Kształtowanie gotowości uczniów do improwizacji muzycznej w kontekście wybranych założeń teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona

Słowa kluczowe: edukacja muzyczna, improwizacja, audiacja, teoria uczenia się muzyki, motywy tonalne i rytmiczne, zdolności muzyczne

Abstrakt

Artykuł jest próbą zasygnalizowania wybranych założeń teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona w kontekście rozwijania gotowości do improwizowania muzyki w warunkach szkolnych i pozaszkolnych, rozumianej jako jeden z instrumentów międzyludzkiej komunikacji, którą można rozwijać poprzez dialog muzyczny z użyciem motywów tonalnych i rytmicznych. Artykuł jest także subiektywną odsłoną wartości płynących w teorii uczenia się muzyki w kontekście rozwijania gotowości do improwizacji muzycznej uczniów w różnym wieku. Rozwijanie gotowości do improwizacji muzycznej polega na asymilacji motywów tonalnych i rytmicznych do słownika muzycznego uczniów po to, aby mogli wchodzić w dialog muzyczny z innymi. Dzieję się tak dzięki aktywnemu doświadczaniu muzyki przez uczniów w kontekście jednostkowym i społecznym. W rozwijaniu gotowości do improwizacji muzycznej uczeń wychodzi od aktywnego słuchania, powtarzania i asymilowania motywów muzycznych stanowiących punkt wyjścia do złożonych operacji myślowych związanych z audiacją muzyczną, która jest dla muzyki, tym czym myślenie dla języka. Efektem zastosowania koncepcji improwizacji zaproponowanej w teorii uczenia się muzyki będzie w procesie edukacji muzycznej zwiększenie aktywności twórczo-ekspresyjno-improwizacyjnych uczniów oraz rozwijanie słownictwa tonalnego, rytmicznego i melodycznego, niezbędnego do samodzielnego podejmowania aktywności twórczej i improwizacyjnej z pełną świadomością, biorąc pod uwagę procesy audiacji muzycznej.

Biogram autora

Maciej Kołodziejski, Akademia Mazowiecka w Płocku

Dr hab., prof. AMP, Wydział Nauk Humanistycznych i Informatyki, Akademia Mazowiecka w Płocku, pedagog i muzyk, rzeczoznawca podręczników do muzyki MEN, autor kilku monografii autorskich, redaktor kilkunastu monografii zbiorowych, autor kilkudziesięciu artykułów i rozdziałów naukowych, recenzent w czasopismach naukowych. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół obszarów pedagogiki muzyki, wczesnej edukacji muzycznej, szkolnej edukacji artystycznej, pedagogiki twórczości i kreatywności, pedeutologii.

Bibliografia

Abeles, H. F., Hoffer, Ch. R., & Klotman, R. H. (1994). Foundations of music education (2nd ed.). Cengage Learning.

Alfred, D. M. (2021). Speaking music: A historical study of Edwin Gordon’s music learning theory. Graduate Theses, Dissertations, and Problem Reports, 11534. https://researchrepository.wvu.edu/etd/11534

Azzara, C. D. (1993). Audiation-Based improvisation techniques and elementary instrumental students’ music achievement. Journal of Research in Music Education, 41(4), 328–342. https://doi.org/10.2307/3345508

Azzara, C. D. (1999). An aural approach to improvisation. Music Educators Journal, 86(3), 21–25. https://doi.org/10.2307/3399555

Azzara, C. D., & Grunow, R. F. (2006). Developing musicianship through improvisation. Book 1 – Vocal edition. GIA Publications.

Beckstead, D. (2013). Improvisation: Thinking and playing music. Music Educators Journal, 99(3), 69–74. http://www.jstor.org/stable/23364264

Biasutti, M. (2017). Teaching improvisation through Processes: Applications in Music education and implications for general education. Frontiers in Psychology, 8, 911. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00911

Bonna, B. (2005). Rodzina i przedszkole w kształtowaniu umiejętności muzycznych dzieci. Zastosowanie koncepcji Edwina E. Gordona. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Bonna, B. (2016). Zdolności i kompetencje muzyczne uczniów w młodszym wieku szkolnym. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Burczyk, I. (2016). Głos w muzykoterapii. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 11(3/41), 225–238. https://doi.org/10.14632/eetp.2016.11.41.225

Çenberci, S., & Tufan, E. (2023). Effect of music education based on Edwin E. Gordon’s theory on children’s developmental music aptitude and social emotional learning skills. International Journal of Music Education. https://doi.org/10.1177/02557614231196973

Chodkowski, A. (Ed.). (2001). Encyklopedia muzyki. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Colwell, R., & Abrahams, F. (2021). Edwin Gordon’s contribution: An appraisal. Visions of Research in Music Education, 16, 6. https://opencommons.uconn.edu/vrme/vol16/iss2/6

Edmund, D. C., & Keller, E. C. (2019, November 1). A way of being in music: Guiding principles for improvisation in the general music classroom. National Association for Music Education. https://nafme.org/blog/guiding-principles-improvisation-general-music-classroom

Elliot, D. (1995). Music matters: A new philosophy of music education. Oxford University Press.

Ferand, E. T. (1940). Improvisation in music history and education. Papers of the American Musicological Society, 115–125. http://www.jstor.org/stable/43873094

Gardner, H. (2002). Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce (A. Jankowski, Trans.). Media Rodzina.

Gnitecki, J. (2008). Eksplikacja pojęcia „przedmiot badań pedagogiki”. In K. Rubacha (Ed.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki (pp. 13–46). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Gordon, E. E. (1989). Audiation, music learning theory, music aptitude, and creativity. Suncoast Music Education Forum on Creativity, 75–81. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED380341.pdf

Gordon, E. E. (1997). Umuzykalnianie niemowląt i małych dzieci. Teoria i wskazówki praktyczne (A. Kuchtowa & A. Zielińska, Trans.). Zamiast Korepetycji.

Gordon, E. E. (1998). Harmonic improvisation readiness record and rhythm improvisation readiness record. GIA Publications.

Gordon, E. E. (1999a). All about audiation and music aptitudes. Music Educators Journal, 86(2), 41–44. https://doi.org/10.2307/3399589

Gordon, E. E. (1999b). Sekwencje uczenia się w muzyce. Umiejętności, zawartość i motywy. Teoria uczenia się muzyki (A. Zielińska-Croom & E. Klimas-Kuchtowa, Trans.). Wyższa Szkoła Pedagogiczna.

Gordon, E. E. (2001). Music aptitude and related tests. GIA Publications.

Gordon, E. E. (2008). Clarity by comparison and relationship: A bedtime reader for music educators. GIA Publications.

Gordon, E. E. (2012). Learning sequences in music: Skill, content, and patterns. GIA Publications.

Gordon, E. E. (2016). Teoria uczenia się muzyki. Niemowlęta i małe dzieci (E. Klimas-Kuchtowa, Trans.). Harmonia Universalis.

Grashel, J. (1991). A review of selected studies using Gordon’s audiation theory. Applications of Research in Music Education, 10(1), 30–34. https://doi.org/10.1177/875512339101000107

Gutek, G. L. (2003). Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji (A. Kacmajor & A. Sulak, Trans.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Hanson, J. (2019). Meta-Analytic evidence of the criterion validity of Gordon’s music aptitude tests in published music education research. Journal of Research in Music Education, 67(2), 193–213. https://doi.org/10.1177/0022429418819165

Hart, J. T. (2014). Guided metacognition in instrumental practice. Music Educators Journal, 101(2), 57–64. http://www.jstor.org/stable/43288923

Hickey, M., & Webster, P. R. (2001). Creative thinking in music. Music Educators Journal, 88(1), 19–23.

Jankowski, W. (2010). Pięć tez przeciw deprecjacji muzyki w szkole. In A. Białkowski, M. Grusiewicz & M. Michalak, D. Szwarcman (Ed.), Edukacja muzyczna w Polsce. Diagnozy, debaty, aspiracje (pp. 131–140). Fundacja „Muzyka Jest dla Wszystkich”.

Kierzkowski, M. (2010). Analiza wybranych czynników warunkujących rozwój muzyczny dziecka. Sztuka. Kultura. Edukacja. Rocznik Naukowy, 1, 16–29.

Kołodziejski, M. (2011). Koncepcja Edwina E. Gordona w powszechnej edukacji muzycznej. Wydawnictwo PWSZ.

Kołodziejski, M. (2012). Muzyka i wielostronna edukacja dziecka. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej.

Kołodziejski, M. (2022). Wybrane refleksje nad audiacją gordonowską. Roczniki Humanistyczne, 70(12), 277–290. https://doi.org/10.18290/rh227012.18

Kołodziejski, M., & Pazur, B., (2020). Do improwizacji „kuchennymi schodami” w kontekście pedagogiki muzycznej Edwina E. Gordona. Ars Inter Culturas, 9, 195–216.

Kołodziejski, M., & Pazur, B. (2022). Improwizacja jako rodzaj kreatywności muzycznej w świetle teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 17(2/65), 25–46. https://doi.org/10.35765/eetp.2022.1765.02

Krasny, B. Z. (2020). Rozwój w świetle podstawowych kategorii myśli Johna Deweya. Studia Paedagogica Ignatiana, 23(1), 149–169. https://doi.org/10.12775/SPI.2020.1.008

Liperote, K. A. (2006). Audiation for beginning instrumentalists: Listen, speak, read, write. Music Educators Journal, 93(1), 46–52. https://doi.org/10.2307/3693430

Majzner, R. (2017). Wybrane kierunki optymalizacji edukacji muzycznej w klasach początkowych szkoły podstawowej w opiniach studentów. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika, 14, 203–213.

McCarthy, M., & Goble, J. S. (2002). Music education philosophy: Changing times. Music Educators Journal, 89(1), 19–26. https://doi.org/10.2307/3399880

Miner, B. (2007). Fostering musical creativity in the elementary classroom. Inquiry Journal, 8. https://scholars.unh.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1007&context=inquiry_2007

Navarro Ramón, L., & Chacón-López, H. (2021). The impact of musical improvisation on children’s creative thinking. Thinking Skills and Creativity, 40. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2021.100839

Pérez-Ibáñez, I. (2018). Dewey’s thought on education and social change. Journal of Thought, 52(3–4), 19–31. https://www.jstor.org/stable/90026735

Przybylska-Zielińska, A. (2023). Zdolności muzyczne i kompetencje wokalne uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej w kontekście założeń teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. [Unpublished doctoral dissertation]. Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Reimer, B. (1991). A philosophy of music education. Journal of Aesthetics and Art Criticism, 49(3), 279–280.

Reimer, B. (2022). A philosophy of music education: Advancing the vision (3rd ed.). State University of New York Press.

Schön, D. A. (1992). The theory of inquiry: Dewey’s legacy to education. Curriculum Inquiry, 22(2), 119–139. https://doi.org/10.2307/1180029

Shuler, S. C. (2021). A critical examination of the contributions of Edwin Gordon’s music learning theory to the music education profession. Visions of Research in Music Education, 16, 7. https://opencommons.uconn.edu/vrme/vol16/iss2/7

Shuter, R. (1969). Some problems in psychology of musical ability. Journal of Research in Music Education, 17(1), 90–93. https://doi.org/10.2307/3344193

Sloboda, J. A. (1999). Emocje i znaczenie w przekazie muzycznym – perspektywy psychologiczne (A. Miśkiewicz, Trans.). In J. A. Sloboda, Poznanie, emocje i wykonanie. Trzy wykłady z psychologii muzyki (pp. 31–48). Wydawnictwo AMFC.

Sloboda, J. A. (2002). Umysł muzyczny. Poznawcza psychologia muzyki (A. Białkowski, E. Klimas-Kuchtowa & A. Urban, Trans.). Wydawnictwo AMFC.

Toropova, A. V., Gadzhieva, Z. S., & Malukhova, F. V. (2016). Musicality: A phenomenon of nature, culture and identity. International Electronic Journal of Mathematics Education, 11(5), 1373–1382. https://www.iejme.com/article/musicality-a-phenomenon-of-nature-culture-and-identity

Trzos, P. A. (2009). Preferencje barwy dźwięku i zdolności muzyczne w nauce gry na instrumencie dętym. Badania edukacyjne nad adaptacją teorii uczenia się muzyki EE Gordona. Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie.

Trzos, P. A. (2018). Umiejętności audiacyjne uczniów na etapie edukacji wczesnoszkolnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Valerio, W. (n.d.). The Gordon approach: Music learning theory. The Alliance for Active Music Making. https://www.allianceamm.org/resources/gordon

Woodford, P. G. (1996). Evaluating Edwin Gordon’s music learning theory from a critical thinking perspective. Philosophy of Music Education Review, 4(2), 83–95.

Woody, R. H. (2012). Playing by ear: Foundation or frill? Music Educators Journal, 99(2), 82–88. https://doi.org/10.1177/0027432112459199

Opublikowane
2024-09-23
Jak cytować
Kołodziejski, M. (2024). Kształtowanie gotowości uczniów do improwizacji muzycznej w kontekście wybranych założeń teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 19(3(74), 101-116. https://doi.org/10.35765/eetp.2024.1974.06