Niestandardowe działania nauczycieli nauczania początkowego i wychowania przedszkolnego. Edukacja regionalna w czasie pandemii
Abstrakt
Edukacja regionalna jako integralny i obligatoryjny element kształcenia stawia przed nauczycielami wychowania przedszkolnego i nauczania początkowego wiele wyzwań dydaktycznych, które w okresie pandemii SARS–CoV–2 wymagają zastosowania niestandardowych metod pracy. Celem podjętej analizy naukowej była identyfikacja i charakterystyka nietypowych działań nauczycieli z perspektywy doświadczenia: dzieci w wieku 5–9 lat i ich matek w wieku 35–41 lat. W artykule przedstawiono zarys funkcjonowania placówek przedszkolnych i szkół podstawowych (ze szczególnym uwzględnieniem klas I–III) w okresie pandemii w latach 2020–2021. Skupiono się na zagadnieniach teoretycznych związanych z edukacją regionalną, jej istotą i miejscem w procesie wychowania i kształcenia dzieci. W badaniach zastosowano zbiorowe studium przypadku przy wykorzystaniu wywiadów indywidualnych, częściowo kierowanych, skoncentrowanych na problemie. Badania, o charakterze wstępnym, zrealizowano w 2021 r. na terenie miasta Olsztyn (województwo warmińsko-mazurskie). Należy poszerzyć je o grupy badawcze zróżnicowane pod względem zamieszkania.W doświadczeniach badanych można wyodrębnić wiele niestandardowych działań nauczycieli w zakresie edukacji regionalnej, odmiennych w stosunku do okresu przed pandemią. Rozumiane są przede wszystkim jako rozwiązania w procesie wychowania przedszkolnego i kształcenia początkowego, ale także postawy i sposoby myślenia nauczycieli.
Bibliografia
Angiel J., Repach E. (1999). Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie. Program autorski dopuszczony do użytku szkolnego prze MEN i wpisany do wykazu programów pod nr 4014–69/99, [w:] S. Bednarek (red.), Edukacja regionalna. Dziedzictwo kulturowe w zreformowanej szkole, Wrocław: MEN.
Bednarek S. (red.). (2000). Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie w zreformowanej szkole: materiały dla nauczycieli, Wrocław: MEN.
Bereźnicki F. (2018). Dydaktyk szkolna dla kandydatów na nauczycieli, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Brzezińska A.W., Hulewska A. Słomska J. (2006). Edukacja regionalna jak poznawać swój świat – wprowadzenie, [w:] A.W. Brzezińska, A. Hulewska J. Słomska (red.), Edukacja regionalna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 13–18.
Klim-Klimaszewska A. (2005). Pedagogika przedszkolna, Warszawa: PIW.
Kowolik P. (2006). Edukacja regionalna w przedszkolu i klasach młodszych szkoły podstawowej, Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
Kožuch A. (2021). Kreatywność w pracy nauczyciela i jego uczniów, Kraków: Societas Vistulana.
Lisowska K. (2019). Gwara a tożsamość kulturowa przedszkolaków – na przykładzie placówek przedszkolnych z terenu województwa warmińsko-mazurskiego, „Podstawy edukacji”, nr 12, s. 155–168. DOI:10.16926/pe.2019.12.12.
Mizerek H. (2017). Studium przypadku w badaniach nad edukacją. Istota i paleta zastosowań, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 1, s. 9–22.
Nikitorowicz J. (2011). Edukacja regionalna jako podstawa kreowania społeczeństwa obywatelskiego, [w:] A. Cudowska (red.), Kierunki rozwoju edukacji w zmieniającej się przestrzeni społecznej. Księga Jubileuszowa dedykowana profesorowi doktorowi habilitowanemu Michałowi Balickiemu, Białystok: Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, s. 23–32.
Petrykowski P.P. (2003). Edukacja regionalna. Problemy podstawowe i otwarte, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej Dz.U. 2017. Poz. 356.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19 Dz.U. 2s020. Poz. 410.
Rubacha K. (2016). Metodologia badań nad edukacją, Warszawa: Wydawnictwo Editions Spotkania.
Stake R.E. (1997). Studium przypadku, [w:] L. Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 120–146.
Szczepański M. S. (2003). Tożsamość regionalna – w kręgu pojęć podstawowych i metodologii badań. Między tożsamością indywidualną a społeczną – preliminaria. https://www.socjologiarozwoju.us.edu.pl [dostęp: 05.01.2021].
Podsumowanie roku szkolnego 2019/2020 (2020). https://www.gov.pl/web/edukacja–i–nauka/podsumowanie–roku–szkolnego–20192020 [dostęp: 07.01.2022].
Podsumowanie roku szkolnego 2020/2021 (2021). https://www.gov.pl/web/edukacja–i–nauka/podsumowanie–roku–szkolnego–20202021 [dostęp: 07.01.2022].
UNESCO (2021). COVID–19 Impact on Education, https://en.unesco.org/covid19/educationresponse [dostęp: 7.01.2022].
Copyright (c) 2022 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
