Ciało dziecka– przyczyna wykluczenia i narzędzie inkluzji na przykładzie instalacji performatywnej Izabeli Chlewińskiej
Abstrakt
Zaprezentowane w artykule przemyślenia dotyczą problemu cielesności jako narzędzia inkluzji. Instalacja performatywna „Ciało” Izabeli Chlewińskiej jest przykładem sztuki przybliżającej znaczenie pracy nad pogłębieniem świadomości ciała. W tekście poruszone są aspekty pracy z ciałem, dążące do włączania dziecka w świat doznań sensorycznych, świat mu bliski i potrzebny. Świat zmysłów i ruchu, który jest warunkiem prawidłowego rozwoju. Dotyczy to również pracy z cielesnością dzieci ze spektrum autyzmu. Za pomocą swobodnej ekspresji, działań pobudzających kreatywność, dzieci podczas wystawy pozostają w satysfakcjonującym „przepływie”, czyli zgodności działań z ich indywidualnymi wewnętrznymi potrzebami.
Bibliografia
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Washington.
Barrett, L.F. (2017). How emotions are made: The secret life of the brain. Houghton Mifflin Harcourt.
Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M. (1992). Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka [Weronika Sherborne’s method in therapy and support of child development], Warsaw: School and Pedagogical Publisher.
Csikszentmihalyi M. (1996). Psychologia optymalnego doświadczenia [The psychology of optimal experience], trans. M. Wajda, Warsaw: Studio Emka.
Damasio, A.R. (2000). Descartes’ error: Emotion, reason, and the human brain. New York: Quill.
Danielewicz D., Pisula E. (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem [Therapy and education of people with autism], Warsaw: Maria Grzegorzewska Academy of Special Education.
Fröhlich A. (1998). Stymulacja od podstaw [Basic stimulation], trans. Z. Białek, L. Czarkowska, A. Firkowska-Mankiewicz. Warsaw: WSiP.
Gallese V., Goldman A. (1998). Mirror neurons and the simulation theory of mind-reading, “Trends in Cognitive Science,” 2 (12), pp. 493–501.
Kepner J. (1991). Ciało w procesie psychoterapii Gestalt, [Body process: A Gestalt approach to working with the body in psychotherapy], trans. E. Knoll, Warsaw: Pusty Obłok.
Krasoń K. (2005). Wymiary ekspresji dziecięcej [Dimensions of child expression], [in:] Jakubiec S., Problemy społeczne dzieci twórczych [Social problems of creative children], Katowice: Children’s Expression Center at the Śląska Library.
Merleau-Ponty M. (2001). Fenomenologia percepcji [Phenomenology of perception], trans. M. Kowalska, J. Migasiński, Warsaw: Aletheia Foundation.
Panconesci E., Hautmann G. (1996). Psychophysiology of stress in dermatology. The psychobiologic pattern of psychosomatics, “Psychodermatology” 14, pp. 399-421.
Schier K. (2009). Piękne brzydactwo [A beautiful ugly thing], Warsaw: Scholar Scientific.
Serwińska J. (2018). “Senso Paka” budowanie relacji przez stymulację polisensoryczną [“Senso Paka”: building relationships through polysensory stimulation]. https://tera-piaspecjalna.pl/artykul/senso-paka-budowanie-relacji-przez-stymulacje-polisensoryczna (accessed: 10.06.2020).
Shusterman R. (2010). Świadomość ciała [Body Consciousness], trans. W. Małecki, S. Stankiewicz, Krakow: TAiWPN UNIWERSITAS.
Shusterman R. (2012). Body and the arts: The need for somaesthetics, “Diogenes,” 59(1–2) 7–20.
Sipowicz K., Pietras T. (2017). Wprowadzenie do pedagogiki inkluzyjnej (włączającej) [Introduction to inclusive pedagogy], Wrocław: Continuo.
Szeler K. (2007). Wybrane metody terapii osób dotkniętych autyzmem w świetle literatury [Selected methods of therapy for autistic people in literature], “Paedagogia Christiana,” vol. 20 no. 2, pp. 113–127.
[wk]. warszawska-kulturalna (2020). Co dwie sztuki to nie jedna – wystawa w Zachęcie [Two arts are better than one – the exhibition in Zachęta], http://warszawska-kultural- na.pl/dwie-sztuki-jedna-wystawa-zachecie (accessed: 03.05.2020)
Ad Verheul and Jan Hulsegge (http://www.isna-mse.org/assets/konferencja-snoezelen.pdf (accessed: 10.06.2020)
Intibag https://intibag.eu/pl/obiekty-sensoryczne (accessed: 01.05.2020)
Radio broadcast Sunday morning on Radio Dla Ciebie (February 16, 2020) https://www.rdc.pl/podcast/niedzielny-poranek-instalacja-cialo-na-wystawie-co-dwie-sztuki-to--nie-jedna (accessed: 01.05.2020)
Performative installation: The Body Authors of the exhibition: Iza Chlewińska, Tomasz Bergmann, and Miłosz
Sensory objects, Set design: Tomasz Bergmann. Performers: Izabela Chlewińska, Aneta Jankowska, Aleksandra Muszyńska-Bożek, Katarzyna Sitarz, Marta Bury, Krystian Łysoń. Music: Marcin Lenarczyk
Copyright (c) 2020 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
