyplomowe, kursy i szkolenia. Arteterapia pomaga tym dzieciom rozładować napięcie emocjonalne, wyrażać swoje emocje, myśli i uczucia oraz uporać się z problemami emocjonalnymi, stresem, złością i agresją. Warsztaty edukacji twórczej w formach plastycznych i treningu twórczości stymulują integralny rozwój osobowości wychowanków i pobudzają ich procesy autokreacji i autoedukacji.

Biogram autora

Halina Aleksandra Bejger, Państwowa Wyższa Szkoła zawodowa w Chełmie

doktor nauk humanistycznych w dziedzinie pedagogika;

* zainteresowania naukowe: praca opiekuńczo-wychowawcza z dzieckiem i jego rodziną w Polsce i na świecie;

* 30 lat doświadczeń zawodowych w charakterze wychowawcy, pedagoga, kierownika wychowania i dyrektora placówek opiekuńczo-wychowawczych

* 3 książki współautorkie (wydane w języku ukraińskim) : "Praca w telefonie zaufania"

"Praktyka samowychowania"

"Metodyka i organizacja treningu socjalno-pedagogicznego"

* książki pod redakcją:

"Niedostosowanie spoleczne. teorie i doświadczenia" (2014r.)

"Problemy osób niepełnosprawnych we wspólczesnym świecie" (2014r);

"Vocational training some problems and contexts" (2016r.);

"Praca opiekuńczo-wychowawcza z dziećmi i modzieżą" (2017r.);

"Współczena rodzina jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze" (2017r.);

* rozdziały ( 20 rozdziałów) w monografiach pedagogicznych na temat organizacji systemu opieki nad dzieckiem i systemu pomocy społecznek w Polsce oraz metod oddziaływań opiekuńvczo-wychowawczych wobec dzieci i ich rodzin;

* artykuły (19) w języku polskim, rosyjskim, ukraiński i angielskim na temat systemowych rozwiązań i metod pracy opiekuńczo-wychowawczej w polskim systemie pomocy społecznej;
* hasła (12)  w "Small Lexicon of the Early School Teacher", red. J. Karbowniczek, Fribourg 2013;

* sekretarz redakcji :"Scientific Bulletin of Chełm. Section of Pedagogy" (2013-2016);

* członek redakcji czasopisma studenckiego "Scientia" (2017 - aktualnie);

* opiekun Pedagogicznego Koła Naukowego (2013 - aktualnie);

* v-ce prezes Chełmskiego Towarzystwa Naukowego (2017-aktualnie);

 

Bibliografia

Bejger H., Dom dziecka jako środowisko stymulujące rozwój wychowanków o szczególnych potrzebach edukacyjnych, [w:] Rozwój integralny dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Środowisko i programy wspomagające, red. M. Babiarz, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce 2013.

Bejger H., Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego jako środowisko sprzyjające rozwojowi dziecka, [w:] Praca opiekuńczo-wychowawcza z dziećmi i młodzieżą, red. H. Bejger, R. Kartaszyńska, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Niżyn 2017.

Chmielnicka-Plaskota A., Łoza B., Szulc W., Podstawy arteterapii, [w:] Arteterapia, red. B. Łoza, A. Chmielnicka-Plaskota, cz. 1, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2014.

Czyż E. (red.), Dziecko i jego prawa, Komitet Ochrony Praw Dziecka, Warszawa 1992.

Lapoujade C., Arts in the Arts Therapies: A European Perspective. Preface, [w:] S. Scoble, M. Ross, C. Lapoujade, The Arts in Arts Therapies: A European Perspective, Plymouth Devon 2009.

Łoza B., Chmielnicka-Plaskota A. (red.), Arteterapia, cz. 3, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2016.

Milerski B., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Leksykon PWN, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2000.

Nęcka E., Orzechowski J., Słabosz A., Szymura B., Trening twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2012.

Nęcka E., Psychologia twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001.

Pałuba M., Terapia sztuką w schizofrenii, „Służba Zdrowia” (1997)63–64.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej; Dz. U. Nr 292, poz. 1720.

Sęk H., Wprowadzenie do psychologii klinicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2001.

Stańko-Kaczmarek M., Arteterapia i warsztaty edukacji twórczej, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013.

Szulc W., Arteterapia, narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; Dz. U. Nr 149, poz. 887.

Wojnar I., Kubin J. (red.), Edukacja wobec wyzwań XXI wieku, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 1996.

www.arttherapy.org (dostęp: 8.03.2018).

http://catainfo.ca/cata (dostęp: 8.03.2018).

http://tipy.interia.pl/artylul_11240,jak-zrobic-roze-metoda-quillingowa.html (dostęp:

03.2018).

http://www.anzata.org/about-arts-therapy (dostęp: 8.03.2018).

http://www.insea.org (dostęp: 10.03.2018).

http://www.kajros.pl/szulc/index.html (dostęp: 8.03.2018).

kinezis.pl/warsztat-z-art.-kinezjologii,30 (dostęp: 11.03.2018).

www.linie.org.pl/co-to-jest-arteterapia3/150–arteterapia-czyli-sztuka-i-tworczosc-kolorowym-lekarstwem (dostęp: 3.03.2018).

Opublikowane
2018-07-25
Jak cytować
Bejger, H. A. (2018). Arteterapia i edukacja twórcza w praktyce wychowawczej placówki socjalizacyjnej. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 13(2(48), 61-88. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1348.04