Aspekty prawne diagnozowania dzieci oraz realizowanie w tym zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej przez szkołę i rodziców

Abstrakt

Artykuł dotyka problematyki profesjonalnego diagnozowania dzieci i młodzieży w szkole, placówkach oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Został w nim zawarty aktualny stan prawny dotyczący diagnozowania dzieci oraz wydawania w tym zakresie opinii i orzeczeń. Ponadto omówiono problematykę statusu prawnego zespołów i uprawnienia prawnych opiekunów dotyczące składania wniosków o wydanie opinii i orzeczeń oraz prawne możliwości odwołania od podjętych przez zespoły rozstrzygnięć. Poruszono również problematykę relacji przepisów proceduralnych zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające przy publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych oraz przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Należy się zgodzić z poglądami wyrażonymi w piśmiennictwie i orzecznictwie sądów administracyjnych, iż przepisy obu tych aktów prawnych nie wykluczają się, ale wzajemnie uzupełniają. Autorzy wskazali, iż nie ma zgodności co do charakteru prawnego orzeczenia wydawanego przez zespoły. Spór dotyczy tego, czy jest to akt administracyjny wykazujący cechy decyzji administracyjnej czy decyzja administracyjna. Z uwagi na brak jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie oraz spory w doktrynie, problematyka ta jest nadal trudna do jednoznacznego opisania. Ponadto w niniejszym artykule zostały zawarte nie tylko informacje na temat stanu prawnego i obowiązków nałożonych na szkoły i placówki, ale również realia funkcjonowania placówek oświatowych (podkreślono fakt braku odpowiednich funduszy na pełne etaty dla specjalistów). Niewątpliwie problem ten najbardziej dotknął placówki najmniejsze pod względem liczebności dzieci, czyli szkoły na wsiach i w małych miasteczkach. Przekłada się to na opóźnienie w zakresie identyfikacji dysfunkcji lub zaburzeń oraz rozpoznawania sytuacji kryzysowych. Taka sytuacja wpływa również na zmniejszone możliwości dostępu do pomocy terapeutycznej adekwatnej do zdiagnozowanych potrzeb. Autorzy podkreślają także konieczność permanentnego rozwoju; tak nauczycieli, wychowawców, jak i innych specjalistów pracujących na terenie szkoły lub poza nią. Trzeba mieć na względzie fakt, że tylko gruntowna wiedza połączona z czynnym i zgodnym zaangażowaniem na rzecz dziecka jest jedyną, a zarazem słuszną drogą nie tylko trafnej i pełnej diagnozy, ale raczej wyznacza ona szlak moralnej powinności. Nie ulega wątpliwości, iż do podążania nim w sposób szczególny zaproszeni, a zarazem zobowiązani są ci, w których ręce zostaje powierzone dziecko.