Czy słońce, czy deszcz: Filozofia szwedzkich przedszkoli dotycząca uczenia się naturze
Abstrakt
Szwedzkie przedszkola są znane na całym świecie, ponieważ są zbudowane na wartościach demokratycznych oraz zamiłowaniu do zabawy i odkrywczej nauki. Ostatni skok cywilizacyjny to znak, że powinniśmy poznać inne alternatywne rozwiązania dla rozwoju dziecka, takie jak szwedzka filozofia „Come Rain or Shine” i jej podejście do nauki na łonie natury. Celem tego konceptualnego artykułu jest opisanie filozofii uczenia się na świeżym powietrzu poprzez podzielenie się dobrymi praktykami wypracowanymi w szwedzkiej pedagogice przedszkolnej w ciągu ostatniego stulecia. Nasza wiedza opiera się w dużej mierze na ograniczonych danych zebranych w ramach narracyjnego przeglądu literatury, poświęconego temu tematowi. Tego typu wiedza może być postrzegana jako cenna lekcja dla tych krajów, które potrzebują systemowych rozwiązań w zakresie edukacji przedszkolnej.
Bibliografia
Arendale D. R. (2010). What is a Best Education Practice? [Unpublished manuscript] Department of Curriculum and Instruction, University of Minnesota, Minneapolis, MN.https://doi.org/10.13140/RG.2.2.24683.49442
Änggård E. (2010). Making Use of “Nature” in an Outdoor Preschool: Classroom, Home and Fairyland, “Children, Youth and Environments”, 20(1), 4–25. <http://www.jstor.org/stable/10.7721/chilyoutenvi.20.1.0004> [Accessed August 2, 2022]
Änggård E. (2014). Ett år i ur och skur: utomhuspedagogik i förskolan. Lund: Studentlitteratur.
Barratt Hacking E., Cushing D. F., Barratt R. (2020). Exploring the Significant Life Experiences of Childhoodnature, [in:] A. Cutter-Mackenzie-Knowles, K. Malone, E. Barratt Hacking (eds..), Research Handbook on Childhoodnature: Assemblages of Childhood and Nature Research, Cham: Springer.https://doi.org/10.1007/978-3-319-67286-1_46
Bennett J. (2005). Curriculum Issues in National Policy-making, “European Early Childhood Education Research Journal”, 13(2), 5–23. https://doi.org/10.1080/13502930585209641
Bennett J., Tayler C. (2006). Starting Strong II: Early Childhood Education and Care, Paris: OECD Publications.
<http://hdl.handle.net/11343/28324> [Accessed August 2, 2022]
Bruce C. S. (1994). Research Students’ Early Experiences of the Dissertation Literature Review, “Studies in Higher Education”, 19(2), 217–229. https://doi.org/10.1080/03075079412331382057
Bryman A. (2012). Social Research Methods, Oxford: Oxford University Press.
Charles C., Louv R. (2020). Wild Hope: The Transformative Power of Children Engaging with Nature, [in:] A. Cutter-Mackenzie-Knowles, K. Malone, E. Barratt Hacking (eds.), Research Handbook on Childhoodnature: Assemblages of Childhood and Nature ResearchCham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-67286-1_29
Cutter-Mackenzie-Knowles A., Malone K., Barratt Hacking, E. (2020). Childhoodnature: An Assemblage Adventure, [in:] A. Cutter-Mackenzie-Knowles, K. Malone, E. Barratt Hacking (eds.), Research Handbook on Childhoodnature: Assemblages of Childhood and Nature Research , Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-67286-1_2
Dahlberg G., Moss P., Pence A. R. (2006). Beyond Quality in Early Childhood Education and Care: Languages of evaluation, 2nd ed., London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203966150
Drougge S. (2001). I ur och skur i skolan: en beskrivning av och riktlinjer för I ur och skur i skolan med integrerat fritidshem. Stockholm: Friluftsfrämjandet.
European Union. (2011). Council conclusions of 15 June 2011 on early Childhood Education and Care: Providing all our Children with the Best Start for the World of Tomorrow, Brussels: Official Journal of the European Union.https://childhub.org/en/system/tdf/library/attachments/1195_childhoodcom_en_original.pdf?file=1&type=node&id=6518
Garvis S., Harju-Luukkainen H., Sheridan S., Williams P. (eds.). (2019). Nordic Families, Children and Early Childhood Education, Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-16866-7Given L. (ed.). (2008). The SAGE Encyclopaedia of Qualitative Research Methods, CA: SAGE Publications.
Gustavsson L. Söderberg L. (2021). I ur och skur: upplevelsebaserat lärande för en hållbar livsstil i praktiken. Hägersten: Friluftsfrämjandet I ur och skur utveckling AB.
International Handbook of Early Childhood Education. (2018). In M. Fleer & B. van Oers (Eds.), Springer Netherlands. https://link.springer.com/book/10.1007/978-94-024-0927-7
Key E. (1909). The Century of the Child, New York-London: G.P. Putnam’s Sons. https://archive.org/details/centurychild00frangoog/page/n178/mode/2up> [Accessed August 3, 2022]
Kodama R., Ohta M., Asai S. (2020). Transitions from Preschool to Primary School Education in Japan, “Ochanomizu University Studies in Arts and Culture”, 16(3), 183–95.
Korpi B. M. (2007). The Politics of Preschool: Intentions and Decisions Underlying the Emergence and Growth of the Swedish Preschool, Stockholm: The Ministry of Education and Research. <https://www.government.se/49d31b/contentassets/4b768a5cd6c24e0cb70b4393eadf4f6a/the-politics-of-pre-school---intentions-and-decisions-underlying-the-emergence-and-growth-of-the-swedish-pre-school.pdf> [Accessed August 3, 2022]
Kölz K. (2022). Garden-based Learning in a Reggio Emilia inspired Swedish Preschool with a Permaculture Garden: A Case Study [Master thesis, Gothenburg University], Gothenburg University Library Repository.
<http://hdl.handle.net/2077/70629> [Accessed August 3, 2022]
Lenz Taguchi H. (2011). Investigating Learning, Participation and Becoming in Early Childhood Practices with a Relational Materialist Approach, “Global Studies of Childhood”, 1(1), 36–50. https://doi.org/10.2304/gsch.2011.1.1.36
Linde S. (2010). The Skogsmulle Concept, “Friluftsframjandet“. <http://www.friluftsframjandet.se/guest/357> [Accessed August 3, 2022]
Louv R. (2008). Last Child in the Woods: Saving our Children from Nature-deficit Disorder, Algonquin Books of Chapel Hill.
Lumholdt H., Klasen-McGrath M. (2007). The Swedish Preschool Class: One of a Kind,. Publication based on a Swedish National Agency for School Improvement. <https://www.skolverket.se/download/18.6bfaca41169863e6a656ec9/1553960281330/pdf1965.pdf> [Accessed August 3, 2022]
Malaguzzi L. (1998). History, Ideas and Basic Philosophy: An Interview with Lerra Gandini, [in:] C. Edwards, L. Gandini, G. Forman (eds.), The Hundred Languages of Children: The Reggio Emilia Approach – Advanced Reflections. Second Edition,Greenwich, Conn: Ablex Pub. Corp.
<http://www.worldcat.org/oclc/37109154> [Accessed August 3, 2022]
Matthews G. (1996). The Philosophy of Childhood, Harvard University Press.
McDonnel L. (2013). Playful by Nature: Transforming the Ecological Imagination through Play and Narrative Learning: The Case of the Swedish “Rain or Shine (I ur och skur)” pedagogy [Master thesis, Norwegian University of Life Sciences]. Norwegian University of Life Sciences Repository.
<https://nmbu.brage.unit.no/nmbu-xmlui/handle/11250/187925> [Accessed August 3, 2022]
Murris K. (2016). The Posthuman Child: Educational Transformation through Philosophy with Picture Books, Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315718002
Nitecka-Walerych, A. (2019). Forest Kindergartens – Education Response to Children’s Needs, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Dlugosza w Czestochowie. https://doi.org/10.16926/p.2019.28.18
Nordic Social Pedagogical Approach to Early Years. (2017). [in:] C. Ringsmose, G. Kragh-Müller (eds.), International Perspectives on Early Childhood Education and Development, Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-42557-3
Nunomura S. (2005). Significance of ‘Nature Play’ in an Early Stage of Childhood: The Study Conducted by Nomura Yoshibei, “Research on Early Childhood Care and Education in Japan”, 43(2), 148–55.
Obradović J., Sulik M.J., Shaffer A. (2021). Learning to Let Go: Parental Over-Engagement Predicts Poorer Self-Regulation in Kindergartners, “Journal of Family Psychology”, 35(8), 1160–1170. http://dx.doi.org/10.1037/fam0000838
Ohlsson A. (2015). Utomhuspedagogik: utveckling och lärande i naturen. (1. uppl.) Stockholm: Gothia Fortbildning.
Samborska I. (2022). Ekologia integralna jako przestrzeń uczenia się szacunku przez dziecko w wieku przedszkolnym, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 17(1(64)), 11–24.
Sandell K., Öhman J. (2010). Educational Potentials of Encounters with Nature: Reflections from a Swedish Outdoor Perspective, “Environmental Education Research - ENVIRON EDUC RES”, 16, 113-132. https://doi.org/10.1080/13504620903504065
Swedish National Agency for Education (2019). Curriculum for the Preschool, Lpfö 18, <https://www.skolverket.se/publikationsserier/styrdokument/2019/curriculum-for-the-preschool-lpfo-18> [Accessed August 3, 2022]
Szlaużys J. (2019). Leśne przedszkole jako alternatywna forma wczesnej edukacji, „Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN”, nr 2 (12), 94–107.
Weikart D. P. (2000). Early Childhood Education: Need and Opportunity. Paris: II EP. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000122380.locale=en
Wendin Å. (2014). “All Kids are Monkeys at Heart”: Nature as the Child’s Natural Habitat in a Southern Swedish Outdoor Preschool, [in:] C. Burke, I. Grosvenor, B. Norelin (eds.), Engaging with Educational Space: Visualising Spaces of Teaching and Learning, Umeå: Institutionen för ide-och samhällsstudier.
Copyright (c) 2022 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
