Kształcenie wrażliwości emocjonalnej i społecznej przyszłych nauczycieli metodami edukacji kulturalnej i arteterapii

Abstrakt

Artykuł porusza problem wrażliwości emocjonalnej i społecznej niezbędnej w zawodzie nauczyciela i demonstruje metody jej kształtowania. Omawia pojęcia podstawowe z tym związane, takie jak: wrażliwość emocjonalna, społeczna, moralna, sensoryczna, empatia, edukacja kulturalna oraz prezentuje autorski program „Edukacji kulturalnej z arteterapią” adresowany do studentów pedagogiki. Zgodnie z koncepcją H. Reada oraz I. Wojnarowej drogą do kształcenia wrażliwości jest wychowanie przez sztukę. Autorka uważa, że nie powinno ono zakończyć się na etapie nauki szkolnej, ponieważ kontakt ze sztuką może też być formą dydaktyki dorosłych – andragogiki. Nauczyciele, podobnie jak inni zawodowo pomagający, muszą być wrażliwi na problemy człowieka w skali jednostkowej i globalnej, a te można dostrzec bardziej wyraziście poprzez pryzmat sztuki. Studenci edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej przygotowywani są do pełnienia roli arteterapeuty. W trakcie zajęć doświadczają na sobie wpływu arteterapii. Arteterapia receptywna w wypadku biblioterapii polega na: czytaniu tekstów literatury pięknej – poezji i prozy, formą arteterapii wizualnej jest oglądanie wybranych dzieł sztuki i refleksja nad ich znaczeniem, formą muzykoterapii – słuchanie wybranych utworów muzyki klasycznej. Podstawą teoretyczną arteterapii opartej na kulturze jest autorska koncepcja kulturoterapii. W artykule podane są przykłady zajęć poświęconych analizowaniu różnych stanów emocjonalnych i wypowiedzi studentów opisujące wrażenia i emocje pojawiające się pod wpływem różnych dzieł sztuki.