Kultura pedagogiczna rodziców jako czynnik sprzyjający kształtowaniu i wzmacnianiu rezyliencji u dzieci
Abstrakt
Przemiany społeczno-kulturowe z jednej strony stwarzają szanse rozwojowe, a z drugiej stanowią zagrożenie i wymuszają konieczność zmiany. Współczesny człowiek, aby nadążyć za tempem życia, musi reagować na zmiany, adaptować się do nich oraz aktywnie w nich uczestniczyć. Ważne staje się nabycie nowych umiejętności. Dlatego pojawiają się nowe oczekiwania i wymagania związane z wychowaniem rodzinnym najmłodszego pokolenia. W tej perspektywie ujawnia się zjawisko resilience/rezyliencji, które może być sposobem na dostosowanie się do zmiennych okoliczności oraz sprzyjać otwartości na modyfikację w warunkach pojawiających się barier i nieprzewidzianych wydarzeń życiowych. Kultura pedagogiczna rodziców jest zjawiskiem, które zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ w zależności od jej poziomu, może przyczyniać się do dobrostanu oraz sukcesu życiowego i edukacyjnego dziecka lub do jego niepowodzeń. Celem artykułu jest naukowa refleksja nad kulturą pedagogiczną rodziców w kontekście kształtowania rezyliencji u dzieci, która może być źródłem budowania i utrzymania ich psychicznej odporności i dobrostanu. Postawiono problem badawczy: w jaki sposób elementy strukturalne kultury pedagogicznej rodziców mogą przyczyniać się do kształtowania i wzmacniania rezyliencji dziecka? Dla realizacji postawionego celu zastosowano syntetyczno-analityczny przegląd literatury istotnej dla podejmowanej problematyki. Dokonane analizy odwołują się przede wszystkim do ujęcia kultury pedagogicznej rodziców przez Józefa Wilka oraz psychologicznych i pedagogicznych
Bibliografia
Bereźnicka, M. (2015). Kultura pedagogiczna rodziców w społeczeństwie informacyjnym. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Błasiak, A. i Dybowska, E. (2021). Wzmacnianie rezyliencji w rodzinie – współczesną potrzebą. Roczniki Pedagogiczne, 13(49), 59–72. https://doi.org/10.18290/rped21134.6
Cudak, H. (1997). Rola ośrodków nieszkolnych w kształtowaniu kultury pedagogicznej rodziców. Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.
Cudak, S. (2007). Świadomość wychowawcza rodziców. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 6, s. 414). „Żak”.
Doniec, R. (2001). Rodzina wielkiego miasta. Przemiany społeczno-moralne w świadomości trzech pokoleń. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Doniec, R. (2008). Kultura pedagogiczna rodziców w ponowoczesnej kulturze. W: B. Muchacka (red.), Rodzina w kontekście współczesnych problemów wychowania (s. 207–220). Wydawnictwo Naukowe PAT.
Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Jundziłł, I. (1980). Rola zawodowa pedagoga szkolnego. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Junik, W. (2012). Teoretyczne i empiryczne podstawy wzmacniania rezyliencji (resilience) u dzieci z rodzin z problemem alkoholowym. Dziecko Krzywdzone, 11(3), 27–45.
Kawula, S. (1975). Świadomość wychowawcza rodziców. Stan aktualny, niektóre uwarunkowania i skutki oraz perspektywy. Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Kawula, S. (2007). Kultura pedagogiczna rodziców jako czynnik stymulacji rozwoju i wychowania najmłodszego pokolenia. W: S. Kawula, J. Brągiel i A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki (s. 301–324). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Konaszewski, K. (2020). Pedagogika wrażliwa na resilience. Studium teoretyczno-empiryczne. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Maciaszkowa, J. (1980). O współżyciu w rodzinie. Osobowość a spostrzeganie. Nasza Księgarnia.
Opozda, D. (2012). Struktura i treść jednostkowej wiedzy o wychowaniu. Studium pedagogiczne wiedzy rodziców i jej korelatów. Towarzystwo Naukowe KUL. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
Rutkowska, M. (2015). Rezyliencja jako interdyscyplinarna kategoria analityczna i jej zastosowanie w pedagogice. Studia i Badania Naukowe, 9(1), 29–46.
Smulczyk, M. (2016). Resilience a edukacja. Rola fenomenu skutecznej adaptacji w osiągnięciach szkolnych. Forum Oświatowe, 28(2), 203–222.
Suchodolski, B. (1990). Wychowanie mimo wszystko. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Świdrak, E. (2013). Świadomość wychowawcza we współczesnej rodzinie. Wydawnictwo KUL.
Wilk, J. (2021). Pedagogika rodziny. Wydawnictwo Narracje.
Copyright (c) 2024 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
