Książki questingowe Beaty Sarnowskiej jako narzędzie kształtowania dziecięcej wiedzy o dziedzictwie kulturowym
Abstrakt
W ostatnich latach w Polsce obserwujemy rosnącą popularność questingu, czyli odmiany gry miejskiej, jako formy turystyki kulturowej. Przedmiotem rozważań prezentowanych w niniejszym artykule były książki dla dzieci autorstwa Beaty Sarnowskiej z serii „Miejskie Tajemnice”, które określane są nieutrwalonym jeszcze w literaturoznawstwie mianem literatury questingowej. Przeprowadzone przez nas badania miały na celu ustalenie, czy możliwe jest transponowanie questingu na formę literacką, oraz czy zabieg ten udał się w przypadku książek Sarnowskiej. Aby odpowiedzieć na te pytania dokonano analizy formalnej, stylistycznej i treściowej utworów w oparciu o zdefiniowane w literaturze przedmiotu cechy questingu. Wykazała ona, że treść badanych książek odzwierciedla najważniejszą cechę questingu, jaką jest popularyzowanie wiedzy o dziedzictwie kulturowym w ramach gry miejskiej. Odnotowano także zgodność analizowanych pozycji z tradycyjnym questem na płaszczyźnie formalnej i stylistycznej. Utwory Sarnowskiej ukazują dzieciom dziedzictwo kulturowe jako wartość, w postaci, która stanowi połączenie preferowanych przez nie form rozrywki (gra) z klasyczną książką, podtrzymując dodatkowo zainteresowanie literaturą.
Bibliografia
Brumann, C. (2014). Heritage agnosticism: A third path for the study of cultural heritage. Social Antropology, 22(2), 173–188.
Chałas, K. i Łobacz, M. (2020). Przymioty osoby ludzkiej, edukacja aksjologiczna i wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. Wydawnictwo KUL.
Clark, D. i Glazer, S. (2004). Questing: A guide to creating community treasure hunts. University Press of New England.
Czarnecka, K. (2016). Quest, czyli edukacja przez zabawę. Próba wstępnej prezentacji gatunku. Język. Religia. Tożsamość, 1, 27–42.
Czarnecka, K. (2017). Zagadka jako konstytutywna część poetyki questu. Język. Religia. Tożsamość, 2, 189–202.
Czas dzieci. (b.d.). Wielka afera w teatrze lalek. CzasDzieci. https://czasdzieci.pl/ksiazki/ksiazka,404674a-wielka_afera_teatrze.html
Denek, K., Dymara, B. i Korzeniowska, W. (2009). Dziecko w świecie wielkiej i małej ojczyzny. Impuls.
Droba, G. i Przepióra, S. (2014). Potencjał gier miejskich i questingu jako narzędzi marketingu terytorialnego – analiza na przykładzie działań Rzeszowa. Modern Management Review, 19(21), 35–45.
Hobsbawm, E. i Ranger, T. (2008). Tradycja wynaleziona (M. Godyń i F. Godyń, tłum.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kobyliński, Z. (2012). Dziedzictwo kulturowe – wartość i własność. W: S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot i A. Zalewska (red.), Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji (s. 1143–1158). Wydawnictwo Poznańskie.
Makuch, D.W. (2015). Zalety kulturowej teorii gatunku w pracy historyka literatury na przykładzie polskiej fantastyki naukowej drugiej połowy XIX wieku. Academia.edu. https://www.academia.edu/44819303/Zalety_kulturowej_teorii_gatunku_w_pracy_historyka_literatury_na_przykładzie_polskiej_fantastyki_naukowej_drugiej_połowy_XIX_wieku
Musiał, W. (2017, 16 listopada). Tajemnica krakowskich pocztówek – questing dla juniorów. Juniorowo. https://www.juniorowo.pl/tajemnica-krakowskich-pocztowek-questing-dla-juniorow/
Petrykowski, P. (2003). Edukacja regionalna. Problemy podstawowe i otwarte. Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Sarnowska, B. (2016). Tajemnica zaginionej kotki. Wydawnictwo Skrzat.
Sarnowska, B. (2017). Tajemnica krakowskich pocztówek. Wydawnictwo Skrzat.
Sarnowska, B. (2019a). Tajemnica profesora w meloniku. Wydawnictwo Skrzat.
Sarnowska, B. (2019b). Tajemnica zielonej teczki. Wydawnictwo Skrzat.
Silberman, N.A. (2015). Heritage places: Evolving conceptions and changing forms. W: W. Logan, M.N. Craith i U. Koch (red.), A companion to heritage studies (s. 29–40). Wiley-Blackwell.
Smalec, A. (2015). Gry miejskie oraz questing jako forma komunikacji i kreowania wizerunku regionu. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, 40, 195–205.
Torowska, J. (2008). Edukacja na rzecz dziedzictwa kulturowego. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
UNESCO. (2003). Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego sporządzona w Paryżu dnia 17 października 2003 r. Dz.U. 2011, nr 172, poz. 1018. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111721018/O/D20111018.pdf
Wilczyński, Ł. (2011, 4 października). Questing – nowy trend w turystyce. Konferencje.pl. https://www.konferencje.pl/art/questing-nowy-trend-w-turystyce,1091.html
Witosz. B. (2001). Gatunek: sporny (?) problem współczesnej refleksji tekstologicznej. Teksty Drugie: Teoria Literatury, Krytyka, Interpretacja, 5(70), 67–85. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r2001-t-n5_(70)/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r2001-t-n5_(70)-s67-85/Teksty_Drugie_teoria_literatury_krytyka_interpretacja-r2001-t-n5_(70)-s67-85.pdf
Copyright (c) 2023 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
