Miejsce osób tożsamowościowo Głuchych w modelu otwartej edukacji XXI wieku

Słowa kluczowe: kultura Głuchych, tożsamość, system edukacji, dwujęzyczność, inkluzja

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest sytuacji osób niesłyszących w systemie edukacyjnym promującym multikulturowość i transkulturowość. Uwzględnia się tu specyfikę funkcjonowania i identyfikacji tożsamowościowej jednostki żyjącej jednocześnie w „świecie ciszy”, ale w „społeczeństwie dźwięku”. Zwraca się uwagę na tworzenie środowiska edukacyjnego sprzyjającego rozwojowi kulturowości Głuchych oraz znoszącego bariery biopsychospołeczne, w tym komunikacyjne. Praca skupiona jest wokół wsparcia rozwoju dziecka z wadą słuchu, które nie jest w stanie rozwinąć mowy dźwiękowej na poziomie umożliwiającym swobodną komunikację i eksplorację świata. Wzrastając jednak w kulturze Głuchych, może ono percypować rzeczywistość, budując relacje i tworząc reprezentacje poznawcze w Polskim Języku Migowym.

Bibliografia

Aronson E., Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Bardziejewska M., Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolatków?, [w:] Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, red. A. Brzezińska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.

Czub M., Wiek niemowlęcy. Jak rozpoznać potencjał dziecka?, [w:] Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, red. A. Brzezińska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.

Czyż A., Idea edukacji włączającej w opinii pedagogów, [w:] Segregacja – integracja – inkluzja, red. B. Grochmal-Bach, A. Czyż, A. Skoczek, Wydawnictwo WAM, Kraków 2013.

Czyż A., Od segregacji po inkluzję ‒ refleksje, [w:] W drodze ku dorosłości – wyzwania i szanse dla procesu edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, red. S. Kurzeja, M. Penczka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Gnome, Katowice 2014.

Czyż A., W stronę świata dźwięków, [w:] Interdyscyplinarne aspekty wczesnej diagnozy logopedycznej, red. J. Trzaskalik, Wydawnoctowo WSZP Hlonda, Mysłowice 2015.

Erikson E.H., Dzieciństwo i społeczeństwo, Wydawnictwo Rebis, Poznań 1997.

Golka M., Socjologia kultury, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.

Irasiak A., Edukacja dwujęzyczna dla rozwoju językowego dzieci Głuchych w kontekście założeń edukacji międzykulturowej, „Forum Oświatowe” 27 (2015)1.

Jagier A., Kosowska M., Relacje dziecka z wadą słuchu w szkole, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2011.

Kirejczyk K., Ewolucja systemów kształcenia dzieci głuchych, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 1967.

Leicester M., Integrowanie nierówności, [w:] Integracja dzieci o specjalnych potrze­bach. Wybrane zagadnienia etyczne, red. G. Fairbairn, S. Fairbairn, Wydawnictwo Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2000.

Marcia J.E., Development and validation of ego-identity status, “Journal of Personality and Social Psychology” 5 (1966)3.

Marcia J.E., Ego identity development, [w:] Handbook of adolescent psychology, red. J. Adelson, New York: John Wiley, New York 1980.

McAdams D.P., The development of a narrative identity, [w:] Personality psychology: Recent trends and emerging directions, red. D.M. Buss, N. Cantor, New York: Springer-Verlag. New York 1989.

Mreńca E., Podsumowanie konferencji naukowej Głusi jako mniejszość językowa i kulturowa, „Niepełnosprawność – Zagadnienia Problemy Rozwiązania” 17 (2015)4.

Nikitorowicz J., Dialog kultur w społeczeństwie wielokulturowym i w działaniach edukacji międzykulturowej w kontekście integracji, [w:] Edukacja międzykulturowa w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, red. A. Paszko, Wydawnictwo BiblioTheca, Kraków 2004.

Nikitorowicz J., Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 1995.

Nikitorowicz J., Tożsamość kulturowa w kontekście wyzwań edukacji międzykulturowej, [w:] Edukacja – różnica i tożsamość, red. K. Rędziński, I. Wagner, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza. Częstochowa 2004/2005.

Nunes T., Pretzik U., Ollson J., Deaf Children’s social relationships in mainstream schools, “Journal of Deaf Education International” (2001)3.

Wilimborek B., Nauczanie języka migowego osób słyszących, „Języki w Europie” (2015)4.

Wróbel M., Działalność kulturaln-społeczna osób niesłyszących. Praca licencjacka napisana pod kierunkiem Anny Czyż, Uniwersytet Pedagogiczny im KEN w Krakowie, Kraków 2016.

Znaniecki F., Nauki o kulturze, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1971.

Opublikowane
2017-07-01
Jak cytować
Czyż, A. (2017). Miejsce osób tożsamowościowo Głuchych w modelu otwartej edukacji XXI wieku. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 12(2(44), 13-24. https://doi.org/10.35765/eetp.2016.1244.01