Wartość języka/języków domu rodzinnego w procesie kreowania tożsamości kulturowej dzieci wychowywanych w rodzinach mieszanych
Abstrakt
W artykule zaprezentowano zagadnienia zakorzenione w obszarze badań nad rodziną i tożsamością. W naszym kraju rośnie liczba dzieci wychowywanych w środowisku zróżnicowanym kulturowo, które uczęszczają do polskich placówek edukacyjnych. Z tego względu badania dotyczące wychowania i edukacji dzieci w wieku przedszkolnym, które wychowują się w rodzinach binacjonalnych i mieszkają poza obszarem pogranicza terytorialnego nabierają szczególnego znaczenia dla nauczycieli i edukatorów. Celem artykułu jest ukazanie sposobów konstruowania przez rodziny polsko-włoskie mieszkające w Krakowie językowego środowiska dla wychowywanych w nich dzieci.Prezentowane wyniki badań uzyskane zostały w ramach projektu badawczego, którego celem była analiza i interpretacja subiektywnych doświadczeń polskich matek wychowujących dzieci w wieku przedszkolnym z partnerami narodowości włoskiej. Materiał badawczy zebrano w czasie indywidualnych, pogłębionych, częściowo ustrukturyzowanych wywiadów z dziesięcioma matkami. W pierwszej części artykułu przedstawiono założenia teoretyczne wskazujące na fundamentalną rolę języka w procesie kreowania tożsamości kulturowej przez człowieka. Następnie zaprezentowano wyniki badań ukazujące różne rodzaje działań podejmowanych przez dorosłych członków badanych rodzin, które miały na celu wspieranie akwizycji języka włoskiego przez dzieci. Bogaty opis praktyk dorosłych członków rodzin polsko-włoskich w obszarze wychowania językowego, który wyłania się z narracji badanych matek daje możliwość osobom bezpośrednio zaangażowanym w wychowanie i edukację dzieci do poznania codzienności ich rodzinnego środowiska wychowawczego.
Bibliografia
Bartmiński, J. (2006). Językowe podstawy obrazu świata. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Beck, U. i Beck-Gernsheim, E. (2013). Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej. (M. Sutowski, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gibbs, G. (2011). Analiza danych jakościowych (M. Brzozowska-Brywczyńska, tłum.), Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kłoskowska, A. (2005). Kultury narodowe u korzeni. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kubinowski, D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – metodyka – ewaluacja. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kurcz, I. (2007). Wstęp. Jakie problemy psychologiczne może rodzić dwujęzyczność? W: I. Kurcz (red.), Psychologiczne aspekty dwujęzyczności (s. 9–39). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Kvale, S. (2011). Prowadzenie wywiadów (A. Dziuban, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lipińska, E. i Seretny, A. (2018). Od języka pierwszego przez odziedziczony i drugi do języka ojczystego – o polszczyźnie polskiego ucznia imigranta/reemigranta. W: P.E. Gębal (red.), Edukacja wobec migracji. Konteksty glottodydaktyczne i pedagogiczne (s. 83–101). Księgarnia Akademicka.
Miles, M.B. i Huberman, A.M. (2000). Analiza danych jakościowych (S. Zabielski, tłum.). Trans Humana.
Niedbalski, J. (2013). Odkrywanie CAQDAS. Wybrane bezpłatne programy komputerowe wspomagające analizę danych jakościowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Nikitorowicz, J. (2007). Edukacja międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne.
Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nikitorowicz, J. (2012). Język domu rodzinnego jako rdzenna wartość kreująca tożsamość międzykulturową. Wychowanie w Rodzinie, 5, 67–82. https://doi.org/10.23734/wwr20121.067.082
Nowak-Dziemianowicz, M. (2016). Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólnota w procesie poszukiwania tożsamości. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Ogrodzka-Mazur, E. (2011). Rodzina i dziecko w otoczeniu wielokulturowym. Relacje międzypokoleniowe i ich rola w przekazie wartości. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur i A. Szczurek-Boruta (red.), Edukacja międzykulturowa – dokonania, problemy, perspektywy (s. 15–71). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Otwinowska-Kasztelanic A. (2018). Wielojęzyczni uczniowie: gdzie jest ich miejsce w polskiej szkole? Języki Obce w Szkole, 3, 77–85.
Paleczny, T. (2008). Socjologia tożsamości. Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Oficyna Wydawnicza AFM.
Pressure.to. (2007). Weft QDA (v. 1.0.1). [Program komputerowy]. Uptodown. https://weft-qda.en.uptodown.com/windows
Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Slany, K. i Strzemecka, S. (2016). Kapitał rodzinny i rodzinność w przestrzeni transnarodowej. Na przykładzie badań polskich rodzin w Norwegii. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 42(3), 255–282.
Sztompka, P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Wydawnictwo Znak.
Slany, K., Ślusarczyk, M. i Krzyżowski, Ł. (2014). Wpływ współczesnych migracji Polaków na przemiany więzi społecznych, relacje w rodzinie i relacje międzygeneracyjne. Komitet Badań nad Migracjami PAN. http://www.kbnm.pan.pl/images/pdf/Krystyna_Slany_ekspertyza.pdf
Slany, K., Ślusarczyk, M. i Pustułka, P. (2016). Polskie rodziny transnarodowe: dzieci, rodzice, instytucje i więzi z krajem. Komitet Badań nad Migracjami PAN. http://www.kbnm.pan.pl/images/Ekspertyza_KBNM_2016_Polskie_rodziny_transnarodowe.pdf
Wojnarowska, A. (2019). Dwukulturowość w wychowaniu dziecka. Z narracji polskich matek dzieci ze związków z partnerami narodowości włoskiej. [Praca doktorska.] Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. https://rep.up.krakow.pl/xmlui/handle/11716/6792
Wróblewska-Pawlak K. (2013). Naturalna dwujęzyczność, czyli o dwujęzycznym wychowaniu dzieci. Języki Obce w Szkole, 1, 88–97.
Copyright (c) 2023 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
