Aspekty prawne diagnozowania dzieci oraz realizowanie w tym zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej przez szkołę i rodziców

  • Łukasz Burliga Pedagog w Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Gronkowie Doktorant Akademii Ignatianum w Krakowie Zawodowy Kurator Sądowy w Sądu Rejonowego w Nowym Targu
  • Anna Zdańska Radca Prawny Absolwentka studiów doktoranckich Uniwersytetu Śląskiego Pracownik Krajowego Biura Wyborczego
Słowa kluczowe: diagnoza, pomoc psychologiczno-pedagogiczna, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, dzieci, rodzice, szkoła

Abstrakt

Artykuł dotyka problematyki profesjonalnego diagnozowania dzieci i młodzieży w szkole, placówkach oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Został w nim zawarty aktualny stan prawny dotyczący diagnozowania dzieci oraz wydawania w tym zakresie opinii i orzeczeń. Ponadto omówiono problematykę statusu prawnego zespołów i uprawnienia prawnych opiekunów dotyczące składania wniosków o wydanie opinii i orzeczeń oraz prawne możliwości odwołania od podjętych przez zespoły rozstrzygnięć. Poruszono również problematykę relacji przepisów proceduralnych zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające przy publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych oraz przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Należy się zgodzić z poglądami wyrażonymi w piśmiennictwie i orzecznictwie sądów administracyjnych, iż przepisy obu tych aktów prawnych nie wykluczają się, ale wzajemnie uzupełniają. Autorzy wskazali, iż nie ma zgodności co do charakteru prawnego orzeczenia wydawanego przez zespoły. Spór dotyczy tego, czy jest to akt administracyjny wykazujący cechy decyzji administracyjnej czy decyzja administracyjna. Z uwagi na brak jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie oraz spory w doktrynie, problematyka ta jest nadal trudna do jednoznacznego opisania. Ponadto w niniejszym artykule zostały zawarte nie tylko informacje na temat stanu prawnego i obowiązków nałożonych na szkoły i placówki, ale również realia funkcjonowania placówek oświatowych (podkreślono fakt braku odpowiednich funduszy na pełne etaty dla specjalistów). Niewątpliwie problem ten najbardziej dotknął placówki najmniejsze pod względem liczebności dzieci, czyli szkoły na wsiach i w małych miasteczkach. Przekłada się to na opóźnienie w zakresie identyfikacji dysfunkcji lub zaburzeń oraz rozpoznawania sytuacji kryzysowych. Taka sytuacja wpływa również na zmniejszone możliwości dostępu do pomocy terapeutycznej adekwatnej do zdiagnozowanych potrzeb. Autorzy podkreślają także konieczność permanentnego rozwoju; tak nauczycieli, wychowawców, jak i innych specjalistów pracujących na terenie szkoły lub poza nią. Trzeba mieć na względzie fakt, że tylko gruntowna wiedza połączona z czynnym i zgodnym zaangażowaniem na rzecz dziecka jest jedyną, a zarazem słuszną drogą nie tylko trafnej i pełnej diagnozy, ale raczej wyznacza ona szlak moralnej powinności. Nie ulega wątpliwości, iż do podążania nim w sposób szczególny zaproszeni, a zarazem zobowiązani są ci, w których ręce zostaje powierzone dziecko.

Bibliografia

Adamiak B., Borkowski J., Kodeks Postępowania Administracyjnego. Komentarz. Wydanie 12.

Dawidowicz W., Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu, Warszawa 1962.

Dołęga Z., Problemy metodologiczne diagnozy psychologicznej dzieci przedszkolnych, [w:] Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku przedszkolnym red. Z. Dołęga, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.

Grabisa S., Postępowanie logopedyczne. Diagnoza, programowanie terapii, terapia, „Logopedia”, T. 37, Lublin 2008.

Guzik-Tkacz M., Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice, „Żak”, Warszawa 2011.

Janowicz Z., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym, Warszawa-Poznań 1987.

Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna, „Żak”, Warszawa 2006.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późniejszymi zmianami.

Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, PWN, Warszawa 1995.

Ochendowski E., Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń 2004.

Plich M., Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, LEX 2013, komentarz do art. 71b, punkt 6 i wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 2 lipca 2014 r. sygn. akt IV SA/Po 223/14, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/B77495E06A.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające przy publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. Nr 733, poz. 1072).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. (Dz.U. Nr 733, poz. 1072).

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 267).

Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. tekst jednolity (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572).

Wysocka E., Diagnoza w resocjalizacji, PWN, Warszawa 2008.

http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc

http://www.poradnia- nt.nowotarski.pl/site/index.ph/opiniowaniei-orzecznictwo

http://eduentuzjasci.pl/

http://www.legalis.pl/

Opublikowane
2016-07-01
Jak cytować
Burliga, Łukasz, & Zdańska, A. (2016). Aspekty prawne diagnozowania dzieci oraz realizowanie w tym zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej przez szkołę i rodziców. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 9(33/3), 67-88. https://doi.org/10.35765/eetp.2014.0933.04