Włoskie koncepcje wychowania i edukacji dziecka w wieku przedszkolnym. Metoda Marii Montessori i podejście Reggio Emilia
Abstrakt
Szkic ten przybliża dwie włoskie koncepcje wychowania i edukacji dziecka w wieku przedszkolnym: metodę Montessori i podejście Reggio Emilia. Choć powstawały one w odrębnych okresach historycznych i realiach polityczno-społecznych, w odniesieniu do wartości, takich jak miłość i szacunek do dziecka czy respektowanie jego praw rozwojowych, obydwie koncepcje mają wiele wspólnego. Tym, co je łączy, jest wiara w potencjał i nieograniczone zasoby dziecka, a także przeniesienie akcentu z aktywności nauczyciela w stronę aktywności dziecka. W odniesieniu do metody Montessori, w podejściu Reggio Emilia silniej uwypuklony jest aspekt relacji i interakcji w dziecięcym procesie uczenia. Wspólnotowy wymiar, będący od początku istnienia przedszkoli Reggio Emilia podstawą ich funkcjonowania, jest jedną z najistotniejszych różnic pomiędzy zaprezentowanymi podejściami, i w związku z tym odmiennymi rozwiązaniami edukacyjnymi. W artykule przedstawiono podłoże powstania koncepcji M. Montessori (początek XX w.) i podejścia Reggio Emilia (lata 50. XX w.). W obydwu systemach zaprezentowano wizję dziecka i nauczyciela oraz istotę środowiska wychowawczo-edukacyjnego tworzonego dla dzieci w przestrzeni instytucjonalnej. Założeniem autorek tekstu było przywołanie myśli, rozważań i refleksji twórców oryginalnych włoskich teorii pedagogicznych.
Bibliografia
Dahlberg G., Moss P., Introduction. Our Reggio Emilia, [w:] In Dialogue with Reggio Emilia: Listening, researching, and learning, red. C. Rinaldi, Routledge, London 2006.
Drynda D., Geneza Nowego Wychowania w Polsce, [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 14, red. Cz. Majorek, A. Meissner, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 2000.
Gandini L., History, Ideas, and Basic Principles: An Interview with Loris Malaguzzi, [w:] The Hundred Languages of Children. The Reggio Emilia Experience in Transformation, red. C. Edwards, G. Forman, L. Gandini, Preager, Santa Barbara 2012.
Guz S. (red.), Metoda Marii Montessori. Historia i współczesność, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994.
Guz S., System pedagogiczny Marii Montessori w teorii i praktyce, [w:] Metoda Marii Montessori. Historia i współczesność, red. S. Guz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994.
Kupisiewicz Cz., Z dziejów teorii i praktyki wychowania. Podręcznik akademicki, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012.
Łatacz E., Jak wychowywać dzieci? Zarys teorii pedagogicznej Marii Montessori, Pracownia AA, Warszawa 1995.
Łatacz E., Recepcja teorii pedagogicznej Marii Montessori w Polsce do roku 1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1996.
Łatacz E., Życie i działalność pedagogiczna Marii Montessori po roku 1910, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Paedagogica et Psychologica” 1995, nr 35.
Malaguzzi L., Commentary towards a code for reading the exibit, [w:] Catalogue of the exibit “The Hundred Languages of Children”, red. T. Filipini, V. Vecchi, Reggio Children S.r.l., Reggio Emilia 2006.
Malaguzzi L., For an Education Based on Relationships, „Young Children” 1993 nr 1, https://www.reggioalliance.org/downloads/malaguzziyoungchildren.pdf (dostęp: 08.01.2018).
Malaguzzi L., Initiation to logical-mathematical thought according to Jean Piaget, [w:] Loris Malaguzzi and the Schools of Reggio Emilia. A selection of his writings and speeches, 1945–1993, red. P. Cagliari, M. Castagnetti, C. Giudici., C. Rinaldi, V. Vecchi, P. Moss, Routledge, London 2016.
Malaguzzi L., The environment [w:] Catalogue of the exibit “The Hundred Languages of Children”, red. T. Filipini, V. Vecchi, Reggio Children S.r.l., Reggio Emilia 2006.
Malaguzzi L., The Hundred Languages of Children, [w:] Catalogue of the exibit “The Hundred Languages of Children”, red. T. Filipini, V. Vecchi, Reggio Children S.r.l., Reggio Emilia 2006.
Malaguzzi L., The new guidelines for Scuola dell’infanzia, [w:] Loris Malaguzzi and the Schools of Reggio Emilia. A selection of his writings and speeches, 1945–1993, red. P. Cagliari, M. Castagnetti, C. Giudici., C. Rinaldi, V. Vecchi, P. Moss, Routledge, London 2016.
Malaguzzi L., The pupil, the class and the teacher in an educational dynamic, in the experience of psycho-pedagogy, [w:] Loris Malaguzzi and the Schools of Reggio Emilia. A selection of his writings and speeches, 1945–1993, red. P. Cagliari, M. Castagnetti, C. Giudici., C. Rinaldi, V. Vecchi, P. Moss, Routledge, London 2016.
Malaguzzi L., Your Image of the Child: Where Teaching Begins, „Child Care Information Exchange” (1994) 96, https://www.reggioalliance.org/downloads/malaguzzi:ccie:1994.pdf (dostęp 08.01.2017).
de Mauro T., The roots of the new school, [w:] Catalogue of the exhibit “The Hundred Languages of Children”, red. T. Filipini, V. Vecchi, Reggio Children S.r.l., Reggio Emilia 2006.
Miksza M., Wychowawca w poglądach Marii Montessori, [w:] Metoda Marii Montessori. Historia i współczesność, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994.
Miksza M., Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010
Montessori M., Domy Dziecięce. Metoda pedagogiki naukowej stosowana w wychowaniu najmłodszych dzieci, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005.
Montessori M., Grundlagen meiner Pädagogik, Handbuch der Erziehung-swissenschaft, Teil III, Bd. 1, München 1934.
Montessori M., Odkrycie dziecka, tłum. A. Pluta, Wydawnictwo Palatum, Łódź 2014.
Moss P., Early years. To 1963. Introduction,[w:] Loris Malaguzzi and the Schools of Reggio Emilia. A selection of his writings and speeches, 1945–1993, red. P. Cagliari, M. Castagnetti, C. Giudici, C. Rinaldi, V. Vecchi, P. Moss, Routledge, London 2012.
Rinaldi C., In Dialogue with Reggio Emilia: Listening, researching, and learning, Routledge, London 2006.
Sobczak J., „Nowe Wychowanie” w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej 1918--1939, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Bydgoszcz 1998.
Sośnicki K., Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1967.
Stein B., Teoria i praktyka pedagogiki Marii Montessori w szkole podstawowej, Wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2003.
Surma B., Pedagogika Montessori – podstawy teoretyczne i twórcze inspiracje w praktyce, Wydawnictwo Palatum, Łódź 2008.
Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
