Edukacja muzealna dla dzieci. Alternatywne przestrzenie
Abstrakt
Muzeum jest dzisiaj postrzegane jako alternatywne miejsce dla edukacji szkolnej. Wypracowane metody upowszechniania i udostępniania zbiorów odnoszą się w znacznej mierze do teorii uczenia się Johna Deweya, Jeana Piageta, Jeromego Brunera, Marii Montessori, Davida Kolba czy Howard Gardnera. Współczesna edukacja muzealna dzieci polega na przyjaznym, relacyjnym uczeniu się w zorganizowanej i zaaranżowanej przestrzeni. Centrum stanowi człowiek i jego aktywność własna, metody poglądowe przeplatają się z możliwością dotykania obiektów, sprawdzania ich funkcji. Stosowane są edukacyjne metody prowadzące do odkrywania, odczytywania znaczeń i sensów. Współczesne muzea są również przestrzeniami otwartymi dla wielopokoleniowych, i zróżnicowanych grup uczących się. Rozwijają rodzaj krytycznej świadomości, umożliwiają udział w zbiorowych działaniach. Wpływając pośrednio na zmiany osobiste, stają przestrzeniami socjalizacji dla najmłodszych. Artykuł przedstawia problematykę alternatywnej edukacji najmłodszych w działaniach podejmowanych przez współczesne muzea. Nawiązując do rozwijających się w Europie i na świecie muzeów dla dzieci, prezentuje nowe praktyki edukacyjne w polskich muzeach.Bibliografia
Adamiec P., Skrzynia pełna tajemnic, „Muzealnictwo”, (2011)52.
Borusiewicz M., Nauka czy rozrywka? Nowa muzeologia w europejskich definicjach muzeum, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2012.
Dittwal A.M., Brooklińskie Muzeum w Nowym Jorku, Muzealnictwo”, (2010)51.
Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, konteksty, perspektywy rozwoju. Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce, red. M. Szeląg, Biblioteka Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2012.
Edukacja muzealna. Antologia tłumaczeń, red. M. Szeląg, J. Skutnik, wyd. Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań 2010.
Frommelt W., Mayrhofer H., Zacharias W., Eltern spielen, Kinderlernen, München 1972.
Głowacz A., Między oświeceniową misją muzeum a innowacyjną ofertą edukacyjną, „Muzealnictwo”, (2010)51.
Hein G., Edukacja muzealna, [w:] Edukacja muzealna. Antologia tłumaczeń, red. M. Szeląg, J. Skutnik, Muzeum Narodowe, Poznań 2010.
Hooper-Greenhill E., Museums and Education, New York 2010.
Jagodzińska K., Muzealna nadprodukcja? „Muzealnictwo”, (2011)52.
Karczewski L., Kłopoty z partycypacją. Nowa muzeologia i agoniczna demokracja, [w:] Edukacja kulturalna jako projekt publiczny, red. M. Kosińska, K. Sikorska, A. Skórzyńska, Galeria Miejska Arsenał, Poznań 2012.
Karwasz G., Kruk J., Idee realizacje dydaktyki interaktywnej – wystawy, muzea i centra nauki, Toruń 2012.
König G., Kinder und Jugendmuseen in Deutschland, Opladen 2002.
Krall M., Młodzieżowe koło przyjaciół muzeum przy liceum pedagogicznym i studium nauczycielskim w Tarnowie, [w:] W kręgu wychowania przez sztukę, red. I. Wojnar, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1974.
Kruk J., Doświadczenie, reprezentacja i działanie wśród przedmiotów i rzeczy. Projektowanie edukacyjne, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
Kunysz A., Współdziałanie muzeów ze szkołami w realizacji celów wychowawczych nauczania historii na przykładzie muzeów Ziemi Przemyskiej, Nowy Sącz 1984.
Lewalter D., Bedingungen und Effekte von Museumsbesuchen, [w:] H. Kunz-Ott, S. Kudorfer, T. Weber, Kulturelle Bildung im Museum, Bielefeld 2009.
Liebertz Ch., Kunstdidaktische Aspekte in der useumspädagogik: Entwicklung u. Gegenwart, Weinheim 1988.
Liebich H., Mobile dezentrale Museumanimation – Museumsbus, [w:] H. Liebich, W. Zacharias (Hg), Vom Umgang mit Dingen. Auf dem Weg zum Kinder - und Jugendmuseum. Ein Reader zur Museumspädagogik heute, München 1987.
Mansweld B., Muzea w odrodzonej Rzeczpospolitej (1918-1939), „Spotkania z Zabytkami”, (2001)8.
Midura F., Funkcja muzeów w patriotycznym wychowaniu młodzieży i pogłębianiu jej więzi z tradycjami regionalnymi, [w:] Materiały z konferencji wizytatorów KOiW oraz wizytatorów metodyków zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, odbytej w Tarnowie, w dniach 19-22 września 1983 r., Warszawa 1983, s. 8.
Muzea i uczenie sie przez całe życie – podręcznik europejski, Warszawa 2013.
Muzea – szkole. Informator dla nauczycieli, Warszawa 1993.
Muzeum Historyczne w Krakowie, Informator dla szkół 2013/2014.
Nieweth H., Museumbus mit „Geschichte zum Anfassen” oder wie eine alt – ehrwürdige Institution mobil wird und Kinder über seine Schwellen lockt, Unna 1985.
Pater R., Miejsce muzeum w edukacji dzieci i młodzieży, [w:] Kultura artystyczna w przestrzeni wychowania, red. B. Żurakowski, Wydawnicwto Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
Pater R., Muzea dla dzieci i młodzieży – współczesne przestrzenie edukacji, [w:] Kierunki rozwoju edukacji w zmieniającej się przestrzeni społecznej, red. A. Cudowska, Wydawnictwo Transhumana, Białystok 2011.
Pater R., W poszukiwaniu standardów edukacji muzealnej, „Muzealnictwo”, (2012)53.
Pazzini K.J., Gegenständlichkeit und sinnliche Erfahrung als Erziehungsmoment, [w:] H. Liebich, W. Zacharias, Vom Umgang mit den Dingen. Auf dem Weg zum Kinder-und Jugendmuseums. Ein Reader zur Museumspädagogik heute, München 1987.
Popczyk M., Muzeum sztuki. Od Luwru do Bilbao, Muzeum Śląskie, Katowice 2006.
Popp M., Kindermuseen in den USA, Nürnberg 1993.
Popp M., Stellungsnahme des „Bundesverbandes der deutschen Kinder - und Jugendmuseen“ zur PISA-Studie, Bundesverband der deutschen Kinder - und Jugendmuseen e.V., Nürnberg, am 20. Jan. 2002.
Schwan S., Lernen und Wissenserwerb in Museum, [w:] H. Kunz-Ott, S. Kudorfer, T. Weber, Kulturelle Bildung im Museum, Bielefeld 2009.
Skutnik J., Rodziny w muzeum – wybrane obszary analizy, http://www.edukacjamuzealna.pl/artykuly.aspx?o=4795 (dostęp: 12.11.2013).
Szeląg P., Wprowadzenie do historii edukacji muzealnej w Polsce, [w:] Edukacja muzealna w Polsce. Sytuacja, kontekst, perspektywy rozwoju. Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce, red. M. Szeląg, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów: Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2012.
Szuman S., O sztuce i wychowaniu estetycznym, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990.
Wenschenfelder K., Zacharias W., Handbuch Museumspädagogik, Orientierung und Methoden für die Praxis, Schwann, Düsseldorf 1981.
Zacharias W., Initiative und Innovation Kinder-und Jugendmuseum. Auf dem Weg zu einem neuen Kinder und Jugendkulturort in der Stadt, [w:] H.J., Glinka, Kulturelle und politische Partizipation von Kinder: Interessenvertretung und Kulturarbeit für und durch Kinder, DJI, Deutsches Jugendinstitut, München 1999.
Zacharias W., Kulturpädagogik. Kulturelle Jugendbildung. Eine
Einführung, Leske-Budrich, Opladen 2001.
Zacharias W., Zeitphänomen Musealisierung: das Verschwinden der Gegenwart und die Konstruktion der Erinnerung, München 1990.
Copyright (c) 2013 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
