Wychowanie "dzieci trudnych" w koncepcji Jana Kuchty
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie poglądów Jana Kuchty – pedagoga okresu międzywojennego – na temat wychowania dzieci trudnych: zuchwałych i włóczęgów. Zaprezentowane treści wpisują się w obszar badawczy historii wychowania, a także pedeutologii historycznej. Przeprowadzona analiza i interpretacja publikacji pedagogicznych Kuchty została przeprowadzona z pomocą metodologii badań historyczno-pedagogicznych. W artykule, oprócz zarysu biografii naukowej Kuchty, zaprezentowano sposób rozumienia przez niego pojęcia „dzieci trudne”, a także charakterystykę dzieci zuchwałych oraz dzieci włóczęgów. Opisywany autor dużą wagę przywiązywał do analizy zachowań dzieci zuchwałych, tworząc na jej podstawie propozycje oddziaływań wychowawczych na terenie szkoły. Z kolei w przypadku dzieci włóczęgów istotne dla Kuchty było poznanie przyczyn włóczęgostwa. Dopiero na tej podstawie proponował określone działania o charakterze wychowawczym, o których skuteczności miało decydować przede wszystkim podmiotowe traktowanie dzieci przez wychowawców i nauczycieli oraz tworzenie życzliwej atmosfery wychowawczej. Postulowanym efektem końcowym wychowywania dzieci trudnych miało być przywrócenie ich do życia w społeczeństwie oraz przygotowanie do kierowania się w postępowaniu wartościami ogólnoludzkimi, narodowymi, państwowymi i religijnymi.
Bibliografia
Baumgarten, F. (1937). Kłamstwo dzieci i młodzieży (na podstawie ankiety w szkołach łódzkich). Nasza Księgarnia.
Blaustein, L., (1936). Lenistwo u dzieci i młodzieży. Księgarnia „Książka” A. Mazzucato.
Chmaj, L. (1963). Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Kabzińska, Ł. (2002). Dziecko jako przedmiot poszukiwań badawczych w myśli pedagogicznej przełomu XIX/XX wieku. W: K. Jakubiak i W. Jamrożek (red.), Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. T. 2: Dzieje nowożytne (s. 21–51). Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej.
Kostkiewicz, J. (2013). Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918–1939. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kowolik, P. (2013). Dziecko trudne. Nauczyciel i Szkoła, 54, 93–99.
Kuchta, J. (1929). Zabawy krakowskich „dzieci włóczęgów” w porze zimowej. Chowanna, 1, 195–207.
Kuchta, J. (1930). Dążenia do kompensacji u dziecka włóczęgi a postawa wychowawcza, Chowanna, 2, 69–90.
Kuchta, J. (1933). Dziecko włóczęga. Wyd. M. Arcta.
Kuchta, J. (1936a). Dziecko trudne do wychowania. Część szczegółowa: Typy. Księgarnia „Książka” A. Mazzucato.
Kuchta, J. (1936b). Dziecko włóczęga. Z cyklu: Dzieci trudne do wychowania, Księgarnia Tow. Szkoły Ludowej we Lwowie.
Kuchta, J. (1937). Dzieci trudne do wychowania w świetle badań psychologii głębi (K.G. Jung – K. Baudoin). Nowa Druk. Lwowska.
Kulczycki, A. (1937). Uczeń kłamca. Księgarnia R. Schweitzera.
Librachowa, M. (1922). Niektóre typy dzieci trudnych, Praca Szkolna, 3, 39-42.
Możdżeń, S.I. (2001). Inspiracje katolickiej myśli wychowawczej w Polsce do połowy XX wieku. Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
Okoń, W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Smolińska-Theiss, B. (2003). Dzieciństwo. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, (t. 1, s. 868–872). Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Smolińska-Theiss, B. i Theiss, W. (2003). Stulecie dziecka: między mitem a zniewoleniem. W: J. Wilk (red.), Stulecie dziecka. Blaski i cienie (s. 87–97). Katedra Pedagogiki Rodziny KUL.
Smolińska-Theiss, B. (2010). Rozwój badań nad dzieciństwem – przełomy i przejścia. Chowanna, 1, 13–26.
Smolińska-Theiss, B. (2012). Dziecko w szkole – szkoła w służbie dziecku. Przegląd Pedagogiczny, 1, 11–24.
Sterling, W. (1903). Dziecko nerwowe. Wyd. M. Arcta.
Śniehota, F. (1931). Charakter i typy jedynaków. Stowarzyszenie Chrześcijańsko-Narodowego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych.
Wincławski, W. (2004). Kuchta Jan Andrzej (1900–?). W: W. Wincławski, Słownik biograficzny socjologii polskiej, T. 2: I–M. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Wnęk, J. (2011). Działalność naukowa Jana Kuchty. Biuletyn Historii Wychowania, 27, 157–171.
Wnęk, J. (2012). Dziecko w polskiej literaturze naukowej 1918–1939. ASPRA-JR.
Wołoszyn, S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Strzelec.
Copyright (c) 2023 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
