Okoliczności powstania i pierwsze lata Mojego Pisemka (1902-1905)
Abstrakt
W artykule podjęto problem powstania i rozwoju periodyku „Moje Pisemko” w okresie, kiedy obowiązki redaktorskie sprawowała Aniela Szycówna. Mimo że stosunkowo często tytuł ten przywoływany jest w publikacjach poświęconych czasopiśmiennictwu dla dzieci, to brak jest szerszych i pogłębionych informacji o jego genezie i funkcjonowaniu w kolejnych latach. Poszukiwania w tym zakresie zmierzały do udzielenia odpowiedzi na pytania: Jak doszło do ukazywania się pisemka? Czyje teksty zamieszczane były na jego łamach? Jakie treści przekazywał czytelnikom? Jak prezentowała się strona formalna pisma? Czym wyróżniało się od innych wydawnictw tego typu ówcześnie istniejących? Analiza czterech roczników tego tygodnika i literatury przedmiotu pozwala stwierdzić, że inspiratorem powołania periodyku był warszawski księgarz M. Arct. Natomiast utwory na jego łamach zamieszczali uznani poeci, pisarze, dziennikarze i pedagodzy. „Moje Pisemko” podejmowało na swych łamach zagadnienia moralno-społeczne, religijne, historyczne, dotyczące tradycji i zwyczajów, geograficzno-turystyczne, przyrodnicze. Czarno-biała szata graficzna, z tekstami ilustrowanymi rycinami i rysunkami charakteryzowała się starannością edytorską. O jego walorach wychowawczych i wyróżnianiu się na rynku wydawniczym świadczy fakt, że tworzono je w oparciu o najnowszą wiedzę o rozwoju dziecka i w dbałości o odpowiedni poziom merytoryczny zamieszczanych utworów, dostosowanych do możliwości odbiorczych młodszych czytelników.
Bibliografia
Arct S., Okruchy wspomnień, PIW, Warsaw 1962.
Ciembroniewicz J., “Aniela Szycówna”, Szkoła Powszechna 1921, No 3-4.
Chmielowski P., “Czasopisma polskie dla młodego wieku”, in: Encyklopedia Wychowawcza, vol. III, eds. J.T. Lubomirski, E. Stawiski, S. Przystański, J.K. Plebański, Gebethner and Wolff, Warsaw 1885.
Dąbrowska J., “Pierwszy polski periodyk dla dzieci i młodzieży”, in: Czasopiśmiennictwo XIX i początków XX wieku jako źródło do historii edukacji, eds. I. Michalska, G. Michalski, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2010.
Głos 1902, No 37; 1903, No 39; 1903, No 46.
Grabowski S., Na przyszły pożytek. Z dziejów polskiej prasy dla dzieci 1824-1939,Wyższa Szkoła Humanistyczna, Pułtusk 2001.
Kaniowska-Lewańska I., Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864, WSiP, Warsaw 1980.
Kmiecik Z., Prasa warszawska w latach 1886-1904, Ossolineum, Wrocław-Warsaw-Krakow-Gdańsk-Łódź 1989.
Kmiecik Z., Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864-1885), PWN, Warsaw 1971.
Konieczna J., “Rynek wydawniczy książki dziecięcej w zaborze rosyjskim w XIX i w początkach XX wieku”, Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie 2013, vol. 5, No 1.
Kulus M., “Arctowie dzieciom”, Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy 2011, vol. 25, No 3.
Michalski G., “Kierunki działalności naukowo-pedagogicznej Anieli Szycówny i jej współpraca z Ruchem Pedagogicznym”, Ruch Pedagogiczny 2014, No 3.
Moje Pisemko 1902-1905.
Mortkowiczowa J., “Moje Pisemko”, Ogniwo 1903, No 23.
Mortkowiczowa J., “O postępowym czasopiśmiennictwie lat 1909-1926”, Studia Pedagogiczne 1958, vol. V.
Moszczeńska I., “Krytyka. Czasopisma dla dzieci”, Przegląd Pedagogiczny 1903, No 11.
Piskurewicz J., “Anieli Szycówny listy do Kazimierza Twardowskiego z lat 1901-1903”, Przegląd Historyczno-Oświatowy 1986, vol. 113, No 3.
Przegląd Pedagogiczny 1902, No 20; 1902, No 21; 1903, No 1; 1903, No 5; 1903, No 9.
Przyjaciel Dzieci 1870, No 5; 1873, No 23; 1877, No 52; 1883, No 8; 1885, No 32; 1888, No 24; 1892, No 10.
Szyc A., “Czasopisma dla dzieci w roku 1890”, Przegląd Pedagogiczny 1891, No 3 and 1891, No 5.
Szyc A., “Czasopisma dla dzieci w roku 1891”, Przegląd Pedagogiczny 1892, No 5 and 1892, No 6.
Szycówna A, “Jan Władysław Dawid”, Wychowanie w Domu i Szkole 1914, No 2.
Szycówna A., “Marya Konopnicka, jako autorka dla dzieci”, Przegląd Pedagogiczny 1902, No 18 and 1902, No 19.
Wieczory Rodzinne 1884, No 41; 1885, No 12; 1886, No 24; 1887, No 18; 1888, No 48; 1889, No 29; 1900, No 28; 1902, No 52; 1903, No 47; 1904, No 1; 1904, No 48; 1905, No 5-6.
Copyright (c) 2018 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autor zgłaszając swój artykuł oświadcza, że jest Autorem artykułu (zwanego dalej Utworem) i:
- przysługują mu wyłączne i nieograniczone prawa autorskie do Utworu,
- jest uprawniony/a do rozporządzania prawami autorskimi do Utworu.
Oświadcza, że nie narusza praw autorskich osób trzecich i praw prawnych.
Oświadcza, że nie występuje żaden konflikt interesów.
2. Udziela Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie nieodpłatnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie licencji do korzystania z Utworu na następujących polach eksploatacji:
- utrwalania utworu w formie papierowej, a także na nośniku cyfrowym lub magnetycznym;
- zwielokrotnienia utworu dowolną techniką, bez ograniczenia ilości wydań i liczby egzemplarzy;
- rozpowszechniania utworu i jego zwielokrotnionych egzemplarzy na jakimkolwiek nośniku, w tym wprowadzenia do obrotu, sprzedaży, użyczenia, najmu;
- wprowadzenia utworu do pamięci komputera;
- rozpowszechniania utworu w sieciach informatycznych, w tym w sieci Internet;
- publicznego wykonania, wystawienia, wyświetlenia, odtworzenia oraz nadawania i reemitowania, a także publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym;
- w zakresie praw zależnych do Utworu, obejmujących w szczególności prawo do dokonania koniecznych zmian w Utworze, wynikających z opracowania redakcyjnego i metodycznego, a także do dokonania tłumaczenia Utworu na języki obce.
Udzielenie licencji następuje z chwilą przekazania Utworu na rzecz Uniwersytetowi Ignatianum w Krakowie. Uniwersytet Ignatianum w Krakowie jest uprawniony do udzielania dalszych sublicencji do Utworu, w zakresie udzielonego prawa. Licencja jest ograniczona czasowo i zostaje udzielona na okres 15 lat, licząc od daty jej udzielenia.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
