Dysleksja istnieje naprawdę! – Jak ją rozpoznać i zrozumieć
Abstrakt
Artykuł stanowi teoretyczne i krytyczne studium problemu dysleksji – jednego z najpowszechniejszych i najczęściej występujących współcześnie zaburzeń rozwojowych. W pierwszej części artykułu ukazana została historia badań nad dysleksją w Polsce i na świecie, uporządkowano związaną z tym zaburzeniem terminologię oraz powstające na przestrzeni lat klasyfikacje. W dalszej części autorka przedstawia najbardziej znane definicje dysleksji i podejmuje próbę krytycznej analizy tychże w kontekście prawidłowego diagnozowania oraz błędów popełnianych w terapii. Następnie przedstawione zostały koncepcje etiologiczne, poszukujące przyczyn dysleksji. Zwrócono także uwagę na najwcześniejsze objawy tego zaburzenia, które pozwalają na jego rozpoznanie i podjęcie terapii już w wieku przedszkolnym. Postulat wczesnego diagnozowania zagrożenia dysleksją jest bowiem jednym z głównych celów artykułu, tuż obok próby podjęcia walki z powszechnie popełnianym błędem redukowania dysleksji jedynie do kłopotów w czytaniu i pisaniu. W artykule przedstawiono szerokie spektrum problemów związanych z dysleksją, podano przykłady niepowodzeń szkolnych, jakie mogą wystąpić u dziecka dyslektycznego, a także podkreślono aspekt emocjonalnych skutków sytuacji życiowej, w jakiej znajduje się osoba dotknięta tym zaburzeniem. Tytuł artykułu jest aluzją do często powtarzanych insynuacji, że dysleksja jest jedynie fanaberią współczesności i sposobem na uniknięcie konieczności sprostania niektórym wymaganiom szkolnym. Treść artykułu, wyjaśniając i porządkując zagadnienia, próbuje się tym tezom przeciwstawić, a jednocześnie rozpoznać rzeczywiste objawy zaburzenia.Bibliografia
Bakker D.J., Neuropsychological treatment of dyslexia, Oxford University Press, New York 1990.
Bogdanowicz M., O dysleksji czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu: odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, Linea, Warszawa 1994.
Bogdanowicz M., Portrety nie tylko sławnych osób z dysleksją, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2008.
Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2002.
Bogdanowicz M., Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu – dysleksja rozwojowa, [w:] Logopedia. Pytania i odpowiedzi – podręcznik akademicki, red. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1999, s. 815–859.
Cieszyńska J., Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, wyd. 2 popr. i poszerz., Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2005.
Cieszyńska-Rożek J., Zaburzenia linearnego porządkowania, czyli dysleksja, [w:] Nowe podejście w diagnozie i terapii logopedycznej – metoda krakowska, red. J. Cieszyńska, Z. Orłowska-Popek, M. Korendo, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2010.
Cieszyńśka J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2008.
Drath A., Dysleksja, „Szkoła Specjalna” 1959, nr 6.
Jaklewicz H., Zaburzenia mowy pisanej i czytanej u dzieci, [w:] Zaburzenia mowy u dzieci, red. J. Szumska, PZWL, Warszawa 1982, s. 51–57.
Korendo M., Dysleksja – problem wciąż nieznany, http://www.konferencje-logopedyczne.pl/2,a,do-pobrania.htm, (dostęp: maj 2012).
Korendo M., Dysleksja – problem cywilizacyjny, http://www.konferencje-logopedyczne.pl/2,a,do-pobrania.htm, (dostęp: maj 2012).
Korendo M., Specyfika postrzegania wzrokowego u dzieci z dysleksją, [w:] Biologiczne uwarunkowania rozwoju zaburzeń mowy, red. M. Michalik, „Nowa Logopedia”, t. 2, Kraków 2011, s. 113–122.
Korendo M., Strategie czytania uczniów dyslektycznych, http://www.konferencje-logopedyczne.pl/2,a,do-pobrania.htm, (dostęp: maj 2012).
Krasowicz G., Język, czytanie, dysleksja, AWH Antoni Dudek, Lublin 1997.
Krasowicz-Kupis G. (red.), Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2009.
Krasowicz-Kupis G., Psychologia dysleksji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Kurowska B., Dziecko ryzyka dysleksji w przedszkolu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2011.
Lipowska M., Dysleksja i ADHD współwystępujące zaburzenia rozwoju. Neuropsychologiczna analiza deficytów pamięci, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011.
Maruszewski M., Mowa a mózg. Zagadnienia neuropsychologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1970.
Rourke B.P., Nonverbal learning disabilities: The syndrome and the model, Guilford Press, New York 1989.
Sawa B., Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, WSiP, Warszawa 1987.
Spionek H., Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych, WSiP, Warszawa 1985.
Spionek H., Zaburzenia psychoruchowe rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 1965.
Spionek H., Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, PWN, Warszawa 1985.
Copyright (c) 2014 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
